Orgasme
Orgasme is die toppunt van seksuele opwinding. Dit word gekarakteriseer deur sterk plesiergevoelens, en deur 'n reeks onwillekeurige sametrekkings van die geslagsdeelspiere. Dit word meestal vergesel deur 'n merkbare fisiologiese reaksie, byvoorbeeld soos ejakulasie, en die produksie van semen (in die man), bloos, of spierspasmas.
Algemeen
[wysig | wysig bron]Beide die man en die vrou ervaar orgasme, maar die reaksie is verskillend en geslagspesifiek.
Orgasme is die derde van vier fases in die menslike seksuele reaksiesiklus. Laasgenoemde word huidig aanvaar as die model vir die fisiologie agter seksuele stimulasie. Orgasme is die rede waarom die meeste mense van seks hou, alhoewel daar 'n beduidende minderheid is wat seks vir ander redes verkies.
Alhoewel die meganika van die manlike orgasme in soogdiere vergelykbaar is, is dit onbekend of ander dierspesies orgasme op dieselfde manier ervaar as die mens. As gevolg hiervan, verwys die res van die artikel slegs na orgasme soos deur die mens beleef. (Daar is tans wel getuienis dat die primate orgasme op dieselfde manier mag ervaar.)
Gemeenskaplike fisiologie
[wysig | wysig bron]Orgasme is die afsluiting van die plato-fase van die seksuele reaksiesiklus in beide mans en vroue. Albei geslagte ervaar tydens hierdie proses vinnige reekse spierkontraksies van die bekkenspiere. Die bekkenspiere omring die anus en die geslagsorgane.
Orgasmes het by albei geslagte ook ander onwillekeurige handelinge tot gevolg. Hierdie sluit spierspasmas in ander dele van die liggaam en die onwillekeurige uitering van geluide in. Daar is ook 'n algemene sin van welsaligheid daarby betrokke.
Na orgasme voel 'n mens moeg, en gewoonlik moet beide mans en vroue rus. Hierdie verskynsel is waarskynlik die resultaat van endorfiene wat tydens orgasme vrygestel word.
Die manlike orgasme
[wysig | wysig bron]In die manlike orgasme is daar 'n vinnige, ritmiese sametrekking van die prostaat, uretra en die spiere rondom die skagaanhegting van die penis. Die sametrekking stoot semen deur die uretra na buite. Hierdie proses word ejakulasie genoem. Orgasme word gewoonlik veroorsaak deur direkte stimulering van die penis. By sommige mans is daar 'n meer intense orgasme wanneer die prostaat direk gemasseer word van buite af deur die perineum, of deur middel van 'n vinger of foppenis wat in die anus ingesteek is. Dit is moontlik om 'n orgasme sonder 'n ejakulasie te hê, en dit word 'n droë orgasme genoem. Sommige mans kan willekeurig die twee prosesse skei, wat hulle in staat stel om veelvuldige orgasmes te hê, omdat hulle nie ejakuleer tydens die eerste paar orgasmes nie, en dus nie die seksuele weerstandigheidsperiode betree nie. (Die weerstandigheidsperiode duur meestal 'n halfuur, maar kan enigiets vanaf 'n minuut tot 'n halwe dag lank duur.)
Die vroulike orgasme
[wysig | wysig bron]In die vroulike orgasme, is daar eers 'n verlamming van die vaginale wande, en 'n swelling van die klitoris as gevolg van verhoogde bloedvloei deur die klitoris, wat dan vasgevang raak in die klitoris se sponsagtige weefsel. In sommige gevalle bloos vroue ook (weens verhoogde bloedvloei na die vel). Soos wat die orgasme al hoe nader kom, beweeg die klitoris binnewaarts onder die klitorale kappie in, en die labia minora (kleiner lippe) verkleur donkerder. Op die oomblik wat die orgasme gebeur, swel die vagina en verklein die vaginale spasie met omtrent 'n derde. Die uterus , vagina en bekkenspiere trek 'n paar keer ritmies saam. Na die orgasme, maak die klitoris weer haar verskyning van onder die klitorale kappie uit en verklein na die gewone grootte binne 'n periode van omtrent tien minute. Vroue het gewoonlik nie 'n weerstandigheidsperiode nie, en kan dus veelvuldige orgasmes ervaar. Omtrent 13% vroue kry dit gemaklik reg, sonder enige hulpmiddel (soos 'n trilpenis). 'n Klein aantal vroue het egter verhoogde sensitiwiteit van hulle klitoris, wat verdere stimulasie pynlik maak.
Die "doel" van die vroulike orgasme
[wysig | wysig bron]Verskillende belangegroepe het heeltemal verskillende idees hieroor. Dié wat die evolusie-leerstelling voorstaan, glo dat die vroulike orgasme verhoogde intimiteit met die geslagsmaat veroorsaak, wat dan weer die voortbestaankans van die paartjie verhoog. Ander in hierdie selfde groep voel dat die orgasme vrugbaarheid verhoog deur verbeterde terughouding van die semen.
Orgasme na geslagsverandering
[wysig | wysig bron]Mans wat deur middel van chirurgiese geslagsverandering na vroue verander is (deur middel van 'n vaginoplastie) het gewoonlik nie probleme om orgasme te ervaar nie, waarskynlik omdat die chirurg die manlike geslagsweefsel gebruik om die vroulike geslagsorgane te vorm. Vroue wat chirurgies na mans verander is (deur middel van 'n metoidioplastie of 'n falloplastie) kan ook 'n orgasme ervaar, maar in die geval van 'n falloplastie-pasiënt moet hy 'n penispomp gebruik om 'n ereksie te kan kry, aangesien die neopenis net 'n beperkte hoeveelheid ereksievermoë het.
Patologie
[wysig | wysig bron]Die onvermoë om 'n orgasme te ervaar, word anorgasmie genoem. In die vrou skyn dit dikwels te wees omdat sy te gespanne is, veral as daar druk op haar is om dit te verkry tydens seks, en as sy en haar geslagsmaat nie gewillig sou wees dat sy ander metodes gebruik om dit te verkry nie. Daar is 'n groot aantal geneesmiddels wat orgasme kan onderdruk. Die mees bekende hiervan is die antidepressante wat op die neurotransmittor serotonien 'n uitwerking het.
Sommige mense gee voor om orgasme te ervaar. Daar is 'n verskeidenheid van redes hiervoor.
Kyk ook na
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wallen, Kim, "An Annotated Bibliography on Sexual Arousal, Orgasm, and Female Ejaculation in Humans and Animals Geargiveer 5 April 2004 op Wayback Machine". Department van Sielkunde, Emory-universiteit, Atlanta, GA.
- The Economics of Faking Orgasm Geargiveer 2 Junie 2004 op Wayback Machine
