Κάλυμνος

Κάλυμνος

Κάλυμνος, πανοραμική άποψη της Πόθιας
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Δωδεκάνησα
Έκταση	111,14 km²
Υψόμετρο	760 μ
Υψηλότερη κορυφή	Προφήτης Ηλίας
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Πρωτεύουσα	Πόθια
Δημογραφικά
Πληθυσμός	17.752 (2021)
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδα	www.kalymnos.gr
Σχετικά πολυμέσα

Η Κάλυμνος είναι νησί των Δωδεκανήσων, στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Έχει πληθυσμό 17.752 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Η έκταση της είναι 111,14 τ.χλμ..

Θέση

Η Κάλυμνος βρίσκεται νότια της Λέρου από την οποία τη χωρίζει ομώνυμος στενός πορθμός (Λέρου), ή διώρυγα Καλύμνου, ή "Διαπόρι", έχοντας ΝΑ. την Κω και σε απόσταση 14 μίλια προς Α. τις τουρκικές ακτές της Μικράς Ασίας. Προς Νότον έχει το Κρητικό πέλαγος και προς Δυσμάς και Βόρεια το Ικάριο πέλαγος.

Σύντομη ιστορία

Η Κάλυμνος κατοικείται από τους χρόνους της νεολιθικής εποχής. Αρχαιότεροι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Κάρες. Το αποδεικνύουν τα ερείπια με Καρικά χαρακτηριστικά στην αρχαία μητρόπολη του Κάστελλα, κοντά στα σημερινά Στημένια. Αργότερα το κατοίκησαν οι Φοίνικες, πράγμα που μαρτυρούν τα ερείπια που υπάρχουν στον Εμπορειό. Στην περίοδο 1150 π.Χ. - 800 π.Χ., η Κάλυμνος εποικίστηκε από τους Δωριείς. Σημαντική απόδειξη είναι η σημερινή ονομασία ΔΑΜΟΣ και τα αξιόλογα ερείπια του Ιερού από τον ναό του θεού Απόλλωνα. Επιγραφές που σώζονται σήμερα μαρτυρούν ότι οι Δωριείς κυριάρχησαν στο νησί με αρχηγό τον Θεσσαλό, γιο του Ηρακλή και της Χαλκιόπης.

Ο Όμηρος την ονομάζει Καλύδνες - Καλύδναι (και Καλυδνεύς ονομαζόταν ο θεός Απόλλωνας στο νησί) και αναφέρει ότι συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο στέλνοντας μαζί με άλλα νησιά 30 πλοία με αρχηγούς τον Φείδιππο και τον Άντιφο. Μετά τον Τρωικό πόλεμο (σύμφωνα με τον Διόδωρο), τέσσερα από τα πλοία του Αγαμέμνονα στον γυρισμό τους ναυάγησαν έξω από το νησί. Τα πληρώματά τους (Αργείοι και Επιδαύριοι) εγκαταστάθηκαν τότε μόνιμα στο νησί και έχτισαν ένα οικισμό πάνω στο οροπέδιο του νησιού (κοιλάδα των Αμφιπετρών), που, σε ανάμνηση της μακρινής τους πατρίδας, ονομάστηκε Άργος. Για πολύ καιρό υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού.

Στο τέλος της Αρχαϊκής εποχής και στις αρχές των Κλασικών χρόνων η Κάλυμνος είναι μια πολιτεία αυτόνομη. Το πολίτευμά της είναι δημοκρατικό, αφού οι αποφάσεις παίρνονται από την Εκκλησία του λαού -που λέγεται αλλιώς Δάμος- και από τη Βουλή. Όμως η αυτονομία της δεν κράτησε πολύ, γιατί την κατέλαβαν οι Πέρσες, τότε που κυρίευσαν τις Ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Απελευθερώνεται το 477 π.Χ., γίνεται μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, μαζί με τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Ρόδο και πληρώνει φόρο στο ταμείο της συμμαχίας που βρίσκεται στη Δήλο.

