Lingua Ladina (Dolomiana)

Quinque valles ubi Ladine loquuntur.

Lingua Ladina est lingua Indoeuropaea ad linguas Romanicas pertinens, admodum similis linguis Rhaeticae et Foroiuliensi.

Lingua Ladina circiter 30 000 hominum in Italia septentrionali loquuntur, scilicet in quibusdam Dolomianorum montium vallibus Tridentini et Altae Athesiae sive Tirolis Meridionalis necnon provinciae Bellunensis.

Una cum linguis Seeltersk (Frisia orientali), Frisia septentrionali, Faroensi, Samicis et Rhaetica inter minimas linguas Europae numeratur.

De quaestione Ladina

Sunt, qui putent linguas Rhaeticam, Ladinam et Foroiuliensem olim unam fuisse vel ex una communi lingua, quam Raetoromanicam vocant, ortas esse. Alii illas tres linguas "sui iuris" esse dicunt, inter se differentes sicut aliae linguae Romanicae. Pars quidem has linguas - finibus politicis commota - dialectos Linguae Italianae esse affirmat.

Si plus cognoscere vis, vide etiam Quaestio Ladina.

Sermonis exempla

Prima pars Orationis dominicae comparandi causa Latine et in variis linguis localibus:

lingua Latina

Pater noster, qui es in caelis,

sanctificetur nomen tuum.

Adveniat regnum tuum.

Fiat voluntas tua,

sicut in caelo, et in terra.

Ladine: Ma buna ustaria, ma bela compagnia, düc la chir gion, vedli y jogn. - Latine: Meum bonum hospitium, mea bella cumpania [societas], toti illam quaerunt libenter, vetuli et iuvenes. (gion - gerne et jogn - Junge: Germanicum est.

Ladine: Un got de bun vin, fej le cör ligherzin, mo cun mesüra, dij la scritüra. Latine: Guttum boni vini, facit cor levius esse, sed cum mensura, dicit illa scriptura. (ligherzin - leichter sein - Germanicum est: levius esse.

lingua Maréo/Badiot

Nosc Pere dal cí,
al sides santifiché to enom,
al vëgnes to rëgn,
töa orenté sides fata,
desco sö al cí ensciö söla tera.

Gherdëina

Pere nost, che t'ies tl ciel,
sibe santificà ti inuem,
vënie ti rëni,
sibe fata ti ulentà,
coche en ciel enscì en tiera.

Fascian

Père nosc che te es sun ciel,
sie fat sent to inom,
fa che vegne to regn,
to voler sie semper respetà,
tant sun ciel che su la tera.

Fodom

Père nòst che t'es sun paradíš,
benedât lé l tuo inóm,
resta con nos,
che sará fat ci che te vòs
sun ciél e su la tièra.

Anpezan

Pare nosc, che te stas su in zielo,
sée fato santo el to gnon,
viene el to regno,
sée fato chel che te vos tu,
tanto in zielo che su ra tera.

Ladin Dolomitan

Pere nost, che t'ies en ciel,
al sie santifiché ti inom,
al vegne ti regn,
sia fata tia volonté,
coche en ciel enscì en tera.

Vallader (idioma raetoromanum)

Bap nos, tü chi est in tschêl,
fat sonch vegna teis nom,
teis reginam vegna nanpro,
tia vöglia dvainta sco in tschêl eir sün terra.

Sursilvan (Idioma raetoromanum)

Bab nos, quel che ti eis el tschiel,
sogns vegn fatg tiu num,
tiu reginavel vegn,
tia veglia daventa sco en tschien e sin tiara.

Nexus externi

• La Usc di ladins - diurnarium electronicum ladinum

Linguae Romanicae

Anglo-Normannica · Auridunica · Aragonensis · Aromanica · Arpitanica · Asturiana · Burgundica · Caesariaca · Campanica · Catalana · Corsa (Gallurica, Sassarensis) · Cispadana · Dalmatica · Dacoromanica (Moldovica, Valachica) · Extremadurensis · Fala · Franco-Comitatina · Francogallica · Foroiuliensis · Gallaica · Gallonica · Guernesica · Lingua Haitiana · Hispanica (Castellana) · Insubrica · Istrica · Istro-Romanica · Italiana (Tusca litteraria) · Iudaeo-Francogallica · Iudaeo-Italiana · Latina Dolomitica · Iudaeo-Hispanica · Legionensis · Ligustica (Monoecensis) · Lotharingica · Lusitana · Megleno-Romanica · Mirandica · Moeso-Romanica · Mosarabica · Neapolitana (Aprutina, Bariana, Consentina, Daunia, Lucana, Molisina) · Normannica · Occitanica · Orobica · Pedemontica · Pictavo-Santonica · Picardica · Romancica · Romanensis · Sarda · Serquica · Shuadit · Sicula (Bruttia, Sallentina) · Tarentina · Venetica (Talica) · Vallonica