Andamanlılar
| |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Dili | |||
| Dini | |||
Andamanlılar[2] — Andaman adalarının yerli xalqlarıdır. Hazırda onların sayı 200—300 nəfər təşkil etdiyi düşünülür. Çavaralar və Onqelərin sayının 100 nəfər olması düşünülür. Şimali Senrinel adasında yaşayan Sentinellərın sayının 50 (bəzi mənbələr 250) nəfər təşkil edir. Sentinellər xarici aləmlə heç bir əlaqə qurmurlar. Bu səbəbdən nə sayları nə də dilləri haqqında məlumat əldə etmək mümkün deyildir. Hindistan hökuməti onları ciddi şəkildə mühafizə edirlər. Onların izolyasiyası tam təmin edilir.
Yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Andamanlılar əvvəlki dönəmlərdən fərli olaraq hszırda Andaman adalarının daxili xissələrini və Şimali Sentinel adasında cəmləşmişlər. Hindistanın müstəqil olmasından sonra inzibati mərkəz Streyt adasına yerləşdirilir. Hindistan aborigenlərin geniş yayılmadığı ərazilərdə hinliləri cmləşdirmişlər. Coğrafi cəhətdən Myanmaaya yaxın olsalarda, inzibati cəhətdən Hindistana mənsubdurlar.
Yaranması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Belə fikir vardır ki, andamaanlılar Afrikadan gətirilən insanların törəmələridir. Bununla belə Cənub-Şərqi Asiyada yayılmış yerli xalqlardan olan Semanqlar və Aetalarda qara dərilidirlər. Onlar Afrika piqmeylərindən hündürdülər. Üstəlik Onqelərin rəngi qara və qırmızı-qəhvəyi rəngə çalır.
Tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]
XVIII əsrdə ingilislərin bölgəyə gəlməsi ilə yerlilər arasında epidemiyalar baş qaldırır və sayları getdikcə azalır. İlk zamanlar burada 12 qəbilə yardı ki onların sayı 5000 nəfəri keçirdi. Adaya ingilislərin gəlməsinə qədər bu Çin quldurları, ərəb quldarları adada olurdular. İngilislər Cənubi Andaman adasında istinadgah inşa edirlər. Bu zaman burada yaşayan qəbilələr buna qarşı çırırlsr və ox və nizə ilə müdaxilə edirlər. İngilislərin əsas şəhərləri Port-Bler. 1947-ci ildən ərazi Hindistanın ərazisinə çevrilir. İndlilər bundan sonra adaya çoxlu sayda hindli köçürmüşlər. Bu isə yelilərin ibtidai həyat sürməsinə maneə törədir. Bu dəbəbdən sayları getdikcə azalır.
Antropoloji xüsusiyyətləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Antropoloji baxımından Neqiroddirlər. Bəziləri isə onların Avstraloidlər olara daxil edirlər.
Dil və qəbilələri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Şimali (aka-kari, aka-kora, aka-boa, aka-ceru, aka-bea) — hazırda bir gəbilə halında birləşmişlər
- Cənubi (Onqelər və Cavaralar)
- Sentinellər hazırda Böyük Senrtinel adasında yayılmışlar. Ratlend adasında isə XX əsrin əvvələrində sayları tamamən soyları tükənmişdir.
Sisial əlaqələr
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qəbilə şəklində yaşayırlar. Onların sosial əlaqələri haqında məlumat olduqca azdır. Onlar yetkinlik yaşına 15-dir. 25 yaşlarında evlənirlər. Bəy toydan əvvəl meşəyə qaçırdı. Sonradan qohumlar onu geri qaytarırlar. Sonradan qayıdan bəy qadının dizləri üzərində oturur, bununlada elilik baştutur. Ölüləri döşəmədə basyırırlar.
Ədəbiyyat
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Вайдья Суреш. Острова, залитые солнцем. — М.: «Наука», 1968. — 158 с. — Серия «Путешествия по странам Востока».
- Маретина С. А. Андаманцы. К проблеме доземледельческих обществ. — СПб: «Наука»; Музей антропологии и этнографии им. Петра Великого (Кунсткамера), 1995. — 225 с.
- Токарев C. А. Религии в истории народов мира. — М., 1976. — 576 с. — Серия «Библиотека атеистической литературы».
- Radcliffe-Brown A. The Andaman Islanders. Cambridge, 1911.
- Языки и диалекты мира, М. — 1982.
- Энциклопедия «Народы и религии мира». — М., 1998.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- ↑ "Logging into the proxy: NetID (Rutgers University Libraries)". content.ebscohost.com.proxy.libraries.rutgers.edu. İstifadə tarixi: 2015-10-29.