Στον Πελοποννησιακό πόλεμο δε φαίνεται να παίρνει μέρος, αφού ο Θουκυδίδης δεν την αναφέρει καθόλου ανάμεσα σε άλλα νησιά. Το 357 π.Χ. η Κάλυμνος παύει να είναι ελεύθερη. Υποτάσσεται στην εξουσία του βασιλιά της Αλικαρνασσού Μαύσωλου. Μετά από 15 χρόνια περίπου, η Κάλυμνος επαναστατεί, αποκτά την ελευθερία της και ξαναγίνεται σύμμαχος των Αθηναίων. Κατά την κλασική εποχή παρουσίασε αξιόλογη πολιτιστική ακμή. Κατάλοιπο της εποχής εκείνης είναι τα σωζόμενα μέχρι σήμερα ερείπια του ναού του Καλυνδέου Απόλλωνα.

Αργότερα την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ανήκε στο θέμα της Σάμου. Τον 10ο αι. την κατέστρεψαν οι Τούρκοι και τον 14ο αιώνα την κατέλαβαν οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. Οι Ιωαννίτες ιππότες ανακατασκεύασαν τα τείχη του κάστρου,που υπήρχε στο νησί από τον 10ο αιώνα, το διεύρυναν και έκτοτε αποτέλεσε το οικιστικό κέντρο του νησιού έως τις αρχές του 18ου αιώνα. Το 1522 υποτάχθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι αργότερα της παραχώρησαν προνόμια.

Το 1912 το νησί κατέλαβαν οι Ιταλοί. Τον Μάιο του 1914, καθώς οι διωγμοί του ελληνικού στοιχείου στα απέναντι μικρασιατικά παράλια είχαν ενταθεί, πολλοί Μικρασιάτες κατέφυγαν στα νησιά ανάμεσα στα οποία και η Κάλυμνος. Τους τελευταίους μήνες του 1918, μετά τη λήξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου για την Τουρκία, άρχισε η παλιννόστηση των προσφυγών στη Μικρά Ασία. Συγκεκριμένα με την ανακωχή του Μούδρου (1918) και την αποβίβαση του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη (1919) αρκετοί πρόσφυγες που είχαν παραμείνει στα Δωδεκάνησα επέστρεψαν στη Μικρά Ασία αλλά προσωρινά όπως αποδείχθηκε.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, πολλές οικογένειες Μικρασιατών εγκαταστάθηκαν πλέον οριστικά στην Κάλυμνο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.

Η ιταλική κυριαρχία διήρκεσε μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και το νησί πέρασε στην Ελληνική δικαιοδοσία το 1946, μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα. Η επίσημη ενσωμάτωση με την Ελλάδα έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948.

Η νεότερη ιστορία της Καλύμνου συνδέθηκε με την αλιεία, την επεξεργασία και το εμπόριο του σφουγγαριού.

Μορφολογία

Το έδαφος της νήσου είναι σχετικά πετρώδες ορεινό με μικρές πεδιάδες (κυριότερες από αυτές είναι οι κοιλάδες της Πόθιας, του Βαθέος και του Πανόρμου) συνολικής έκτασης 109 τ.χλμ. Τα βουνά της Καλύμνου είναι άδενδρα με κυριότερες κορυφές τον Προφήτη Ηλία, ακριβώς στο κέντρο της νήσου (760 μ.), την Κυρά Ψηλή ή Καραψηλή (700 μ.) στα ΝΑ. και τη "Γαλατιανή" στο ΒΔ. άκρο. Οι ακτές της Καλύμνου είναι σχετικά απόκρημνες σχηματίζοντας πολλά ακρωτήρια, όρμους και λιμένες. Εξ αυτών σπουδαιότεροι είναι ο, της πρωτεύουσας της νήσου που λέγεται και λιμένας Ποθαίας (ΝΑ.), ο Ριναίας, βορειότερα, τα Πεζώντα ή Πέζοντας ακόμα βορειότερα, ο όρμος Παλαιονήσου Β.ΒΑ., ο Εμποριός (Δ.ΒΔ.), τα Λινάρια, νοτιότερα και το Πιθάρι προς Ν.

