Papers by Tomasz Bierkowski
Stan Rzeczy
Andrzej Pawłowski, prekursor systemowego kształcenia projektowania w Polsce, twierdził, że główny... more Andrzej Pawłowski, prekursor systemowego kształcenia projektowania w Polsce, twierdził, że głównym celem projektanta jest opracowywanie stosunków "między określoną przyczyną a skutkiem. Co więcej, [projektowanie jest] racjonalną działalnością, której wynikiem ma być konkretny skutek. Skutek ten zostaje w procesie projektowania zaplanowany przez projektanta, natomiast plan jest realizowany przez społeczeństwo. Dlatego możemy mówić, że projektowanie jest działalnością społeczną" (Pawłowski 2001a: 56). Przywołana wypowiedź pochodzi sprzed prawie pół wieku, a mimo to nie traci na aktualności 1 . Musiało jednak minąć wiele lat -przede wszystkim musiały się zmienić uwarunkowania społeczne, ekonomiczne i polityczne (na przykład w krajach byłego bloku sowieckiego) -żeby wyrażona w tym duchu myśl wyszła poza jedną specjalizację projektową i trafiła do świadomości szerszych grup, zajmujących się różnymi dziedzinami projektowania. Publiczna dyskusja i upowszechnianie idei projektowania zorientowanego na generowanie skutecznych odpowiedzi na realne potrzeby jednostek lub społeczności coraz powszechniej wpływa na zmianę postaw, a w konsekwencji -na praktykę i rozwój teorii. Między innymi określono rolę dyscypliny projektowania i zadania jej przedstawicieli w społeczeństwie, 1 Por. ze znaczeniami terminu "design" -między innymi: cel lub intencja, zmierzanie w określonym kierunku, planowanie rezultatu. Zob. design (dostęp: 9.02.2023).
Sztuka Edycji, May 17, 2017
Lektura tekstu jest złożonym i wciąż nie do końca zbadanym procesem uzależnionym od wielu oddział... more Lektura tekstu jest złożonym i wciąż nie do końca zbadanym procesem uzależnionym od wielu oddziaływających na siebie nawzajem czynników, które wywierają wpływ na końcową jakość aktu komunikacyjnego. Wspomniane czynniki to m.in. specyfika odbiorcy (kompetencje kulturowe czytelnika, cechy osobowości, dojrzałość emocjonalna, ewentualne dysfunkcje), kontekst odbioru, specyfika treści czy rodzaj medium. Z tego też powodu jako zbyt duże uproszczenie należy traktować dążenie projektanta do osiągnięcia jak najlepszej czytelności tekstu, gwarantującej poniekąd funkcjonalność projektowanego komunikatu. Wybitny holenderski projektant -Gerard Ungerpisze: Typografowie i projektanci graficy piszą często o czytaniu. W swoich tekstach jednak nie wykraczają zazwyczaj poza stwierdzenie, że czytelność jest ważna.
Sztuka Edycji, May 21, 2014
Mądrze jest zaufać autorytetowi z danej dziedziny w obliczu kontrowersji. Zapominamy jednak, że u... more Mądrze jest zaufać autorytetowi z danej dziedziny w obliczu kontrowersji. Zapominamy jednak, że uznane autorytety mogą popełniać błędy "w dziedzinie należącej do obszaru ich kompetencji". W artykule zostaną opisane złożone kwestie odnoszące się do celowości i jakości prowadzonych badań nad czytelnością krojów pisma (ang. legibility) 1 , stopnia miarodajności wyników tychże badań, a także problemów z ich wykorzystaniem w praktyce. W tekście zostaną również omówione źródła kłopotów z wzajemnym zrozumieniem oraz komunikacją środowisk typografów i naukowców z innych dziedzin (np. z psychologii kognitywnej) -ich relacje, współpraca lub jej brak. Bezpośrednim bodźcem do napisania tego artykułu stały się wątpliwości dotyczące interpretacji wyników badań oraz metodyki ich prowadzenia, które były ostatnio prezentowane na międzynarodowych konferencjach typograficznych i warsztatach oraz opisywane w niektórych publikacjach 2 . Temat wydaje się istotny -z jednej strony -w Polsce, gdzie świadomość funkcji typografii w procesie komunikowania jest coraz większa, a z drugiej -z powodu konieczności wypracowywania racjonalnych metod tworzenia komunikatów typograficznych, w myśl słów Paula Stiffa: "wyzwaniem dla projektantów wciąż pozostaje tłumaczenie swoich decyzji" 3 . Wypowiedź, która jest mottem artykułu, odnosi się zarówno do jego autora, jak i autorów badań, których przytacza. Amerykański socjolog prof. Earl R. Babbie pisze, że -w kontekście nauki i pozyskiwania wiedzy -"większość z tego, co wiemy, jest kwestią umowy i wiary.
