Rashi

Rashi

Nome orixinal	(fr) Salomon de Troyes
Biografía
Nacemento	c. 1040 Troyes, Francia
Morte	13 de xullo de 1105 (64/65 anos) Troyes, Francia
Lugar de sepultura	Troyes
Residencia	Troyes (–década de 1050) Worms (década de 1050–) Maguncia
Relixión	Xudaísmo
Actividade
Ocupación	rabino, científico da relixión
Profesores	Yaakov ben Yakar (en) , Yitzchak HaLevi (en) e Yitzchak ben Yehuda (en)
Alumnos	Meir ben Samuel (en) , Rashbam (en) , Shemaiah of Soissons (en) , Judah ben Nathan (en) e Simha ben Samuel de Vitry (pt)
Obra
Obras destacables Rashi's commentary on the Torah (en) Rashi's commentary on the Talmud (en)
Familia
Fillos	Miriam, Yocheved
Pai	Yitzchak
Descrito pola fonte	Dictionary of Biblical Criticism and Interpretation (2007 ed.) (en) , (sec:Rashi (1040-1105)) Enciclopedia Xudía de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron

Shlomo Yitzchaki (en hebreo: רבי שלמה יצחקי; en latín: Salomon Isaacides; en francés: Salomon de Troyes), nado en Troyes o 22 de febreiro de 1040 e finado na mesma cidade o 13 de xullo de 1105, coñecido polo acrónimo de Rashi (en hebreo: רש״י, RAbbi SHlomo Itzhaki), foi un rabino francés, autor de comentario sobre o Talmud e o Tanakh. Recoñecido pola súa habilidade para presentar o significado básico do texto nun estilo conciso e lúcido, Rashi chega aos grandes estudosos e os estudantes que se inician, e a súa obra permanece como unha obra central dos estudos xudeus contemporáneos. O seu comentario sobre o Talmud, que cobre case todo o Talmud babilónico (un total de 30 de 39 tratados, debido á súa morte), foi incluído en todas as edicións do Talmud dende a súa primeira impresión por parte de Daniel Bomberg na década de 1520. O seu comentario sobre o Tanakh, especialmente sobre o Chumash ("Cinco libros de Moisés"), serve como base de máis de trescentos "supercomentarios" que analizan a escolla de Rashi da lingua e as citas, escritos por algúns dos maiores nomes da literatura rabínica.

Traxectoria

Rashi contraeu matrimonio de moi novo e vaixou a Worms e Mainza, onde permaneceu oito anos en importantes centros de ensino xudeu en Alemaña. O seu coñecemento das fontes relixiosas en hebreo e arameo viuse enriquecido grazas ao seu acceso a documentos escritos en francés e alemán. Aos 25 anos regresou a Troyes onde comezou a súa carreira como mestre e escritor. Pouco despois organizou a súa propia escola en que centos de estudantes recibiron os beneficios da súa grande erudición e do seu particular método interpretativo.

Os seus últimos anos de vida, víronse afectados polos masacres cometidos contra familiares e amigos na primeira cruzada (1095-96). Durante este período transferiu o seu Bet Hamidrash (casa de estudo) a Worms. Os seus descendentes herdaron esta cultura e fundaron a escola de comentaristas coñecida como Tosafot, nome que deriva da raíz hebrea que significa «agregar».

Legado

Raschihaus, Museo Xudru, Worms, Alemaña.

O comentario de Rashi sobre o Talmud continúa a ser clave para os estudo e as interpretacións rabínicas contemporáneas. Sen o comentario de Rashi, o Talmud permanecería como un libro pechado. Con el, calquera alumno introducido por un mestre no seu estudo pode continuar a aprender pola súa conta, descifrando a súa linguaxe e significado coa axuda de Rashi.

En 2006, a Jewish National and University Library da Universidade Hebrea montou unha exposición para conmemorar o 900.º aniversario da morte de Rashi (2005), mostrando obxectos raros da colección da biblioteca escrita por Rashi, ademais de varias obras doutros autores sobre el.

Supercomentarios

Publicáronse voluminosos supercomentarios sobre os comentarios de Rashi sobre a Biblia e o Talmud, incluído Gur Aryeh do rabino Judah Loew (o Maharal), Sefer ha-Mizrachi do rabino Elijah Mizrachi (o Re'em) e Yeri'ot Shlomo do rabino Solomon Luria (o Maharshal). Case toda a literatura rabínica publicada dende a idade media, emprega a súa visión, ben como apoio, ben para debater contra ela.

As explicacións de Rashi sobre o Chumash tamén se citaron extensamente en Postillae Perpetuae de Nicholas de Lyra (1292–1340), franciscano francés. O libro de de Lyra foi unha das primeiras fontes empregadas na tradución da Biblia por Lutero.

Véxase tamén

Bibliografía

• Abecassis, Deborah Reconstructing Rashi's Commentary on Genesis from Citations in the Torah Commentaries in the Tosafot Arquivado 25 de febreiro de 2021 en Wayback Machine. Dissertation 1999, Department of Jewish Studies, McGill University, Montreal, Quebec.
• RashiArquivado 13 de febreiro de 2021 en Wayback Machine. The Jewish History Resource Center – Project of the Dinur Center for Research in Jewish History, The Hebrew University of Jerusalem
• Biography, the Legend, the Commentator and more rashi900.com
• Family Tree
• Rashi's Daughters: A Novel of Life, Love and Talmud in Medieval France
• In honor of the 900th anniversary of his passing
• Rashi; an exhibition of his works, from the treasures of the Jewish National and University Library
• Cantor, Norman F. (1969). Medieval History (2nd ed.). Toronto: Macmillan. p. 396. ISBN 978-0-02-319070-4. 
• Shulman, Yaacov Dovid (1993). Rashi: The Story of rabbi Shlomo Yitzchaki. C.I.S. Publishers. ISBN 978-1-56062-215-4. 
• Liber, Maurice (1905). Rashi. Translated from French by Adele Szold. Jewish Publication Society of America. ISBN 978-0-9766546-5-0. 
• Wiesel, Elie (2009). Rashi. Translated from French by Catherine Temerson. Schocken Books. ISBN 978-0-8052-4254-6. 
• Grossman, Avraham (2012). Rashi. Translated from Hebrew by Joel A. Linsider. Littman Library of Jewish Civilization. ISBN 9781904113898. 
• Zeitlin, Solomon (1940). The American Jewish Year Book Vol. 41. 
• Singer, Isidore; Adler, Cyrus (1901). The Jewish Encyclopedia: A Descriptive Record of the History, Religion, Literature, and Customs of the Jewish People from the Earliest Times to the Present Day. Nova York: Funk & Wagnalls. 

Ligazóns externas

• Public Domain Hebrew and CC-BY English of Rashi on Torah
• "Rashi: Teacher of All Israel", video lecture by Dr. Henry Abramson of Touro College South