Dubrovnik
| Dubrovnik Ragusa Dubrovnik 'Ragusa Adriatikoko perla' | |||
|---|---|---|---|
town in Croatia (en)  | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Kroazia | ||
| Eskualdea | Dubrovnik-Neretva | ||
| Alkatea | Andro Vlahušić | ||
| Izen ofiziala | Dubrovnik | ||
| Jatorrizko izena | Dubrovnik | ||
| Posta kodea | 20000 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 42°38′25″N 18°06′30″E / 42.6403°N 18.1083°E | ||
 | |||
| Azalera | 21,35 km² | ||
| Altuera | 0 | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 41.562 (2021eko abuztuaren 31) −1.053 (2011) | ||
| Metropolia | 42.641 | ||
| Dentsitatea | 291 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | VII. mendea | ||
| Telefono aurrizkia | 020 | ||
| Hiri senidetuak | Ravenna, Bad Homburg vor der Höhe, Vukovar, Graz, Helsingborg udalerria, Ragusa, Sarajevo, Boller (en) , Rueil-Malmaison, Hakkâri (en) , Trani, Venezia, Cerro de Pasco (en) , Punta del Este, Monterey eta Haikou | ||
| Matrikula | DU | ||
| dubrovnik.hr | |||
Dubrovnik (NAF: [ˈdǔbroːʋniːk],latinez eta italieraz Ragusa) Adriatikoan dagoen Kroaziako hiria da, Dalmaziako hegoaldean. Turismo handia jasotzen duen hiria da eta horretaz gain itsas-portu garrantzitsua da eta Dubrovnik-Neretva eskualdeko hiriburua. 41.562 biztanle zituen 2021ean[1].
1979tik aurrera hiriaren alde historikoa UNESCOren Gizateriaren Ondarea da[2].
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]VII. mendean eslaviar inbasioek Epidaurum (gaur egungo Cavtat) suntsitu zuten eta bertako biztanleak kostaldeko Laus edo izeneko uharte batean babestu ziren. Pixkanaka inguruko eslaviarrekin nahastuz joan ziren eta Adriatikoko kai garrantzitsua bihurtzen hasi zen. VIII. mendean arabiarrek erasotu ondoren Bizantziar inperioari laguntza eskatu zioten eta honek bere Dalmazia probintzian sartu zuen[3].
XI. mendean bere itsas flota garatu zuen eta XII. menderako harresi handiak eraiki zituen. 1204ean Veneziak Konstantinopla menperatzean Dubrovnik ere eskuratu zuen 1358an independentzia eskuratu eta Ragusako Errepublika sortu zen arte[4]. Orduan Veneziaren aurkari zuzena bihurtu zen indar ekonomikoari erreparatuz gero. Diplomazia sare indartsua garatu zuen, batez ere XV. eta XVI. mendeetan. Ragusaren indarra itsasgintzan eta itsasoko komertzioan oinarriturik zegoen. Bere flota 200 itsasontzitakoa izatera iritsi zen.
1808an Napoleonek hartu zuen hiria, errepublikari amaiera emanez eta 1815ean Vienako Batzarrak Habsburgotarren inperioaren eskutan utzi zuen. Hortik aurrera gainbehera etorri zen. Bi mundu gerrek kaosa ekarri zuten hirira eta ez zen berrindartu Titoren garaian turismo gune bihurtzen hasi arte.
1991ean Kroaziak independentzia aldarrikatu zuen eta Jugoslaviako armadak sei hilabetez setioa ezarri zion hiriari harresi barneko eraikin ugari suntsituz[5].
