Monda Ŝaka Ĉampionumo

Monda Ŝaka Ĉampionumo
ripetiĝanta sporta evento
monda ĉampionkonkurso • ŝaka konkurso
	v • d • r

La titolo de mondĉampiono pri ŝako estas la plej alta rango por ŝakistoj. Normale la titolo estas donita per kvalifika turniro kaj finfine per batalado inter du ludistoj. La unua oficiala ŝaka ĉampiono estis la aŭstro Wilhelm Steinitz post sia venko kontraŭ Johannes Hermann Zukertort en la jaro 1886. La unua virina ŝakmondĉampiono iĝis la ĉeĥino Vera Menchik en 1927. La nuna vira mondĉampiono estas Ding Liren, la virina mondĉampiono estas la ĉinino Ju Wenjun.

Ĝis 1948 la metodo determini la mondĉampionon estis ĉiam per batalado inter du ludistoj. Pro la morto de la tiama mondĉampiono Aleksandro Aleĥin oni organizis 1948 turniron, la venkinto Michail Botwinnik ricevis la titolon. Poste la metodo estis ree batalado inter du ludistoj, inter la mondĉampiono kaj la venkinto de kandidata turniro. Ekde 1997 ĝis 2004 la monda ŝakasocio FIDE determinis la mondĉampionon per rekte elimina (nokaŭta) sistemo, en la jaroj 2005 kaj 2007 per duronda turniro inter 8 ludistoj.

17a Mondĉampiono: Ding Liren (2023-)

Monda Ŝaka Ĉampionumo 2024

16a Mondĉampiono: Magnus Carlsen (2013-2023)

Magnus Carlsen gajnis la kandidatoturneon en Londono en printempo 2013 kaj la mondan titolon venkante Viswanathan Anand la 22-an de novembro 2013.

15a Mondĉampiono: Viswanathan Anand (2007-2013)

Anand defendis sian titolon inter la 14an kaj la 29an de oktobro 2008 en Bonn, Germanio per konkurso de maksimume 12 partioj kontraŭ Kramnik. Oni promesis revanĉon al Kramnik antaŭ la ĉampionado 2007 en la sekvonta jaro, se li perdus la titolon. Post la dekunua partio la antaŭiĝo de Anand sufiĉis kaj la konkurso antaŭtempe estis finita.

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	rezulto
Viswanathan Anand	½	½	1	½	1	1	½	½	½	0	½	6½
Wladimir Kramnik	½	½	0	½	0	0	½	½	½	1	½	4½

Neoficialaj mondĉampionoj

Nomo	Daŭro	Lando
Pedro Damiano	~1520	Portugalio
Ruy López de Segura	~1560	Hispanio
Paolo Boi kaj Leonardo da Cutri	~1575	Italio
Alessandro Salvio	~1600	Italio
Gioachino Greco	~1620	Italio
Legall de Kermeur	~1730–1747	Francio
François-André Danican Philidor	~1747–1795	Francio
Alexandre Deschapelles	~1800–1820	Francio
Louis de la Bourdonnais	~1820–1840	Francio
Howard Staunton	1843–1851	Britio
Adolf Anderssen	1851–1858	Germanio
Paul Morphy	1858–1859	Usono
Adolf Anderssen	1860–1866	Germanio
Wilhelm Steinitz	1866–1886	Bohemio/Aŭstrio

Oficialaj mondĉampionoj

Nomo	Daŭro	Lando
Wilhelm Steinitz	1886–1894	Aŭstrio-Hungario/Usono
Emanuel Lasker	1894–1921	Germanio
José Raúl Capablanca	1921–1927	Kubo
Aleksandro Aleĥin	1927–1935/1937–1946	Rusio/Francio
Max Euwe	1935–1937	Nederlando
Miĥail Botvinnik	1948–1957/1958–1960/1961–1963	Sovetunio
Vasilij Smislov	1957–1958	Sovetunio
Miĥail Tal	1960–1961	Sovetunio
Tigran Petrosjan	1963–1969	Sovetunio
Boris Spasskij	1969–1972	Sovetunio
Bobby Fischer	1972–1975	Usono
Anatolij Karpov	1975–1985	Sovetunio
Garri Kasparov	1985–2000	Sovetunio/Rusio
Vladimir Kramnik	2000–2007	Rusio
Viswanathan Anand	2007-2013	Barato
Magnus Carlsen	2013-2023	Norvegio
Ding Liren	de 2023	Ĉinio

Mondĉampionoj laŭ FIDE, de 1993 ĝis 2007

Nomo	Daŭro	Lando
Anatolij Karpov	1993–1999	Rusio
Aleksandro Ĥalifman	1999–2000	Rusio
Viswanathan Anand	2000–2002	Barato
Ruslan Ponomarjov	2002–2004	Ukrainio
Rustam Kasimĝanov	2004–2005	Uzbekio
Veselin Topalov	2005–2007	Bulgario

Virinaj mondĉampionoj

Nomo	Daŭro	Lando
Vera Menchik	1927–1944	Ĉeĥio/Britio
Ljudmila Rudenko	1950–1953	Sovetunio
Jelisaweta Bykowa	1953–1956/1958–1962	Sovetunio
Olga Rubzowa	1956–1958	Sovetunio
Nona Gaprindaschwili	1962–1978	Sovetunio (Kartvelio)
Maja Tschiburdanidse	1978–1991	Sovetunio (Kartvelio)
Xie Jun	1991–1996/1999–2001	Ĉinio
Zsuzsa Polgár^[1]	1996–1999	Hungario
Zhu Chen	2001–2004	Ĉinio
Antoaneta Stefanowa	2004–2006	Bulgario
Xu Yuhua	2006-2008	Ĉinio
Alexandra Kosteniuk	2008-2010	Rusio
Anna Ushenina	2012-2013	Ukrainio
Hou Yifan	2010-2012/de 2013	Ĉinio