Paraguai (ibaia)
| Paraguai Paraguay (es), Paraguai (pt), Paraguái (gn) | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | ibai |
| Luzera | 2.621 km |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 14°19′12″S 56°44′08″W / 14.32°S 56.7356°W |
| Estatu burujabe |  Brasil |
| Brasilgo unitate federatibo |  Mato Grosso do Sul |
| Hidrografia | |
| Ibaiadarrak | ikusi
|
| Arroaren azalera | 1.150.000 km² |
| Arro hidrografikoa | Río de la Plata Basin (en)  |
| Ur-emaria | 2,7 m³/s |
| Bokalea () | Paraná |
Paraguai Hego Amerikako hego-erdialdeko ibai handia da, Paraná ibaiaren adar nagusia. Brasilgo Mato Grosson jaio eta Bolivia, Paraguai eta Argentinatik igarotzen da. 2.620 km luze da[1] eta 1.168.540 km²ko arroa hartzen du.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Paraguai Río de la Plataren arroko bigarren ibai handiena da. Mato Grosson (Brasil) du iturburua. Pantanala zeharkatu ondoren, Brasil eta Boliviaren arteko muga eratzen du, eta aurrerago Paraguai eta Argentinaren artekoa. Isla del Cerrito herriaren parean Paranára isurtzen da.
2.620 kmko luzera du, era honetan banatua: 1.308 km Brasilen, 57 km Brasil eta Boliviaren arteko muga eratuz, 328 km Brasil eta Paraguairen arteko muga eginez, 537 km Paraguain barrena eta 390 km Argentina eta Paraguairen arteko mugan[1]. Ibaiadar nagusiak Jaurú, Cuiabá, Säo Lourenço, Taquarí, Pilcomayo eta Miranda dira.
Hidrometria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Paraguairen emaria 20 urtez (1964-1983 bitartean) neurtua izan da Porto Murtinhon (Brasil)[2]. Gune horretan, drainatutako eremuak 474.500 km² ditu, arro osoaren % 40. Urteko batez besteko emaria segundoko 2.299 m³ da. Emari handiena ekainean du (2.970 m³/s), eta txikiena azaroan (1.665 m³/s).
Paraguairen batez besteko emariak (m³/s), Porto Murtinhon neurtuak
Datuak: 1964 eta 1983 artean
Ekonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Paranáren arroko beste ibaietan ez bezala, Paraguain ez da zentral hidroelektrikorik eta, hortaz, 2.200 kilometroan nabigagarria da. (Amazonas ibaiak bakarrik gainditzen du kontinentean). Horregatik, merkataritza bide garrantzitsua da, Paraguai eta Boliviari itsasorako irteera ahalbidetzen diena. Portu nagusiak Porto Esperança eta Porto Murtinho (Brasil), Fuerte Olimpo, Villa Hayes eta Asunción (Paraguai) eta Formosa (Argentina) dira[3].
Arrantza garrantzi handikoa da, eta biztanle txiroenen diru iturri nagusia. Baina urteroko uholdeek jende migrazio handiak eragiten ditu biztanle klase hauetan, batez ere.
Pantanala munduko hezegunerik zabalena eta bioaniztasun handienetako bat da[1], eta Paraguai ibaiak ekarritako urek elikatzen dute.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c Sistema fluvial Paraná-Paraguay. in: El Transporte en la Cuenca del Plata, Secretaría General de la Organización de los Estados Americanos, Washington, D.C., 1985. oas.org (Noiz kontsultatua: 2015-08-03).
- ↑ Paraguai ibaia Porto Murtinhon. grdc.sr.unh.edu (Noiz kontsultatua: 2015-08-03).
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez) Zoltan Istvan: Drainage Plan Will Devastate S. American Rivers, Groups Say National Geographic News artikulua, 2003-07-31, nationalgeographic.com
Datuak: Q179396
Multimedia: Paraguay River / Q179396