Σπήλαια

• Grande Grotta
• Το σπήλαιο Κεφάλα
• Το σπήλαιο των Σκαλιών
• Το σπήλαιο των Επτά Παρθένων ονομάζεται και σπήλαιο των Νυμφών ή του Φλασκά
• Το σπήλαιο Δασκαλειό

Νησίδες Καλύμνου

Αγία Κυριακή

Η Κάλυμνος περιβάλλεται από ένα μεγάλο αριθμό μικρών νησίδων από τις οποίες σημαντικότερες είναι τα ακατοίκητα Γλαρονήσια, ο Καλαβρός, η κατοικημένη Τέλενδος, οι νησίδες Νερά, ο Άγιος Νικόλαος και ο Άγιος Ανδρέας, η κατοικήσιμη Πλάτη,τα Ιμια, η κατοικήσιμη Ψέριμος, η μεγαλύτερη όλων, και τέλος ΒΑ. η Πίττα και η Καλόλιμνος ή Γαϊδουρονήσι, όπως το ονομάζουν οι κάτοικοι της Καλύμνου και της Λέρου.

Αγία Κυριακή, Κάλυμνος και Τέλενδος

Μουσεία

Αρχαιολογικό μουσείο Καλύμνου

Σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Καλύμνου, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2009, αποτελεί η «Κυρά της Καλύμνου». Θεωρείται σπουδαίο έργο χαλκοπλαστικής της ελληνιστικής περιόδου και απεικονίζει μία γυναίκα που το σώμα της καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο. Το γλυπτό βρέθηκε μέσα στα δίκτυα ενός ντόπιου ψαρά στα νερά της Καλύμνου το 1995.

Στα εκθέματα περιλαμβάνονται αρχαιότητες από την Προϊστορική ως και τη Μεταβυζαντινή εποχή και παρουσιάζουν διαχρονικά την ιστορία του νησιού σε διάρκεια χιλιετιών. Και αν η χάλκινη κολοσσιαία γυναικεία μορφή που «αναδύθηκε» από τη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου αποτελεί τον έναν πόλο του ενδιαφέροντος, ο μεγάλος αριθμός γλυπτών αναθημάτων στο ιερό του Δηλίου Απόλλωνος και ένα τεράστιο λατρευτικό άγαλμα του Ασκληπιού βρίσκονται στον αντίποδα.

Ανάμεσά τους χάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά, εξαιρετική κεραμική, νομίσματα, κοσμήματα, εικόνες και χειρόγραφα της Βυζαντινής εποχής και πολλά άλλα. Κτισμένο στο κέντρο της πρωτεύουσας του νησιού, της Πόθιας, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου οργανώθηκε από την ΚΒ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο του ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006.

Η είσοδος στην έκθεση γίνεται με μία σύντομη εισαγωγή για την ιστορία του νησιού και ακολουθούν σε μία προθήκη μεμονωμένα αντικείμενα, τα οποία ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών ή είχαν παραδοθεί στην Εφορεία- δεν είναι δηλαδή γνωστή η προέλευσή τους-, με σημαντικότερο όλων το χάλκινο τελετουργικό αντικείμενο με κιονίσκο, επάνω στον οποίο βρίσκεται σύνταγμα αιγυπτιακών θεοτήτων. Η αίθουσα με τα αγάλματα που ήρθαν στο φως κατά τις ανασκαφές σε αποθέτες του ιερού του Δαλίου Απόλλωνος.

