Sigwrat
Mae sigwrat (/ˈzɪɡʊˌræt/ ysgrifen gynffurf: 𒅆𒂍𒉪, Acadegː ziqqurratum / zaqārum[2] 'i ymwthio, i adeiladu'n uchel', [3] sy'n gytras ag 'ymwthio' mewn ieithoedd Semitig e.e. zaqar (זָקַר) yn Hebraeg[4][5]) yn fath o strwythur anferth a adeiladwyd ym Mesopotamia hynafol. Mae ar ffurf compownd teras o loriau neu lefelau sydd wedi eu gosod yn bellach yn ôl wrth fynd yn uwch. Ymhlith y sigwratau nodedig mae Sigwrat Fawr Ur ger Nasiriyah, Sigwrat Aqar Quf ger Baghdad, Etemenanki sydd bellach wedi'i ddinistrio ym Mabilon, Chogha Zanbil yn Khūzestān a Sialk. Credai'r Sumeriaid fod y duwiau'n byw yn y deml ar ben y sigwratau, felly dim ond offeiriaid ac unigolion uchel eu parch eraill allai fynd i mewn. Cynigiodd cymdeithas Sumerian lawer o bethau iddynt fel cerddoriaeth, cynhaeaf, a chreu cerfluniau defosiynol i fyw yn y deml.
Hanes
[golygu | golygu cod]Daw'r gair sigwat o ziqqurratum (uchder, pinacl), yn Asyriaidd hynafol, o zaqārum (yn uchel i fyny). Sigwrat Neo-Swmeraidd yw Sigwrat Ur a adeiladwyd gan y Brenin Ur-Nammu, a'i cysegrodd er anrhydedd i Nanna/Sîn tua'r 21ain ganrif CC yn ystod Trydydd Brenhinllin Ur.[6]
Dylanwad
[golygu | golygu cod]
Mae hanes beiblaidd Tŵr Babel wedi'i gysylltu gan ysgolheigion modern ag ymgymeriadau adeiladu anferth igam-ogamiaid Mesopotamia,[7] ac yn arbennig i sigwrat Etemenanki ym Mabilon yng ngoleuni Tŵr Babel Stele [8] gan ddisgrifio ei adferiad gan Nebuchodonosor II .
Yn ôl rhai haneswyr mae'n bosibl bod cynllun pyramidau'r Aifft, yn enwedig cynlluniau grisiog y pyramidau hynaf (Pyramid Zoser yn Saqqara, 2600 BCE ), yn esblygiad o'r sigwartau a adeiladwyd ym Mesopotamia.[9] Dywed eraill y gallai Pyramid Zoser a'r pyramidiau Eifftaidd cynharaf fod wedi deillio'n lleol o feddrod siâp mainc mastaba.[10]
Profodd siâp y sigwrat adfywiad mewn pensaernïaeth fodern a phensaernïaeth Friwtalaidd ar ddechrau y 1970au. Adeilad y llywodraeth yn Baghdad yw Adeilad Al Zaqura. Mae'n gwasanaethu fel swyddfa prif weinidog Irac. Mae Gwesty'r Babylon ym Maghdad hefyd wedi'i ysbrydoli gan y sigwrat. Mae Adeilad Ffederal Chet Holifield yn cael ei adnabod ar lafar fel "y Sigwrat" oherwydd ei ffurf. Mae'n adeilad llywodraeth yr Unol Daleithiau yn Laguna Niguel, Califfornia, a adeiladwyd rhwng 1968 a 1971. Mae enghreifftiau pellach yn cynnwys The Ziggurat yn West Sacramento, Califfornia, ac Adeilad SIS yn Llundain.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Crüsemann, Nicola; Ess, Margarete van; Hilgert, Markus; Salje, Beate; Potts, Timothy (2019). Uruk: First City of the Ancient World. Getty Publications. p. 325. ISBN 978-1-60606-444-3.
- ↑ "Search Entry". www.assyrianlanguages.org. Cyrchwyd 2020-07-30.
- ↑ "Search Entry". www.assyrianlanguages.org. Cyrchwyd 2020-07-30.
- ↑ "מילון מורפיקס | זקר באנגלית | פירוש זקר בעברית". www.morfix.co.il. Cyrchwyd 2020-07-30.
- ↑ see also Akkadian zaqru 'protruding, high', corresponding to Hebrew zaqur (זָקוּר) 'protruding out, upwards'
- ↑ "The Ziggurat of Ur". Yr Amgueddfa Brydeinig. Cyrchwyd 24 Tachwedd 2017.
- ↑ Harris, Stephen L. (2002). Understanding the Bible. McGraw-Hill. tt. 50–51. ISBN 9780767429160.
- ↑ "MS 2063 - The Schoyen Collection". www.schoyencollection.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-07-30.
- ↑ "The stepped design of the Pyramid of Zoser at Saqqara, the oldest known pyramid along the Nile, suggests that it was borrowed from the Mesopotamian ziggurat concept." in Held, Colbert C. (University of Nebraska) (2018). Middle East Patterns, Student Economy Edition: Places, People, and Politics (yn Saesneg). Routledge. t. 63. ISBN 978-0-429-96199-1. Cyrchwyd 17 Mawrth 2021.
- ↑ How the Great Pyramid Was Built By Craig B. Smith