Atomikong timbang

Ang relatibong masang atomiko, kaugnay na masang atomiko, kaukol na masang atomiko, nauukol na masang atomiko, hilagyong masang atomiko, o hinlog na masang atomiko, na nakikilala rin bilang timbang na atomiko o bigat na atomiko (Ingles: relative atomic mass o atomic weight), na mayroong sagisag na A_r) ay isang dami o kantidad na pisikal na walang dimensiyon, ang ratio o tumbasan ng karaniwang masa ng mga atomo ng isang elemento (na nagmumula sa isang ibinigay na pinanggalingan) hanggang sa kalahati ng masa ng isang atomo ng karbon-12 (na nakikilala bilang yunit ng pinag-isang masang atomiko).^[1]^[2] Ang kataga ay pangkaraniwang ginagamit, na hindi kailangan ang dagdag na kuwalipikasyon (pagkamarapat o katangian), upang tukuyin ang pamantayang timbang na pang-atomo (mga standard atomic weight) na inilalathala nang may pagitan o agwat na regular ng International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC)^[3]^[4] at nilalayon na maging mailalapat sa normal na mga materyal na panglaboratoryo. Ang mga pamantayang timbang na pang-atomong ito ay muling inilathala sa isang malawak na kasamu't sarian ng mga aklat na pampaaralan, mga katalogong pangkomersiyo, mga talangguhit na pandinding, at sa talahanayang peryodiko na makikita sa ibaba.

Ang katagang atomikong bigat o atomikong timbang (ng elemento) ay ginagamit din upang ilarawan ang pisikal na dami o kantidad, at kasingkahulugan nito. Subalit, ang patuloy na paggamit nito ay nakapang-akit ng maraming kontrobersiya magmula noong hindi bababa sa dekada ng 1960.^[5]

Talahanayang peryodiko na mayroong mga timbang na pang-atomo

Atomic weight t u b
Group →	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
↓ Period
1	H 1.008																	He 4.003
2	Li 6.941	Be 9.012											B 10.81	C 12.01	N 14.01	O 16.00	F 19.00	Ne 20.18
3	Na 22.99	Mg 24.31											Al 26.98	Si 28.09	P 30.97	S 32.07	Cl 35.45	Ar 39.95
4	K 39.10	Ca 40.08	Sc 44.96	Ti 47.87	V 50.94	Cr 52.00	Mn 54.94	Fe 55.84	Co 58.93	Ni 58.69	Cu 63.55	Zn 65.39	Ga 69.72	Ge 72.63	As 74.92	Se 78.96	Br 79.90	Kr 83.80
5	Rb 85.47	Sr 87.62	Y 88.91	Zr 91.22	Nb 92.91	Mo 95.94	Tc [98]	Ru 101.07	Rh 102.91	Pd 106.42	Ag 107.87	Cd 112.41	In 114.82	Sn 118.71	Sb 121.76	Te 127.60	I 126.90	Xe 131.29
6	Cs 132.91	Ba 137.33	*	Hf 178.49	Ta 180.95	W 183.84	Re 186.21	Os 190.23	Ir 192.22	Pt 195.08	Au 196.97	Hg 200.59	Tl 204.38	Pb 207.2	Bi 208.98	Po [209]	At [210]	Rn [222]
7	Fr [223]	Ra [226]	**	Rf [267]	Db [268]	Sg [269]	Bh [270]	Hs [269]	Mt [278]	Ds [281]	Rg [281]	Cn [285]	Uut [286]	Fl [289]	Uup [289]	Lv [293]	Uus [294]	Uuo [294]

* Lanthanoids			La 138.91	Ce 140.12	Pr 140.91	Nd 144.24	Pm [145]	Sm 150.36	Eu 151.96	Gd 157.25	Tb 158.93	Dy 162.50	Ho 164.93	Er 167.26	Tm 168.93	Yb 173.04	Lu 174.97
Actinoids**			Ac [227]	Th 232.04	Pa 231.04	U 238.03	Np [237]	Pu [244]	Am [243]	Cm [247]	Bk [247]	Cf [251]	Es [252]	Fm [257]	Md [258]	No [259]	Lr [262]

Categories and subcategories in the metal–nonmetal range

Metal						Metalloid	Nonmetal			Unknown chemical properties
Alkali metal	Alkaline earth metal	Inner transition metal		Transition metal	Post-transition metal		Other nonmetal	Halogen	Noble gas
		Lanthanide	Actinide

Ipinapakita ng **kulay ng mulpikning bilang** ang himtang ng mga butang:
Itim = Siksin	Berde = Danum	Pula = Buhag	Abo = Di-batid
(alinsunod sa STP na 0 °C at 1 atm)