Η συνέχεια αναπτύσσεται σε δύο αίθουσες εκθέσεων και στον όροφο του μουσείου. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην προϊστορική ζωή στο νησί, με ευρήματα από ανασκαφές σε σπήλαια (εργαλεία, σκεύη, αγγεία κ.λπ.), ευρήματα από τη Μινωική περίοδο- όπως ένας χάλκινος λατρευτής- και σε χωριστή προθήκη ένα μεγάλο μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο, προϊόν κατάσχεσης, με πιθανή προέλευση από την Αμοργό.

Ιδιαίτερη ενότητα αναφέρεται στο σημαντικότερο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου, το ιερό του Δαλίου Απόλλωνος, στους δύο αποθέτες του οποίου βρέθηκαν πολλά αναθήματα: γραπτοί κρατήρες και δίνοι, χάλκινος γρύπας, πήλινα αφιερώματα με μορφή βοοειδών, ένας σπάνιος ενδεδυμένος κούρος του 530 π.Χ. με γραπτή διακόσμηση και αφιερωματική επιγραφή.

Επίσης πολλά μαρμάρινα γλυπτά των κλασικών χρόνων που αναπαριστούν τον Απόλλωνα, νεαρές γυμνές ανδρικές μορφές, μικρά παιδιά, η θεά Υγεία, η Αθηνά αλλά και ο τεράστιος Ασκληπιός (2ος αιώνας π.Χ.). Την ενότητα κλείνουν επιγραφές που δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τον δημόσιο βίο των κατοίκων του νησιού, τιμητικά ψηφίσματα, μαρτυρίες για τη θέση της γυναίκας και για απελευθερώσεις δούλων.

Αργυρά και χάλκινα νομίσματα της Καλύμνου και της Κω αλλά και ξένων πόλεων παρουσιάζονται στη δεύτερη αίθουσα, η οποία περιλαμβάνει κυρίως τα ευρήματα του αρχαίου οικισμού Δάμος ο οποίος αναπτύχθηκε στην Ελληνιστική εποχή, όπως ανάγλυφους λύχνους, θυμιατήρια, ομοιώματα βωμών, ειδώλια και μεταλλικά εργαλεία.

Μια άλλη ενότητα είναι αφιερωμένη στις καλυμνιακές νεκροπόλεις και στα πολύτιμα ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές τους, όπως χρυσά κοσμήματα, διαδήματα, στεφάνια, ενώτια, δακτυλίδια και επιρράμματα από τα νεκρικά υφάσματα, επίσης πήλινα αγγεία αλλά και έργα υαλουργίας. Στην αίθουσα ωστόσο δεσπόζει το χάλκινο άγαλμα γυναίκας που καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο και άλλα χάλκινα τμήματα γλυπτών που ανασύρθηκαν από τον βυθό (κεφαλή ηγεμόνα με καπέλο, τα σκέλη έφιππου άνδρα με τα περίτεχνα σανδάλια και τους πτερνιστήρες και το δελφίνι).

Ο όροφος εξάλλου είναι αφιερωμένος στην παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή Κάλυμνο.

Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου

Στο Ναυτικό Μουσείο της Καλύμνου που ιδρύθηκε το 1994, παρουσιάζεται η ναυτική παράδοση του νησιού, η ιστορία και οι μέθοδοι της σπογγαλιείας, καθώς και πολλά αντικείμενα από ναυάγια αρχαίων πλοίων. Στις τέσσερις αίθουσες του μουσείου εκτίθενται αντικείμενα σχετικά με το επάγγελμα της σπογγαλιείας και την κατεργασία των σφουγγαριών.

Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται παλιές φωτογραφίες των αρχών του 20ου αιώνα από την πόλη και τις εκδηλώσεις που γινόντουσαν κατά την αναχώρηση των σφουγγαράδων, λίθινες, μολύβδινες και σιδερένιες άγκυρες, ναυτικοί χάρτες 16ου-17ου αιώνα, ευρήματα από ναυάγια, πέτρινες οβίδες, ξάρτια πλοίων, ναυτικά φανάρια, πιάτα με θαλασσινές παραστάσεις και μινιατούρες καϊκιών.

