Գծային Ա
| Գծային Ա | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | վանկային գիր, undeciphered writing system?, Կրետական գիր, հին լեզու, միատառ այբուբեն, logographic writing system? և բնագիր |
| Ժառանգված համակարգ | Կրետեի հիերոգլիֆներ |
| Նախորդ | Կրետեի հիերոգլիֆներ[1] |
| Հաջորդ | Linear B? |
| ISO 15924 | Lina |
 Linear A Վիքիպահեստում | |
Գծային Ա, մեկն է ներկայումս չկոդավորված երկու գրային համակարգերից` օգտագործված անտիկ Հունաստանում (Կրետեի հիերոգլիֆներ)։ Գծային Ա-ն եղել է հիմնական գիր` օգտագործված պալատական և կրոնական գրություններում Մինոսյան քաղաքակրթության ժամանակաշրջանում։ Այն հայտնաբերվել է հնագետ Արթուր Էվանսի կողմից և հիմքն է գծային Բ-ի, որն ավելի ուշ օգտագործվել է Միկենյան քաղաքակրթության ժամանակաշրջանում։ Գծային Ա-ն հայտնաբերվել է Կրետեում և Հունաստանի այլ վայրերում, նաև Թուրքիայում և Իսրայելում։
Հայտնաբերվել է գծային Ա-ով սալիկների 1427 օրինակ` 7362-7396 նշաներով։ Եթե օրինակները մասշտաբայնացվեն, կլինի ընդամենը մեկ էջ[2]։ Գծային Ա-ն ունեցել է հարյուրավոր նշաներ։ Դրանք ունեցել են գաղափարական և իմաստաբանական նշանակություն և ձևով նման են եղել գծային Բ-ին։ Ենթադրվում է, որ դրանք վանկային նշաններ են` նման գծային Բ-ին։ Գծային Ա-ն և Գծային Բ-ն նման են 80%-ով։ Գծային Ա-ի լոգոգրամները եզակի են[3][4]։ Տարբերությունը ձայնային արժեքների միջև տատանվում է 9-13 %-ով։ Գծային Ա-ն հիմնականում գրվել է ձախից աջ ուղղությամբ, բայց երբեմն հանդես է եկել աջից ձախ գրությամբ։ Ունեցել է մի հետաքրքիր առանձնահատկություն. դա այն է, որ արձանագրվել են նաև թվերը։ Ամենաբարձր թիվը, որ գրառվել է, 3000-ն է, բայց կան հատուկ նշաններ, որոնք ցույց են տալիս կշիռներ։ Ըստ Լիզ Շոեփի` Գծային Ա-ով մակագրված սալիկները հիմնականում հայտնագործվել են Կրետեի երեք վայրերից[5]։ Հայա Տրիադա Մեսարայում հայտնաբերվել է 147 սալիկ, Զագրոսում, հեռավոր արևելքի նավահանգիստ-քաղաքում` 31 սալիկ և Քանիայում` կղզու հյոսիս-արևմտյան նավահանգիստ-քաղաքում` 94 սալիկ։ Մինչև 1973 թվականը Կրետե կղզուց դուրս միայն մեկ սալիկ էր հայտնի Քեայում[5]։ Արձանագրություններ են հայտնաբերվել նաև այլ վայրերում։ Ըստ Ֆինկելբերգի` գտնված մակագրությունների մեծ մասը, եթե ոչ բոլորը, արված են տեղական մակարդակով։ Այդ մասին վկայում են այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են նյութի բովանդակությունը, որի հիման վրա արված է մակագրությունը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins — Pimlico, 1998. — P. 59. — ISBN 0-7126-6612-5
- ↑ Younger, John (2000). «Linear A Texts in Phonetic Transcription: 5. Basic Statistics». University of Kansas. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Younger: "if there are 4002 characters (font Times, pitch 12, no spaces) on an 8 1/2 x 11 inch sheet of paper with 1 inch margins, all extant Linear A would take up 1.84 pages." (14.34 pages for Linear B).
- ↑ Younger, John (2000). «Linear A Texts in Phonetic Transcription: 7b. The Script». University of Kansas. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին.
- ↑ Packard 1974, Chapter 1: Introduction.
- ↑ 5,0 5,1 Finkelberg 1998, էջեր. 265–272.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գծային Ա» հոդվածին։ |
