Янгон
| Янгон хото | |||
|---|---|---|---|
| — хото — | |||
| бирманаар ရန်ကုန် | |||
 |
|||
|
|||
| Улас орон |  Бирма |
||
| Газар нютаг | 576 км² | ||
| Хүн зон | 5 998 000 хүн(2010) | ||
| Нягтарал | 7774 хүн/км² | ||
Янгон (бирманаар ရန်ကုန်), Мьянмада эгээн томо хото болон эртын ниислэл, Янгон аймагай засаг захиргаанай түб. Англиин эзэрхэгшэдэй нэрэнь Рангун байгаашье һаа, уласай нэрые Бирмаһаа Мьянмаар һэлгээд хотые баһа дахин нэрлэбэ. Хотын нэрэ дайнай эсэс ба энхэ тайбан гэжэ удхатай. Талмайнь 598,75 км2 байгаад, ажаһуугшадай тоонь 2010 ондо 4 348 000 хүн байгаа.
2005 оной 11 һарын 7, Мьянмын засагай газар Янгонһөө нүүжэ, 2006 ондо ниислэлые Янгонһоо нүүлгэн Нейпьидодо түбхинүүлбэ.
Янгоной хотын инфраструктурань ондоо Зүүн-урда Азиин уласуудһаа бага хүгжөөһэн. Мүнөөдэрэй Янгон Зүүн-урда Азида эгээн олон колониин үеын байра байшантай магадгүй[1]. Үнгэрһэн 20 жэл түб гудамжа ба Янгоной хотын дүүргэдэ олон дабхарта гэр ба аралжаанай байранууд барижа заһабарилагдаһаншье һаа, диилэнхи хубиин дахуул хотонуудынь ходо ядуу байна.
Газар зүй
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Янгон доро газар Мьянмын Янгон ба Пегу мүрэнэй нэгэдэжэ шудхадаг сэгтэ байрлажа Моутама буланһаа 30 тухай км зайда байна.
Уларил
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Янгон Кёппенэй уларилай ангилалда тропик мусон уларилда агуулна. Хото 4 һараһаа 11 һара хүрэтэр ута борооной уларил ба 12 һараһаа 3 һара хүрэтэр харисангы богони, хуурай уларилай шэнжэ шанартай. Аадар бороо ехэбшэлэн борооной уларилда ерэдэг ушар дээрэһээ Янгониие халуун ороной муссон уларил гэжэ ангилжа болно. Жэлэй турша температура томо хубилалтагүйгөөр дундажа температура 29-36 ° C, дундажа бага температурань 18-25 ° С юм.
Түүхэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
Янгон VI зуун жэлдэ доро газар Мьянмые эзэлһэн монуудай Дагон (Dagon) нэрээр баригдаа һэн. Дагон Шведагон субраган тойрондо байһан бишыхан һуурин байгаа[2]. 1755 ондо Алаунпайя хаан Дагониие эзэлһэнэй һүүлдэ Янгон гэжэ дахин нэрлэжэ Дагоной ойро һуурин байгуулба.
Британиин эзэнтэ гүрэн Нэгэдүгээр Англи-Мьянма дайнай үедэ Янгониие эзэлһэн һүүлдэ бусажа үгөө. 1841 ондо хото түймэртэ шатажа, һүйдхэгдэн хооһорбо[3].
Британиин эзэнтэ гүрэн 1852 оной Хоёрдугаар Англи-Мьянма дайнай үедэ доро газарай Мьянма бүхэлеэр эзэлһээр Янгониие өөрынгөө аралжаанай ба улас түрын түб болгобо. Сэрэгэй инженер Александр Фрейзерэй дизайнай һуурида британишууд адагта кварталнуудай гүльмын янзатайгаар шэнэ хотые бариба. Зүүн зүгтэ Пазундонг Крик, урда ба баруун зүгтэ Янгон мүрэн тэрэнэй хилэ заха байгаа. Янгон 1885 ондо Гурбадугаар Англи-Мьянма дайнай үедэ Британи уулын Мьянмые эзэлһээр Британиин Бирмын ниислэл болобо[4]. 1890-ээд он хүрэтэр Янгоной хүн зон олошоржо Кандоги нуур ба Инья нуурай хойто талада аралжаан хүгжэһэн баян хотын захые бариба. Мүн британишууд Рангун юрэнхы эмнэлгын газар ба Рангун ехэ һургуули гэхэ мэтые байгуулба. Колониин үедэ Янгон үргэн нуур ба сэсэрлиг, мүнөө үеын байра байшан ба уламжалалта модон байшаниие ниилээд «Дурнын сэсэрлиг хото» гэжэ нэрлэбэ. XX зуун жэлэй эхин хүрэтэр Янгоной олониитын үйлэшэлгэ, хотын инфраструктура Лондон адли байһан юм.
Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай урда Янгоной 500 мянган хүн зоной 55% тухай энэдхэгүүд байгаад бирманшууд миин гурбанай нэгэ хуби байгаа[5]. Каренүүд, хитадууд ба британишууд гэхэ мэтэ үлдэһэн хубиие эзэлжэ байгаа.
Аха дүү хотонууд
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
Вьетнам, Хошимин (2012)
Балба, Катманду
БНХАУ, Цзянсу можын Янчжоу (1997)- БНХАУ, Юньнань можын Куньмин (2008)
- БНХАУ, Гуанси-Чжуан арадай автономито аймагай Наньнин (2009)
Урда Солонгос, Пусан (2013)
Япон, Футю
Зүүлтэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]- ↑ Martin, Steven. "Burma maintains bygone buildings", BBC News, 30 March 2004. 22 May 2006-нд авсан.
- ↑ Founded during the reign of King Pontarika, per Charles James Forbes Smith-Forbes (1882). Legendary History of Burma and Arakan. The Government Press. ; the king’s reign was 1028 to 1043 per Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- ↑ Kyaw Kyaw (2006). Frauke Krass, Hartmut Gaese, Mi Mi Kyi: Megacity yangon: transformation processes and modern developments. Berlin: Lit Verlag, 333–334. ISBN 3-8258-0042-3.
- ↑ Yangon Summary Review and Analysis. Bookrags.com (17 October 2005). 17 April 2010 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Tin Maung Maung Than (1993). Indian Communities in Southeast Asia - Some Aspects of Indians in Rangoon. Institute of Southeast Asian Studies, 585–587. ISBN 9789812304186.