Στη δεύτερη και τρίτη αίθουσα υπάρχουν εξαρτήματα σπογγαλιείας από τις αρχές από τις αρχές του 19ου αιώνα έως και σήμερα, όπως «σκανταλόπετρες» (πέτρες για βύθιση των δυτών) ναυτιλιακά όργανα (εξάντας, πυξίδα, βαρόμετρο, μιλιομετρητής), σκάφανδρα και αντλίες αέρα. Επίσης, εκτίθενται εργαλεία επεξεργασίας σφουγγαριών και όστρακα.

Στην τελευταία αίθουσα υπάρχουν παραδοσιακές ενδυμασίες, πιάτα, μαντίλια, μουσικά όργανα, έπιπλα εποχής, σεντόνια, μαξιλάρια, υφαντά, εξαρτήματα υφαντικής, αντικείμενα για τη ζύμωση του ψωμιού και στάμνες.

Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων

Πρόκειται για ιδιωτικό Μουσείο, έργο ζωής των αδερφών Βαλσαμίδη που γεννήθηκαν και ζουν στην Κάλυμνο.

Με αγάπη για τη θάλασσα και με διάθεση να μοιραστούν τις χαρές της και τον πλούτο της με τους ανθρώπους, έφτιαξαν αυτό το μουσείο με πολύ προσωπικό κόπο και μεράκι, μόνοι τους.

Δούλεψαν ως αρχιτέκτονες, ως οικοδόμοι, ως συλλέκτες, ως διακοσμητές χωρίς ποτέ να σταματήσουν την αγαπημένη τους δραστηριότητα, την κατάδυση. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Τα ευρήματα, τα οποία προέρχονται από χιλιάδες καταδύσεις στις θάλασσες της γης, περιλαμβάνουν σχεδόν ότι μπορεί κανείς να συναντήσει στον βυθό.

Μεγάλες ποικιλίες από ψάρια, κογχύλια, οστρακοειδή, αστερίες, κοράλλια, καρχαριοειδή, χελωνοειδή και φυσικά όλα τα είδη σφουγγαριών.

Μέρος του μουσείου είναι αφιερωμένο στο επάγγελμα της σπογγαλιείας και περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία και τα σκάφανδρα που χρησιμοποιήθηκαν από τους δύτες από το 1872 μέχρι σήμερα.

Στην είσοδο του μουσείου εντυπωσιάζει τον επισκέπτη μια υπερμεγέθης σιδερένια άγκυρα.

Σε μια πτέρυγα εκτίθενται ευρήματα του Α' και Β παγκοσμίου πολέμου όπως τορπίλες, κομμάτια από αεροπλάνα κτλ. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυλάσσονται αμφορείς του 6ου, 4ου, 3ου και 2ου π.Χ. αιώνα.

Επίσης υπάρχει μια συλλογή από 2000 περίπου φωτογραφίες σχετικές με την ιστορία και την παράδοση των σφουγγαράδων.

Στον χώρο του μουσείου γίνεται επεξεργασία των σφουγγαριών και λειτουργεί κατάστημα με σφουγγάρια, κοράλλια, όστρακα και... δόντια καρχαρία.

Καλύμνικο Σπίτι

Ιδιωτικό λαογραφικό μουσείο που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της κ. Φανερωμένης Σκυλλά. Βρίσκεται στον δρόμο προς τους Βοθύνους στη διασταύρωση με τον δρόμο που οδηγεί στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα του εν Καλύμνω. Έχει εκθέματα που χρονολογούνται από το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι συλλογές αντικειμένων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παραδοσιακές φορεσιές και οικοσκευή παλαιών νοικοκυριών, ανασυνθέτουν την ατμόσφαιρα της οικογενειακής καθημερινότητας εκείνης της εποχής. Ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με ένα κομμάτι ζωντανής ιστορίας, καθώς πληροφορείται για την κοσμοθεωρία, τα έθιμα και τις νοοτροπίες των μελών μιας παραδοσιακής νησιωτικής κοινωνίας, καθώς και για τη ζωή των Καλύμνιων σφουγγαράδων.

