Lluxuria

Lluxuria
	sexual desire (en) y deseo (es)

Lluxuria (del llatín luxus: 'bayura', 'esuberancia'), nel marcu de la moral sexual, ye'l deséu sexual desordenáu y incontrolable. Esiste un sentíu non sexual de la lluxuria que se refier a un deséu apasionáu de daqué.^[1] Lascivia, asimilable a lluxuria, ye'l mambís o deséu escesivu de placeres sexuales.

Manifestaciones de la lluxuria

La lluxuria, en contraposición coles conductes sexuales consideraes normales o aceptaes socialmente, ye la exacerbación, desorde o falta de control de los deseos sexuales que se manifiesta no que podría calificase como conducta sexual patolóxica.

La considerancia llegal, ética y moral de los comportamientos consideraos luxuriosos tien carauterístiques personales y sociales. Asina, hai qu'estremar el comportamientu sexual humanu que puede considerase delitu -según la llexislación de distintos países- (como polo xeneral son la violación, pedofilia, parafilia ya incestu y dependiendo de los países l'adulteriu, la prostitución o la pornografía, etc.), d'aquellos comportamientos sexuales individuales o coleutivos que pueden practicase llegalmente y pueden ser consideraos desaparentes o luxuriosos por otros individuos.^[2]

Polo xeneral los comportamientos luxuriosos tienen la exacerbación y el descontrol sexual como carauterística fundamental que puede manifestase en cualquier comportamientu sexual. Esto tien la so esplicación nel fechu de que casi tou comportamientu qu'arreye estimulación sexual, dependiendo de la so intensidá, xenera un gocie que la so magnitú difícilmente puede comparase col gocie xeneráu por otres actividaes, polo que, sol supuestu de que s'entienda'l funcionamientu del mecanismu qu'anicia dichu gocie, surde naturalmente (lo cual de la mesma depende del grau d'egoísmu del suxetu qu'esperimenta'l gocie) el deséu d'esperimentar un gocie igual, o a ser posible cimeru, por aciu la repetición, constante o non, de dichu estímulu, siendo en consecuencia la cobicia por dichu gocie lo qu'impulsa o puede impulsar a abandonar la responsabilidá de controlase nel exerciciu de l'actividá sexual, en pos d'enllargar el gocie esperimentáu.^{[ensin referencies]}

Lluxuria y relixón

Polo xeneral la moral sexual relixosa ye bien restrictiva nel comportamientu sexual humanu consideráu aceptable. Asina califica munches práutiques y comportamientos sexuales como desordeandos y luxuriosos. Sicasí, munches relixones teníen y tienen deidaes de la lluxuria -dacuando del amor y la guapura-, ensin que fueren moralmente reprobables.

Deidaes de la lluxuria

Los siguientes son dioses y dioses del sexu, el amor y la lluxuria de distintes cultures, mitoloxíes y relixones:^[3]

Afrodita		Mitoloxía griega, diosa del amor, la lluxuria, la guapura y la reproducción.
Anuket		Mitoloxía exipcia, diosa del Nilu, tamién diosa de la lluxuria.
Cupidu		Mitoloxía romana, dios del deséu amorosu, -tamién llamáu Amor-, fíu de Venus y Marte. Equivalente al griegu Eros.
Dioniso		Mitoloxía griega, dios del vinu, inspirador de la llocura ritual y l'éxtasis.
Eros		Dios primordial de la mitoloxía griega responsable de l'atraición sexual, el amor y el coitu, veneráu tamién como un dios de la fertilidá.
Freyja		Mitoloxía nórdica, diosa del amor, la guapura y fertilidá. La xente invocábalo pa llograr felicidá nel amor, asistir nos partos y pa tener bones estaciones.
Huitaca		Mitoloxía muisca, diosa d'orixe llunar, oponer a les enseñances de Bochica y por causa de la so fermosura, predicaba la desobediencia, los enfiles y los placeres carnales.
Kāmadeva		Dios hindú del amor. El so nome kāma significa ‘deséu sexual' (según dellos monxos hindús: ‘lluxuria', más peyorativu) y deva: ‘dios'. El conocíu llibru Kama Sutra (‘aforismos de Kāma' o ‘máximes sobre l'amor') de Vātsyāyana ta inspiráu nesti dios hindú.
Lilith		Figura llexendaria del folclor xudíu, d'orixe mesopotámicu. Considerar la primer esposa d'Adán, anterior a Eva. Abandonó'l Edén por mesma iniciativa ya instalóse xunto al mar Roxu, xuniéndose ellí con Asmodeo, que sería'l so amante, y con otros demonios. N'otres versiones ye pareya de Samael o Lucifer.
Pan		Semidiós de los pastores y fataos na mitoloxía griega. Dios de la fertilidá y de la sexualidá masculina desenfrenada.
Tlazoltéotl		Mitoloxía mexica, diosa de la tierra, el sexu y la inmoralidá.^[4]
Venus		Mitoloxía romana, diosa rellacionada col amor, la guapura y la fertilidá.
Kawillaka		Mitoloxía y relixón preincaiques, una diosa de Huarochiri, amestada a la guapura y sexualidá^[5]

