Ho Chi Minh fariĝis komunisto kiam li loĝis en Britio kaj Francio (1915 – 1927). En Francio en 1918 li kampanjis por sendependiĝo kaj en 1919 li peticiis la pac-konferencon de Versajlo, Francio, postulante egalrajtojn por Hindoĉinio.
Poste Ho Chi Minh iĝis fondanta ano de la Franca Komunista Partio, kaj pasigis tempon en Moskvo. Li translokiĝis al Hongkongo, kie li fondis la Hindoĉinan Komunistan Partion.
Li prenis la nomon Ho Chi Minh (esperante Li, Kiu Lumigas) kaj revenis al Vjetnamio en 1941 kaj deklaris sendependiĝon. Li gvidis la movadon Viet Minh por sendependiĝo kaj sukcese batalis kontraŭ Francio inter 1946 kaj 1954.
Li fariĝis prezidento de Nord-Vjetnamio je la 2-a de marto 1946. Je la 6-a de marto li subskribis interkonsenton laŭ kiu Francio akceptis Vjetnamion kiel sendependan ŝtaton.
Dum la 1960-aj jaroj li batalis por la reuniĝo de Norda kaj Suda Vjetnamo. Li gvidis preskaŭ senĉesan militon kontraŭ Francio kaj poste Usono ĝis sia morto en 1969.
„ Nuntempe, surbaze de fidindaj fontoj de informado mi malkovris, ke li sciis ankaŭ Esperanton, kaj Ho Chi Minh reale estis esperantisto. De 1914 ĝis 1917 Ho Chi Minh vivis en Anglio. Krom la anglan lingvon, li lernis ankaŭ Esperanton, partoprenis la sindikatan movadon kaj la skoltisman organizon de Anglio. Tiutempe anglaj skoltoj ŝatis paroli Esperanton en siaj kunsidoj kaj renkontiĝoj.
Post la Aŭgusta Revolucio de 1945 krom la francan, anglan kaj ĉinan, la Radiostacio de Vjetnamio uzis ankaŭ Esperanton por elsendi siajn novaĵojn tra la mondo. Prezidanto Ho Chi Minh sugestis al tiama direktoro de "Voĉo de Vjetnamio", ke Esperanto, krom aliaj lingvoj, estis utiligata por disvastigi tra la mondo la "Deklaracion de Sendependo" de Vjetnamio. Tiamaniere Vjetnamio estis la unua azia lando uzinta la internacian lingvon en radio. La ĉiutaga radio-elsendo en Esperanto daŭris de septembro 1945 ĝis la eksplodo de la agresmilito fare de la francaj koloniistoj en Vjetnamio en decembro 1946.
En 1954, post la subskribo de la Ĝeneva Konvencio por paco en Hindoĉinio, internacia kontrola delegacio konsistanta el reprezentantoj de Hindio, Kanado kaj Pollando alvenis Vjetnamion por efektivigi sian funkcion. La delegacio estis akceptita de la Prezidanto Ho Chi Minh. En tiu renkontiĝo Prezidanto Ho parolis angle kaj france kun la gastoj. Turninte sin al polaj delegitoj li subite demandis: "Ĉi tie ĉeestas reprezentantoj de Pollando, la patrujo de Doktoro Zamenhof, la kreinto de la internacia lingvo? Do kiu el vi povas paroli Esperanton?". Du el ili levis siajn brakojn. Ho Chi Minh montriĝis ĝoja kaj de tiu ĉi momento li babiladis kun tiuj poloj en Esperanto. [...]
En 1968, unu jaro antaŭ sia morto, dum vizito al aviadistoj de la Popolaj Armefortoj de Hanojo, en intima konversacio Ho Chi Minh foje klarigis al ili pri Esperanto. Li diris: "Ĉiuj nacianoj, krom sian patrinan lingvon, povas lerni nur Esperanton por egalrajte kontaktiĝi unu al la alia. Esperanto estas facila por la ellernado kompare kun la nacilingvoj. ”
„ La aŭtoro, estro de la plej aktuala kaj plej suferanta popolo, montriĝas per siaj poemetoj posedanto de forta spirito. Kiu, vivaĉante longe, longe en malliberejoj kun la kutimaj skabio, cimoj, frosto, malsato, soifo, severeco, pedikojn kaj nenio bona, havus la laŭdindan humoron verki tagofine sian poemeton, nur kvarversan, mildan, simplan pri la taga notindaĵo, aŭ pensi iom filozofe pli profunde? Vidu:
«Suferas la rizgreno sub la bato rizpistila
Sed pasis la elprovo, miros vi pro blanko brila!
Similaj estas homestaĵoj en ĉi-monda vivo
Por iĝi hom’ necesas la pistil’ de malfeliĉo.»
La sinsekvaj poemetoj konigas la homon kaj rakontas parton de lia vivo. La traduko estas klara; sed estas videble ke la tradukinto devis forte streĉi la
kordon por harmoniigi la rimojn! Estas notindaj du interjekcioj: Ua..,! ua...! ua! uaa!, por esprimi ploron de bubo kaj: fing, fing, fing... (pluveto vibradas); sed ne ŝajnas necesa tiu pa, li elveture saltis, ĉar en Plena Vortaro ni jam havas Hopi por invito al salto. ”
Prezidento Ho Chi Minh (resuma biografio). Fremdlingva eldonejo. Hanojo, 1970. 154 paĝoj.
„ En la antaŭparolo de ĉi tiu interesa verko aperas interalie: “la meritoj kaj la verkoj de Prezidento Ho Chi Minh estas senmezuraj, kiel alta ĉielo kaj vasta maro." La libro estas ne nur biografio de eminenta ŝtatestro, sed ankaŭ
ekzalta panegiro, pasia kaj patosa kulto al homo, kiu nedubeble faris al si lokon en la monda historio kaj speciale en la historio de sia lando disŝirata de kruela kaj longa milito.
La konstanta majuskligo de la litero L en la pronomo li, kiam per ĝi oni aludas la antaŭ nelonge mortintan Prezidenton Ho Chi Minh, iom ŝokas niajn okcidentajn morojn. ”
↑Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nhà xuất bản. Dokumento de la 9a Nacia Kongreso, Publishing House. National politics, Hanoi, 2001, p. 83.
↑Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh. Nhà xuất bản chính trị quốc gia. Tái bản lần thứ hai, 2006, trang 22