Ipinapakita naman ng **gilid ng mulangkap** ang natural na pagdatal nito:
Primordiyal	Mulang pagkabulok	Sintetik

Mga sanggunian

↑ International Union of Pure and Applied Chemistry (1980). "Atomic Weights of the Elements 1979" (PDF). Pure Appl. Chem. 52 (10): 2349–84. doi:10.1351/pac198052102349.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ International Union of Pure and Applied Chemistry (1993). Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry, ika-2 edisyon, Oxford: Blackwell Science. ISBN 0-632-03583-8. p. 41. Bersiyong elektroniko.
↑ Ang pinakahuling edisyon ay ang International Union of Pure and Applied Chemistry (2006). "Atomic Weights of the Elements 2005" (PDF). Pure Appl. Chem. 78 (11): 2051–66. doi:10.1351/pac200678112051.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Ang isinapanahong tala ng pamantayang mga timbang na atomiko ay inaasahang pormal na mailathala noong kahulihan ng 2008. Ang Kumisyon ng IUPAC (International Union Of Pure And Applied Chemistry) para sa Isotopic Abundances and Atomic Weights ay [http://www.iupac.org/objID/Note/nt50112469625981329917907 ipinahayag] Naka-arkibo 2009-02-04 sa Wayback Machine. noong Agosto 2007 at nagsasabi na ang pamantayang mga bigat na atomiko ng sumusunod na mga elemento ay babaguhin (ang bagong mga pigura ay binabanggit dito): lutetium 174.9668(1); molybdenum 95.96(2); nickel 58.6934(4); ytterbium 173.054(5); zinc 65.38(2). Ang iminumungkahing halaga para sa tumbasan o ratio ng dami ng isotopo ng ⁴⁰Ar/³⁶Ar (na maaaring magamit bilang isang sukat na pantaban o pangkontrol sa pagpepetsang argon-argon) ay binago rin magmula sa 296.03(53) upang maging 298.56(31).
↑ de Bièvre, P.; Peiser, H. S. (1992). "'Atomic Weight'—The Name, Its History, Definition, and Units" (PDF). Pure Appl. Chem. 64 (10): 1535–43. doi:10.1351/pac199264101535.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[IUPAC1979-1] International Union of Pure and Applied Chemistry (1980). "Atomic Weights of the Elements 1979" (PDF). Pure Appl. Chem. 52 (10): 2349–84. doi:10.1351/pac198052102349.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[GreenBook-2] International Union of Pure and Applied Chemistry (1993). Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry, ika-2 edisyon, Oxford: Blackwell Science. ISBN 0-632-03583-8. p. 41. Bersiyong elektroniko.

[3] Ang pinakahuling edisyon ay ang International Union of Pure and Applied Chemistry (2006). "Atomic Weights of the Elements 2005" (PDF). Pure Appl. Chem. 78 (11): 2051–66. doi:10.1351/pac200678112051.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[4] Ang isinapanahong tala ng pamantayang mga timbang na atomiko ay inaasahang pormal na mailathala noong kahulihan ng 2008. Ang Kumisyon ng IUPAC (International Union Of Pure And Applied Chemistry) para sa Isotopic Abundances and Atomic Weights ay [http://www.iupac.org/objID/Note/nt50112469625981329917907 ipinahayag] Naka-arkibo 2009-02-04 sa Wayback Machine. noong Agosto 2007 at nagsasabi na ang pamantayang mga bigat na atomiko ng sumusunod na mga elemento ay babaguhin (ang bagong mga pigura ay binabanggit dito): lutetium 174.9668(1); molybdenum 95.96(2); nickel 58.6934(4); ytterbium 173.054(5); zinc 65.38(2). Ang iminumungkahing halaga para sa tumbasan o ratio ng dami ng isotopo ng ⁴⁰Ar/³⁶Ar (na maaaring magamit bilang isang sukat na pantaban o pangkontrol sa pagpepetsang argon-argon) ay binago rin magmula sa 296.03(53) upang maging 298.56(31).

[IUPAChist-5] Bièvre, P.; Peiser, H. S. (1992). "'Atomic Weight'—The Name, Its History, Definition, and Units" (PDF). Pure Appl. Chem. 64 (10): 1535–43. doi:10.1351/pac199264101535.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Talahanayang peryodiko na mayroong mga timbang na pang-atomo

Mga sanggunian

pFad - (p)hone/(F)rame/(a)nonymizer/(d)eclutterfier! Saves Data!