Ήθη και έθιμα

Τα ήθη και τα έθιμα της Καλύμνου τηρούνται σε πείσμα των καιρών ευλαβικά. Κάποια από αυτά έχουν ρίζες στην αρχαιότητα και κάποια προέρχονται από τη θρησκευτική και εκκλησιαστική παράδοση. Αποκορύφωμα των εορτών είναι, δίχως άλλο, η Μεγαλοβδομάδα με την περιφορά των επιταφίων και το Πάσχα με το γεμιστό αρνί "το μούουρι" και τους δυναμίτες που ακούγονται μέχρι την Κω. Πολιούχος Άγιος της Καλύμνου είναι ο Άγιος Νικόλαος, οποίος θεωρείται προστάτης των ναυτικών, δεδομένου ότι παλαιότερα οι κάτοικοι του νησιού ασχολούνταν στην πλειονότητά τους με το ναυτικό επάγγελμα. Κάθε χρόνο, λοιπόν, στις 6 Δεκεμβρίου το νησί τιμάει τη μνήμη του Αγίου Νικολάου με την περιφορά της εικόνας του στην πρωτεύουσα του νησιού υπό τη συνοδεία της φιλαρμονικής και των τοπικών αρχών. Η ημέρα εορτασμού του Αγίου Νικολάου αποτελεί ημέρα αργίας για το σύνολο του νησιού.

Μοναστήρια στην Κάλυμνο

Πάνω από το λιμάνι της Πόθιας στην Κάλυμνο, με εξαιρετική θέα προς την πόλη, βρίσκεται η γυναικεία Ιερά Μονή των Αγίων Πάντων, η οποία είχε την ευλογία να ασκηθούν σ' αυτή δύο άγιες μορφές της Ορθοδοξίας, ο ιδρυτής της, ιερομόναχος Ιερόθεος Κουρούνης στα τέλη του 19ου αιώνα και ο Άγιος Σάββας ο νέος, ο εν Καλύμνω στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Δύο χρόνια μετά την κοίμηση του π. Ιερόθεου το 1926 ήλθε στη μονή ο π. Σάββας ο Χατζεβίτης, ο οποίος αγιοποιήθηκε επίσημα το 1992. Ο Άγιος Σάββας έμελλε να σφραγίσει με την παρουσία του και την οσιακή του κοίμηση, τόσο τη μονή όσο και ολόκληρο το νησί της Καλύμνου. Μετά την ανακομιδή του άφθαρτου ιερού λειψάνου του Αγίου Σάββα του νέου, στη μονή προσέρχεται πλήθος πιστών, ζητώντας τις πρεσβείες του Αγίου.

Η αναρρίχηση στην Κάλυμνο

Αναρρίχηση στην Κάλυμνο.

Η ποικιλομορφία των ακτών, των απόκρημνων βράχων και το ήπιο κλίμα καθιστούν το νησί αυτό ιδανικό μέρος για τους αναρριχητές. Για όσους αναρριχητές έχουν ταξιδέψει, ο βράχος της Καλύμνου μοιάζει με αυτον της Ταϊλάνδης.

Η Κάλυμνος όμως από τους περισσότερους αναρριχητές κρίνεται ως πληρέστερος προορισμός.

Ο ασβεστόλιθος, η αναρρίχηση στους σταλακτίτες, τα πολλά σπήλαια συνέβαλαν στο να χαρακτηριστεί η Κάλυμνος από τα περιοδικά Vertical, Klettern, Climbing, Desnivel, ως μία από τις πιο όμορφες τοποθεσίες « του κόσμου των αναρριχητών ».

Υπάρχουν περίπου 60 πεδία με διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης κυρίως «μιας σχοινιάς», δυσκολίας από 4 έως 9, που είναι εύκολα προσβάσιμα από μονοπάτια. Οι περισσότερες διαδρομές της «μιας σχοινιάς» κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 μέτρων.