La lluxuria na Ilesia católica

Pa la Ilesia católica la lluxuria ye un pecáu capital.^[6]

D'acordies con Alfonso Aguiló Pastrana, según escribe nel so llibru "Ye razonable ser creyente": La moral sexual sostién que al igual que l'usu desaparente del alcohol conduz al alcoholismu, l'usu desaparente del sexu provoca tamién una dependencia y una sobreexcitación habitual qu'amenorguen la capacidá d'amar. Y de manera asemeyada a como'l cielu la boca puede estragarse pol escesu de sabores fuertes o picantes, el gustu sexual estragado polo eróticu faise cada vez más insensible, más cégaru pa percibir la guapura, menos capaz de sentimientos nobles y más vidueñu de sensaciones artificioses, que con facilidá conducen a esviaciones estrañes o a aburriciones mayúscules. Sobrealimentar l'instintu sexual lleva a un funcionamientu anárquicu de la imaxinación y de los deseos. Cuando una persona adquier el vezu de dexase abasnar polos güeyos, o poles sos fantasíes sexuales, la so mente va tener una carga d'erotismu que va disparar los sos instintos y enzancará-y conducir a bon puertu la so capacidá d'amar.

Anque la clave de la ética nun son les prohibiciones, tampoco puede resalvase que toa ética supón mandatos y prohibiciones. Cada prohibición curia y asegura unos determinaos valores, que d'esa forma protéxense y fáense más accesibles. Eses prohibiciones, si son atinaes, enanchen los espacios de llibertá de valores importantes pal home. Asina asocede en cualquier ámbitu moral o xurídicu: protexer el derechu a la vida, a la propiedá, al mediu ambiente, a la intimidá, etc., supón prohibiciones y obligaciones pa unu mesmu y pa los demás; de lo contrario, tou quedaría nuna inocente ya ineficaz manifestación d'intenciones.La moral nun puede trate como una simple y fría normativa que coarta, y muncho menos como un meru códigu de pecaos y obligaciones. Hai verdaderamente prohibiciones y mandatos, pero unviar a unos valores qu'asina se protexen y fomenten. Les esixencies de la moral vigorizan a la persona, la aúpan al so desenvolvimientu más plenu, al so más auténtica llibertá.

La relixón, amás, sostién que'l deséu sexual nun ye malu de por sí. La lluxuria –el mal usu del sexu– ye una deformación de la llexítima apetencia sexual humana, igual que'l cáncer de fégadu ye una alteración del fégadu, órganu que nada tien d'innoble. Confundir el deséu sexual cola lluxuria sería como confundir un órganu col tumor que lu ta destruyendo. De la mesma manera qu'un tumor destrúi un órganu cuando les sos propies célules tienen un desenvolvimientu ayenu a la so función natural, puede dicise que la busca del prestar sexual fora de les sos lleis naturales produz una alteración na función sexual natural del home.Pa caltener el respetu y l'honor na rellación de pareya tuviera d'exercer cada quien autocontrol y apangar deseos.^[7]

La lluxuria nel Islám

L'Islam, como'l cristianismu, encamienta'l matrimoniu, onde namái pueden dase les rellaciones sexuales. A diferencia del cristianismu nun encamienta nin el monacato nin el celibatu.^[8] Si les rellaciones sexuales tán prohibíes fora del matrimoniu, el Islám conderga les rellaciones prematrimoniales, considerándoles sía que non adulteriu (zina); tamién conderga la masturbación. Tamién conderga'l prestu de les rellaciones ente persones del mesmu sexu (homosexualidá y lesbianismu). L'únicu camín aceptable fuera del matrimoniu ye l'astinencia o castidá; asina, la lluxuria inscribir en tolos comportamientos condergaos -toa rellación sexual fuera del matrimoniu-.^[9]