2007ako abuztuan izugarrizko sutea sortu zen Bosniako mugan eta Cavtatetik hasi eta Dubrovnik bera ere suak hiria inguratu zuen baina hiria ez zen kaltetua gertatu.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (Dubrovnik) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 12 | 12 | 14 | 17 | 21 | 25 | 30 | 30 | 26 | 20 | 17 | 13 | 20 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 9 | 9 | 11 | 14 | 18 | 23 | 26 | 26 | 22 | 17 | 14 | 10 | 16.6 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 6 | 6 | 8 | 11 | 15 | 19 | 22 | 22 | 18 | 14 | 11 | 7 | 13 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 195 | 165 | 135 | 112 | 82 | 60 | 24 | 38 | 97 | 175 | 245 | 207 | 1535 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 11 | 11 | 9 | 8 | 8 | 4 | 3 | 3 | 6 | 9 | 13 | 13 | 98 |
| Eguzki orduak | 127.1 | 130.0 | 167.4 | 201.0 | 263.5 | 306.0 | 353.4 | 334.8 | 261.0 | 213.9 | 117.0 | 99.2 | 2574.3 |
| Iturria: http://www.wetter.de/klima/europa/kroatien/dubrovnik-s99000122.html | |||||||||||||
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Dubrovnikeko Hiri Zaharra1 UNESCOren gizateriaren ondarea
| |
 | |
| Mota | Kulturala |
| Irizpideak | i, ii, iv |
| Erreferentzia | 95 |
| Kokalekua | Kroazia
|
| Eskualdea2 | Europa eta Ipar Amerika |
| Izen ematea | 1979 (III. bilkura) |
| Luzapen urtea | 1994 |
| Arriskuan | 1991-1998 |
| 1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena | |
- Dubrovnikeko harresiak: XIII. eta XVI. mendeen artean eraiki ziren. 25 metrotako altuera eta 6 metrotako zabalera dute. Errektangulu itxura ematen dio hiriari eta erpin bakoitzean dorre zirkular batek babesten du.
- Milicevic plaza. Bertan kokatzen dira Dubrovnikeko eliza garrantzitsuenak, hala nola, frantziskotarren eta klaratarren komentuak eta Salbatzailearen eliza.
- Stradun edo Placa kalea. Dubrovnikeko kalerik garrantzitsuena da. 1667ko lurrikarak erabat suntsitu zuenez gaur egungo eraikinak estilo barroko berbera dute. Kalearen muturrean 16 kaniladun Onofrioren iturri famatua dago.
- Eraikin aipagarriak:
Inguruko natura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Elafita uharteak: Dubrovniketik iparraldera dauden 14 uharte dira, hauetatik hiru handienak baino ez daude populatuta; Koločep, Lopud eta Sipan. Plinio Zaharrak aipatu zituen bere Naturalis historia obran. Izena greziarrek eman zioten, elaphos oreina da grezieraz.
- Pelješac penintsula: 65 kilometrotako penintsula luzea da. Ipar ekialdean erabat soila da baina hego mendebaldean mahasti eta laranjondoek estaltzen dute. Iliriarrak bizi izan ziren antzinatik eta 1333tik aurrera Dubrovnikek bereganatu zuen. Ardoa egiten da bertan.
- Lokrum uhartea: Dubrovniketik 600 metrotara dagoen uhartea da. Mediterranear basoak estaltzen du eta 1959an eraikitako lorategi botanikoa dauka bertan. Jatetxe bat eta hondartza nudista bat dagoenetik toki turistikoa bihurtu da.
Iruditegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Hiriaren ikuspegia. -
-
-
-
-
-
-
Stradun kalea, hiriko kale nagusia. -
Onofrioren iturri handia. -
Kai zaharra. -
-
Franjo Tuđman zubia.
Panoramikak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hiri senidetuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ravenna (Italia)- Vukovar (Kroazia)
Graz (Austria)
Helsingborg (Suedia)- Ragusa (Italia)
Bad Homburg (Alemania)
Sarajevo (BIH)
Monterey (AEB)
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) «Cultural diversity: Census, 2021 | Australian Bureau of Statistics» www.abs.gov.au 2022-01-12 (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) Centre, UNESCO World Heritage. «Old City of Dubrovnik» UNESCO World Heritage Centre (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) Kazhdan, Alexander P.. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press ISBN 978-0-19-504652-6. (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ (Ingelesez) Fine (jr.), John V. A.; Fine, John Van Antwerp. (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press ISBN 978-0-472-08260-5. (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
- ↑ «War in Dubrovnik | Dubrovnik Local Guides» www.dubrovniklocalguides.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