Ωστόσο, υπάρχουν και διαδρομές της «μιας σχοινιάς» που φτάνουν τα 50 - 60 μέτρα. Για τη διάνοιξη των διαδρομών στο νησί χρησιμοποιούνται σύγχρονα υλικά, ανοξείδωτα στα οποία γίνεται τακτικά συντήρηση.

Η πλειοψηφία των διαδρομών βρίσκεται στο δυτικό/ βορειοδυτικό τμήμα του νησιού.

Υπάρχει επίσης το νησάκι της Τελένδου (ή Τελέντου) στο οποίοι δημιουργούνται όλο και περισσότερες διαδρομές με έμφαση στις διαδρομές «πολλών σχοινιών» διαφορετικού ύψους.

Στην Κάλυμνο ανοίγονται περίπου 100-150 νέες διαδρομές κάθε χρόνο από Έλληνες και ξένους αναρριχητές. Αυτή τη στιγμή το νησί έχει πάνω από 2.000 οργανωμένες διαδρομές.

Πριν από 10 χρόνια ξεκίνησε να διοργανώνεται στο νησί ένα φεστιβάλ αναρρίχησης : το Kalymnos Rock Climbing Festival. Την τέταρτη φορά που διοργανώθηκε, τον Μάιο του 2009, συγκέντρωσε πάνω από 300 συμμετέχοντες από δεκαπέντε χώρες.

Αθλητισμός

Κυριότερο αθλητικό σωματείο της Καλύμνου είναι η ομάδα στίβου Ένωση Καζώνης. Στο ποδόσφαιρο διακρίνεται ο Καλυμνιακός, ο οποίος έχει αγωνιστεί για έξι σεζόν στην Δ' Εθνική στις δεκαετίες του '80 και του '90. Άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες του νησιού είναι οι Αργοναύτες και ο ΑΟ Βαθύ. Και οι τρεις ποδοσφαιρικές ομάδες του νησιού αγωνίζονται στην Β' κατηγορία Δωδεκανήσου.

Πληθυσμός

Η Κάλυμνος είχε πληθυσμό 16.179 κατοίκους σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 και αποτελεί ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα νησιά της Ελλάδας. Το νησί ήταν φημισμένο για τη σπογγαλιεία των κατοίκων, για την οποία σήμερα υπάρχουν στο νησί τρία μουσεία και ένα σύγχρονο αρχαιολογικό μουσείο. Στην Κάλυμνο τα τελευταία χρόνια λειτουργεί αεροδρόμιο, όπου καθημερινά υπάρχουν πτήσεις από και προς Αθήνα. Επίσης διαθέτει ένα μεγάλο λιμάνι στην περιοχή της Πόθιας, που επί καθημερινής βάσεως προσεγγίζεται από μεγάλα φορτηγά πλοία και επιβατικά διαφόρων κατηγοριών.

Δήμος Καλυμνίων

Δήμος Καλυμνίων
Δήμος
Χώρα	Ελλάδα
Έδρα	Πόθια
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Ιωάννης Μαστροκούκος
Διοικητική υπαγωγή
• Αποκ. διοίκηση	Αιγαίου
• Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
• Περιφ. ενότητα	Καλύμνου
Διαμέρισμα	Νησιά Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Έκταση	134,5 km2
Πληθυσμός	17.752 (απογραφή 2021)
Ιστότοπος	kalymnos.gov.gr

Ο δήμος Καλυμνίων περιλαμβάνει το νησί της Καλύμνου, τα κοντινά νησιά Ψέριμος και Τέλενδος καθώς και τις γύρω νησίδες.

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στον Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Γ. αυτού.