Studia o Książce i Informacji, Jul 5, 2018
Publikacje naukowe stanowią istotny segment polskiego rynku książkiokoło 34% całej rocznej produk... more Publikacje naukowe stanowią istotny segment polskiego rynku książkiokoło 34% całej rocznej produkcji wydawniczej 1 . Niemal połowa wymienionych pozycji ukazuje się nakładem instytucji naukowych, przede wszystkim szkół wyższych, jedną czwartą wydają profesjonalne komercyjne oficyny, a resztę różnego rodzaju fundacje, instytucje kultury i stowarzyszenia 2 . Rynek ten jest więc mocno rozdrobniony i nie zawsze książki wydają profesjonaliści. Ponadto wielką bolączkę rynku stanowi jego niedoinwestowanie. Segment nie należy bowiem do szczególnie dochodowych 3 , a sytuacja pogorszyła się jeszcze w 2012 roku, kiedy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zakończyło program przyznawania dotacji do podręczników akademickich. Łukasz Gołębiewski i Paweł Waszczyk podkreślają, że w obliczu wielu trudności, jakie napotyka rynek książki naukowej 4 , publikacje nie są wydawane tak jak powinny. Wydawcy, borykając
Studia o Książce i Informacji (dawniej: Bibliotekoznawstwo), 2018
What do covers say? About quality of visual communicates of Polish contemporary publications on b... more What do covers say? About quality of visual communicates of Polish contemporary publications on bibliology and informatologyThe aim of the article is not only to point out at low quality of typography of contemporary scientific books published in Poland, but mainly to aware that it generates negative impact on communication value. In that context 400 books published in Poland by bibliologists in last 10 years were analyzed by authors of the article. The conclusions presented in the article were based on the analysis of the semantic quality of covers semantic relations of text and image. The most typical and repetitive errors e.g. neutrality, literalism and incompatibility were shown and described. Last, but not least, it was proven by some of good examples, that working on and achieving the proper quality of communication in cover’s design is possible, despite the costs. The only way to success is to understand the real needs of users and design thinking in books’ design.
Sztuka Edycji, 2017
Lektura tekstu jest złożonym i wciąż nie do końca zbadanym procesem uzależnionym od wielu oddział... more Lektura tekstu jest złożonym i wciąż nie do końca zbadanym procesem uzależnionym od wielu oddziaływających na siebie nawzajem czynników, które wywierają wpływ na końcową jakość aktu komunikacyjnego. Wspomniane czynniki to m.in. specyfika odbiorcy (kompetencje kulturowe czytelnika, cechy osobowości, dojrzałość emocjonalna, ewentualne dysfunkcje), kontekst odbioru, specyfika treści czy rodzaj medium. Z tego też powodu jako zbyt duże uproszczenie należy traktować dążenie projektanta do osiągnięcia jak najlepszej czytelności tekstu, gwarantującej poniekąd funkcjonalność projektowanego komunikatu. Wybitny holenderski projektant -Gerard Ungerpisze: Typografowie i projektanci graficy piszą często o czytaniu. W swoich tekstach jednak nie wykraczają zazwyczaj poza stwierdzenie, że czytelność jest ważna.
Toruńskie Studia Bibliologiczne, 2015
Typografia jest czymś więcej niż wyborem fontu. Stanowi ona analizę procesu czytania, sposobu, w ... more Typografia jest czymś więcej niż wyborem fontu. Stanowi ona analizę procesu czytania, sposobu, w jaki człowiek rozpoznaje słowa oraz jak ta informacja jest postrzegana i przetwarzana przez ludzki mózg. Tak, typografia jest sztuką, ale ma swoje korzenie w ludzkim poznaniu. A. Oberoi 1 [Proces czytania i rozumienia tekstów] to jeden z najstarszych tematów stanowiących przedmiot dociekań oraz badań nad człowiekiem i mający odpowiednio długą historię i faktografię. Streszczenie: Którymi z wyników badań może posłużyć się projektant, chcąc stworzyć skuteczny komunikat typograficzny? Które z elementów tworzonego języka wizualnego komunikatu są w pełni, częściowo bądź w znikomym stopniu skuteczne w procesie budowania znaczeń w umyśle odbiorcy? Mimo ograniczeń i niepewności związanych z postawionymi pytaniami, istnieją badania -nie-1 A. Oberoi, How Typography Affects Readers [online]. Adpushup [dostęp 30 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: . 2 Cyt. za: M. A. Tinker, Podstawy efektywnego czytania, tł. K. Dudziak, Warszawa 1980, s. 5.
Sztuka Edycji, 2014
Mądrze jest zaufać autorytetowi z danej dziedziny w obliczu kontrowersji. Zapominamy jednak, że u... more Mądrze jest zaufać autorytetowi z danej dziedziny w obliczu kontrowersji. Zapominamy jednak, że uznane autorytety mogą popełniać błędy "w dziedzinie należącej do obszaru ich kompetencji". W artykule zostaną opisane złożone kwestie odnoszące się do celowości i jakości prowadzonych badań nad czytelnością krojów pisma (ang. legibility) 1 , stopnia miarodajności wyników tychże badań, a także problemów z ich wykorzystaniem w praktyce. W tekście zostaną również omówione źródła kłopotów z wzajemnym zrozumieniem oraz komunikacją środowisk typografów i naukowców z innych dziedzin (np. z psychologii kognitywnej) -ich relacje, współpraca lub jej brak. Bezpośrednim bodźcem do napisania tego artykułu stały się wątpliwości dotyczące interpretacji wyników badań oraz metodyki ich prowadzenia, które były ostatnio prezentowane na międzynarodowych konferencjach typograficznych i warsztatach oraz opisywane w niektórych publikacjach 2 . Temat wydaje się istotny -z jednej strony -w Polsce, gdzie świadomość funkcji typografii w procesie komunikowania jest coraz większa, a z drugiej -z powodu konieczności wypracowywania racjonalnych metod tworzenia komunikatów typograficznych, w myśl słów Paula Stiffa: "wyzwaniem dla projektantów wciąż pozostaje tłumaczenie swoich decyzji" 3 . Wypowiedź, która jest mottem artykułu, odnosi się zarówno do jego autora, jak i autorów badań, których przytacza. Amerykański socjolog prof. Earl R. Babbie pisze, że -w kontekście nauki i pozyskiwania wiedzy -"większość z tego, co wiemy, jest kwestią umowy i wiary.
Uploads
Papers by Tomasz Bierkowski