La lluxuria nel Hinduismu y Budismu

La lluxuria puede incluyise en delles de les aflicciones o males causantes del dolor, siquier na yoidad y l'apegu.^[10] Na filosofía hindú les aflicciones son les causes del dolor y miseria humanu. Estrémense cinco:

La inorancia: ye l'ausencia de conocencia y polo tanto nun ye daqué consistente, sinón que ye la falta de sabiduría.
La yoidad: ye la consecuencia de la inorancia y ye la identificación d'unu mesmu colos sos oxetos d'esperiencia y da llugar al sentimientu del ego individual.
L'apegu: ye una consecuencia de la yoidad. Delles esperiencies son prestoses y esto provoca na mente una impresión placentera que provoca deséu de volver repitila.
L'iñerizu: otra manera, si les esperiencies son desagradables, la mente tamién s'impresiona y provoca un deséu de qu'eso non se vuelva a producir.
El deséu d'enferronase a la vida: l'apegu y l'iñerizu faen que l'individuu quiera siguir esperimentando, y polo tanto viviendo.

Lluxuria y revolución sexual

La revolución sexual desenvuelta mientres la segunda metá del sieglu XX en numberosos países del mundu occidental desafió los códigos tradicionales rellacionaos cola concepción de la moral sexual, el comportamientu sexual humanu, y les rellaciones sexuales. Los comportamientos sexuales enantes consideraos condenables, non solamente poles relixones sinón tamién socialmente, van ser aceptaos siempres que se produzan col consentimientu de los participantes y cumplir la edá de consentimientu sexual. Dende esti puntu de vista la lluxuria dexa de ser considerada un desorde sexual si nun incumple nenguna de les llendes enantes indicaes.

La revolución sexual supunxo la igualdá ente los sexos y la xeneralización nel usu de métodos anticonceutivos que supunxo una separación clara de reproducción y sexualidá. Munchos de los cambeos revolucionarios nes normes sexuales d'esti periodu convirtiéronse col pasu de los años en normes aceptaes, llexítimes y llegales nel comportamientu sexual.^[11] La lliberación sexual supunxo la reivindicación y recuperación plena del cuerpu humanu y el so desnudez, de la sexualidá como parte integral de la condición humana individual y social cuestionando'l papel tradicional de la muyer y por tanto del home y de la institución por excelencia, el matrimoniu.^[11]^[12] La revolución sexual favoreció la xeneralización de too tipu de rellaciones sexuales y l'aceptación xeneral de les rellaciones sexuales prematrimoniales, la reconocencia y normalización de la homosexualidá y otres formes de sexualidá. Coles mesmes producióse un aumentu de les pareyes de fechu -uniones ensin matrimoniu-, el retrasu na edá de contraer matrimoniu, la reconocencia igualitaria de fíos fuera del matrimoniu, uniones civiles y matrimoniu ente persones del mesmu sexu, según l'apaición de nuevos tipos de families (families monoparentales families homoparentales).^[13]^[14]^[15]

