Masacre de Khojali

Monumento ó masacre de Khojali erixido na Haia, Países Baixos.

O masacre de Khojali, tamén coñecido como a traxedia de Khojali, foi o asasinato de cando menos 161 civís azarís da vila de Khojaly o 26 de febreiro de 1992. De acordo coa versión azarí, así como a Memorial Human Rights Center, a Human Rights Watch e outras organizacións internacionais o masacre foi cometido por forzas armadas da etnia armenia, con apoio do 366.º Rexemento Motorizado ruso, aparentemente non actuando de acordo coa ordes do mando. As autoridades azarís contan 613 civís, incluíndo 106 mulleres e 63 nenos mortos. Este acontecemento foi o maior masacre ocorrido no transcurso do conflito no Nagorno-Karabakh.

Os gobernos e medios de comunicación occidentais refírense a este suceso como o "masacre de Khojaly", a "traxedia de Khojaly" ou a "batalla de Khojaly". As fontes azarís ocasionalmente refírense ó masacre como o "xenocidio de Khojaly" (en azarí: Xocalı soyqırımı) e a "traxedia de Khojaly" (en azarí: Xocalı faciəsi).

Contexto histórico

Oficialmente a recentemente creada República de Armenia negou calquera implicación co movemento pola secesión do Nagorno-Karabakh, baixo a forma de apoio loxístico, comida, combustible ou outro. Con todo, Levon Ter-Petrosian admitiu posteriormente o apoio loxístico e o pago dos salarios dos separatistas, pero negou o envío de tropas propias para o combate. A Armenia afrontaba un bloqueo debilitante por parte da agora República de Acerbaixán ademais de presións da veciña Turquía, que decidiu aliñar ao lado do Acerbaixán e establecer lazos estreitos con este.

A única conexión terrestre de Armenia o Karabakh era a través do estreito e montañoso corredor de Lachin que só podía ser alcanzado de helicóptero. O único aeroporto da rexión situábase na pequena vila de Khojali, sete quilómetros ao norte de Stepanakert e cunha poboación estimada de 6 a 10 mil persoas. Engada-se aínda que, Khojali servía como base de artillaría desde 23 de febreiro e ao final de febreiro, Khojali estaba bastante illada, tendo as forzas arménias desencadeado unha ofensiva o 26 de febreiro apoiada por carros de combate do 366ª unidade para capturar a localidade.

De acordo co lado azarí e outras fontes como a Human Rights Watch, a organización de dereitos humanos sedeada en Moscova Memorial e a biografía do líder Armenio Monte Melkonian, documentada e publicada polo seu irmán, despois da captura de Khojali procederon ao asasinato de varios centos de civís que fuxían da cidade. As forzas armenias tiñan previamente afirmara que atacarían a cidade pero deixarían un corredor terrestre para permitir a fuga da poboación civil da cidade, porén, cando o ataque comezou, as tropas armenias, en maior número que as azarís, facilmente dominaron os defensores, que intentaron retirar xunto cos civís cara ao norte, cara á cidade de Agdam, controlada polo Acerbaixán. A pista do aeroporto fóra intencionada destruída, tornándose a temporalmente inútil, tras veren isto, as forzas atacantes perseguiron os escapados e abriron fogo sobre eles, matando bastantes civís.

Afrontando cargos de grupos internacionais de masacrado intencionalmente civís, os oficiais armenios negaron a aparición de tal masacre e declararon que o obxectivo era só silenciar o lume de artillaría vindo Khojali. Unha conta exacta do número de mortos nunca foi alcanzada, pero as estimacións máis conservadoras ligan con 485 mentres que a conta oficial das autoridades azarís ao número de mortos durante os acontecementos do 25 e 26 de febreiro apunta a 613 civís, dos cales 106 serían mulleres e 83 nenos. O 3 de marzo de 1992, o Boston Globe informou que máis de 1.000 persoas foron asasinadas nos máis de catro anos de conflito, citando o alcalde de Khojali, Elmar Mamedov, en como existiron aínda 200 desaparecidos, 300 reféns e 200 feridos nos combates. Un informe publicado 1992 pola organización humanitaria Helsinki Watch declarou que a súa enquisa apourou que os OMON azarís e membros "das milicias, aínda en uniforme e algúns aínda coas armas, estaban tamén xunto dos civís masacrados" o que pode ser a razón para os disparos armenios sobre eles.

Galería de imaxes

• 
  Vítimas civís azarís do Masacre de Khojali.
• 
  Ídem.
• 
  Ídem.

Véxase tamén

Bibliografía

• Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh. Human Rights Watch, 1992. ISBN 1-56432-081-2 ISBN 978-1-56432-081-0
• Thomas De Waal, Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War, NYU Press, 2004, ISBN 0-8147-1945-7. Chapter 11. agosto de 1991 – maio de 1992: War Breaks Out. Online (In Russian): [1]
• Victoria Ivleva. The corpses of people killed during the Armenian attack in the streets of the settlement of Khojaly, Nagorno-Karabakh, febreiro de 1992. Photograph 1, Photograph 2
• Walker J. Christopher (1996) The Armenian presence in mountainous Karabakh. In Wright F. R. John, Goldenberg Suzanne and Schofield Richard (eds.) Transcaucasian boundaries. Londres: UCL Press, pp. 89–111