Estrechos turcos

Los Estrechos Turcos. El Bósforu, en colloráu, y los Dardanelos, en mariellu, completen col mar de Mármara la vía de comunicación ente'l mar Negru y el mar Exéu.

Los Estrechos Turcos (en turcu Türk Boğazları) son un conxuntu de víes navegables asitiaes nel noroeste de Turquía que conecten los mares Mediterraneu y Exéu col mar Negru. Confórmenlo l'estrechu de los Dardanelos, el mar de Mármara y l'estrechu del Bósforu: toos ellos formen parte del territoriu marítimu soberanu de Turquía, y ríxense pol réxime xurídicu de les agües interiores d'esi país. Asitiaes na fastera occidental d'Eurasia, los Estrechos Turcos son consideraos, por convención, la llende ente los continentes d'Europa y Asia, y también la llinia de dixebra ente la Turquía europea y la Turquía asiática. Los estrechos tienen xugao, pola so gran importancia estratéxica nel comerciu y la política internacional, un papel importante na historia europea ya mundial a lo llargo de la historia. De magar 1936 gobiérnense acordies colo pactáu na Convención de Montreux.

Xeografía

Estrechu del Bósforu (imaxe de la Estación Espacial Internacional, 2004). Al norte ta'l mar Exéu, y al sur el mar de Mármara. Puede vese na imaxe les dos metaes, europea a la izquierda y asiática a la derecha, d'Estambul.

Los Estrechos Turcos son un conxuntu de víes navegables que conecten dellos mares que ponen en comunicación el Mediterraneu oriental, los Balcanes, Oriente Próximu y Eurasia occidental. Más concretamente, los estrechos permiten la conexón marítima del mar Negru colos mares Mediterraneu y Exéu, y al traviés d'ellos col océanu Atlánticu al traviés del estrechu de Xibraltar y col océanu Índicu al traviés de la canal de Suez, lo que lu convierte nún puntu d'importancia estratéxica vital pa la llegada y salida de bienes y mercancíes a y dende Rusia.

El términu Estrechos Turcos abarca les siguientes víes navegables, que formen un continuum:

• El Bósforu (en turcu Boğaziçi, o tamién İstanbul Boğazı, Estrechu d'Estambul), un estrechu de 30 km de llargor y 700 m d'anchor, coneuta'l mar de Mármara, al sur, col mar Negru al norte. Traviesa la ciudá d'Estambul, que pertenez al tiempu a dos continentes. Crúcienlo trés puentes colgantes (la ponte del Bósforu, la ponte de Fatih Sultan Mehmet y la ponte de Yavuz Sultan Selim) y tamién un túnel soterráneu, perteneciente a la rede ferroviara nomada Marmaray. Anguaño constrúise otru túnel pa tráficu rodáu, y hai planes pa facer delles otres pontes.
• El mar de Mármara (en turcu Marmara Denizi), conocíu n'Antigüedá clásica como Propóntide, ye un mar interior turcu de 11.350 km² de superficie, con unes dimensiones de 280 km × 80 km y una fondura máxima de 1.370 m.
• Los Dardanelos (en turcu Çanakkale Boğazı, estrechu de Çanakkale), un estrechu de 68 km de llargor y 1,2 km d'anchor, coneuta'l mar de Mármara col Mediterraneu cerca la ciudá de Çanakkale. Yera conocíu, n'Antigüedá clásica, como Helespontu. El estrechu, y la península de Gallipoli (Gelibolu), na so costa occidental, foron l'escenariu de la batalla de Gallipoli, na Primer Guerra Mundial. Anguaño denguna ponte lu crucia, magar que hai dellos planes pa construyir una ponte colgante como parte del proyeutu d'espansión de la rede nacional d'autopistes turques.

El desarrollu de les actividaes económiques supón una amenaza pal ecosistema marín de la zona, qu'inclúi delfines d'una especie endémica y marsopes comunes.

Réxime xurídicu

Estrechu de los Dardanelos (imaxe de satélite). Arriba a la manzorga, el mar Exéu, y arriba a la mandrecha el mar de Mármara. La península allargada ye la de Gallipoli, asitiada n'Europa, y la tierra de la fastera inferior pertenez a la península de Troad, asiática, na que s'asienta la ciudá de Çanakkale.

Los estrechos tienen una grandísima importancia estratéxica de magar el sieglu XII e.C., cuando se desarrolló la guerra de Troya cerca la entrada del mar Exéu. Nos díes de decayencia del Imperiu otomanu, nel sieglu XIX, la cuestión de los estrechos enfrentó a los diplomáticos d'Europa colos del Imperiu.

Acordies colos términos de la Convención de los Estrechos de Londres, roblada'l 13 de xunetu de 1841 poles grandes potencies europees (Rusia, Reinu Xuníu, Francia, Austria y Prusia) y l'Imperiu otomanu, reestableciose la norma antigua del Imperiu, pola que se pesllaben al tráficu pa tolos barcos de guerra en cualesquier circunstancia, sacante los de los países aliaos del sultán en tiempu de guerra. Esto benefició la potencia naval británica frente a la rusa, una y bones la marina rusa perdió l'accesu direutu dende les sos bases nel mar Negru al Mediterraneu. La Convención fue'l caberu de los trataos que trataron la cuestión, y ye'l testu final de los varios qu'hebo dende'l tratáu, secretu, de Hünkâr İskelesi, robláu en 1833, pol que l'Imperiu otomanu garantizaba l'usu exclusivu de los estrechos pa les marines de les potencies del mar Negru (los imperios otomanu y rusu) en casu de guerra xeneral.

El tratáu qu'establez el réxime xurídicu actual ye la Convención de Montreux relativa al réxime de los Estrechos Turcos, roblada en 1936, que-y da a la República de Turquía el control sobre los barcos de guerra qu'entren nos estrechos pero garantiza'l tránsitu llibre de los barcos civiles en tiempu de paz.

Bibliografía

• Gerolymatos, André (2014). «The Turkish Straits: History, Politics and Strategic Dilemmas». Ocean Yearbook 28:  páxs. 58–79. doi:10.1163/22116001-02801003. 
• Rozakis, Christos L.; Stagos, Petros N. (1987) The Turkish Straits. ISBN 90-247-3464-9.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Estrechos turcos.

• Datos: Q1051401
• Multimedia: Turkish straits