Referencies

↑ Richard Lazarus with Bernice N Lazarus, Passion and Reason: Making Sense of Our Emotions, 1994, New York: Oxford University Press ISBN 978-0-19-510461-5
↑ «Documental pecaos capitales: lluxuria» (castellanu). Consultáu'l 11 de payares de 2014.
↑ sexu-del amor-y-lluxuria, comunidá El País, consultáu'l 16 de xunu de 2013
↑ lluxuria&hl=es&sa=X&ei=89C9UcX7Ca2f7AbWs4CIBg&ved=0CEIQ6AEwAw#v=onepage&q=dioses%20de%20la%20lluxuria&f=false Frai Bernardino de Sahagún, Hestoria xeneral de les coses de Nueva España, Volume 2, páx. 64.
↑ Ritos y tradiciones de Huarochirí por Gerald Taylor. ISBN 978-9972-623-70-7
↑ lluxuria&hl=es&sa=X&ei=89C9UcX7Ca2f7AbWs4CIBg&ved=0CGYQ6AEwCQ#v=onepage&q=dioses%20de%20la%20lluxuria&f=false Santiago José García Mazo, El Catecismu de la doctrina cristiana esplicado, ó, Esplicaciones del Astete.
↑ Walter Riso. Amar o Depender (2009)
↑ [http://www.biab.org/pdf/l004.pdf Sayyid Muhammad Rizvi, Sexualidá nel Islám, páx.31, Biblioteca islámica Ahlul Bait, consultáu'l 16 de xunu de 2013
↑ [http://www.biab.org/pdf/l004.pdf Sayyid Muhammad Rizvi, Sexualidá nel Islám, páx.67 y ss., Biblioteca islámica Ahlul Bait, consultáu'l 16 de xunu de 2013
↑ [http://www.lgpt.net/friends/bel/spanish/El%20apegu%20incontrolable.pdf L'apegu incontrolable, Bel Cesar, consultáu'l 16 de xunu de 2013
↑ ^11,0 ^11,1 Mario Margulis, Mocedá, cultura, sexualidá: la dimensión cultural na afectividá y la sexualidá de los mozos de Buenos Aires estremáu 'La revolución sexual de los años 60 y los sos efeutos', Biblos, 2003, ISBN 950-786-365-6, páx. 38 y ss
↑ ¿Tuvimos les muyeres una revolución sexual, en Raquel Osborne, La construcción sexual de la realidá, Cátedra, 1993, ISBN 84-376-1213-6, páx.191]
↑ Escoffier, 2003.
↑ Germaine Greer and The Female Eunuch
↑ http://www.greenwood.com/catalog/GR9913.aspx The 1960s Cultural Revolution.

Ver tamién

Enllaces esternos

Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Lluxuria.

[1] Richard Lazarus with Bernice N Lazarus, Passion and Reason: Making Sense of Our Emotions, 1994, New York: Oxford University Press ISBN 978-0-19-510461-5

[2] «Documental pecaos capitales: lluxuria» (castellanu). Consultáu'l 11 de payares de 2014.

[3] sexu-del amor-y-lluxuria, comunidá El País, consultáu'l 16 de xunu de 2013

[4] uxuria&hl=es&sa=X&ei=89C9UcX7Ca2f7AbWs4CIBg&ved=0CEIQ6AEwAw#v=onepage&q=dioses%20de%20la%20lluxuria&f=false Frai Bernardino de Sahagún, Hestoria xeneral de les coses de Nueva España, Volume 2, páx. 64.

[5] Ritos y tradiciones de Huarochirí por Gerald Taylor. ISBN 978-9972-623-70-7

[6] uxuria&hl=es&sa=X&ei=89C9UcX7Ca2f7AbWs4CIBg&ved=0CGYQ6AEwCQ#v=onepage&q=dioses%20de%20la%20lluxuria&f=false Santiago José García Mazo, El Catecismu de la doctrina cristiana esplicado, ó, Esplicaciones del Astete.

[7] Walter Riso. Amar o Depender (2009)

[8] [http://www.biab.org/pdf/l004.pdf Sayyid Muhammad Rizvi, Sexualidá nel Islám, páx.31, Biblioteca islámica Ahlul Bait, consultáu'l 16 de xunu de 2013

[9] [http://www.biab.org/pdf/l004.pdf Sayyid Muhammad Rizvi, Sexualidá nel Islám, páx.67 y ss., Biblioteca islámica Ahlul Bait, consultáu'l 16 de xunu de 2013

[10] [http://www.lgpt.net/friends/bel/spanish/El%20apegu%20incontrolable.pdf L'apegu incontrolable, Bel Cesar, consultáu'l 16 de xunu de 2013

[MarioMargulis-11] 11,0 ^11,1 Mario Margulis, Mocedá, cultura, sexualidá: la dimensión cultural na afectividá y la sexualidá de los mozos de Buenos Aires estremáu 'La revolución sexual de los años 60 y los sos efeutos', Biblos, 2003, ISBN 950-786-365-6, páx. 38 y ss

[12] ¿Tuvimos les muyeres una revolución sexual, en Raquel Osborne, La construcción sexual de la realidá, Cátedra, 1993, ISBN 84-376-1213-6, páx.191]

[13] Escoffier, 2003.

[14] Germaine Greer and The Female Eunuch

[15] ttp://www.greenwood.com/catalog/GR9913.aspx The 1960s Cultural Revolution.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]