Διατελέσαντες δήμαρχοι

Διάρκεια	Εκλεγμένος ή διορισμένος δήμαρχος (γέννηση - θάνατος)	Σημειώσεις
1948-1955	?	?
1955-1964
1964-1967	Ε. Καπελάς
1967-197?	Νικόλαος Σακελ. Πιζάνιας	Το 1967 είχε αναπληρωτή τον Σταμάτιο Ι. Κουτούζη.
1975-1986	Θεόφιλος Παπαμιχαήλ	Επανεκλογή το 1978 και το 1982.
1987-1994	Μιχάλης Ζαΐρης (1935-2018)	Γιατρός, επανεξελέγη το 1990.
1995-2002	Δημήτριος Διακομιχάλης	Πολιτικός μηχανικός. Επανεξελέγη το 1998 (1η και 2η θητεία).
2003-2010	Γεώργιος Ρούσσος	Μαθηματικός. Επανεξελέγη το 2006.
2011-2014	Δημήτριος Διακομιχάλης	Πολιτικός μηχανικός. 3η θητεία.
2014-2019	Ιωάννης Γαλουζής	Γιατρός.
2019-2024	Δημήτριος Διακομιχάλης	Πολιτικός μηχανικός. 4η θητεία.

Οικισμοί και νησίδες

Αναλυτικά οι οικισμοί και οι νησίδες που αποτελούν τον δήμο Καλυμνίων:

Δημοτικό διαμέρισμα Καλυμνίων [ 16.179 ]

• τα Αργινώντα [ 17 ]
• το Άργος [ 278 ]
• ο Βαθύς [ 492 ]
• τα Βλυχάδια [ 68 ]
• οι Βοθύνοι [ 245 ]
• ο Εμπορειός [ 56 ]
• τα Ίμια - Λιμνιά ένα (νησίδα) [ 0 ]
• τα Ίμια - Λιμνιά δύο (νησίδα) [ 0 ]
• ο Καλαβρός (νησίδα) [ 0 ]
• η Καλόλιμνος (νησίδα) [ 2 ]
• η Κάλυμνος (Ποθαία) [ 12.324 ]
• το Καμάρι [ 86 ]
• οι Μυρτιές [ 325 ]
• τα Νερά (νησίδα) [ 0 ]
• η Πάνορμος [ 2.069 ]
• η Πλάτη (νησίδα) [ 2 ]
• το Σαφονήδι (νησίδα) [ 0 ]
• τα Σκαλιά [ 41 ]
• η Τέλενδος (νησίδα) [ 94 ]
• η Ψέριμος (νησίδα) [ 80 ]

Εικόνες

• 
  Πόθια
• 
  Σφουγγάρια απλωμένα για στέγνωμα μπροστά από το Επαρχείο
• 
  Κάστρο Χώρας
• 
  Άγιος Στέφανος Λιμάνι, Πόθια
• 
  Θέα από τον Αγ. Σάββα
• 
  Η μητρόπολη της Καλύμνου, γνωστή ως η εκκλησία του Χριστού
• 
  Το λιμανι της Καλύμνου από ψηλά
• 
  Άποψή του λιμένα Καλύμνου

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Κάλυμνο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-4511, που καλύπτει και τη νήσο Λέρο.

Βιβλιογραφία

• "Κάλυμνος: Κάλυμνος στην ομορφιά". Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 70 σ. 52-65 (Αύγ. 2001)
• Σ. Τρικοίλης - Πολύμνια Θεοδωρίδου-Μαμή - Μιχαήλ Κουτελλάς - Αγγελική Σ. Τρικοίλη - Θεόφιλος Τσουκαλάς, Ιστορία και Πολιτισμός της Καλύμνου 4000 π.Χ - 1947 μ.Χ., Ο πολιτισμός του Αιγαίου, Σχολικό Εγχειρίδιο, Έκδοση του Επαρχείου Καλύμνου και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης
• Στάθης Σ. Κλήμης " ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ " 2006
• Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου - Βυζαντινή έκθεση

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

• Κάλυμνος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Κάλυμνος, το νησί των σφουγγαράδων (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Κατάδυση στην ιστορία (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Η καρδιά της θάλασσας (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Από τους αρχαίος Κάρες στους τολμηρούς σφουγγαράδες (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)