Ази
| Ази | |
|---|---|
 | |
| Лаьтта | 44 579 000[1] км² |
| Охлой | 4 688 928 431 (2021)[2] саг |
| Айхал | 150 саг/км² |
| Охлой цӀераш | азенхой |
| ЮкъейоагӀаш | 49 (+5 цхьандаькъе къоабалъяь) паччахьалкхе я |
| Кортамукъа доаца мехкаш | |
| Къоабалъяь йоаца регионаш | |
| Метташ | Азен метташ |
| Сахьата оасаш | UTC+2-гара денз UTC+12-га кхаччалца |
| Дуненмаза-доменаш | .asia |
| ЙоккхагӀа йола пхьеш | хьажа Азен миллионер-пхьей листамага:
Ло:Флаг Японии Токио (38,1 млн) (дунен йоккхагӀа йола пхье)
Ло:Флаг Республики Корея Сеул (10,4 млн) |
 Медиафайлаш Викиларма чу | |
А́зи (я) (эрс: Азия) — бахархой дукхалах а доазонах а эггара доккхагӀа дола дунен дакъа да. Европаца цхьана Еврази яха гӀара хьаю. Евразен лаьттан 83 % дӀалоацаш я Ази.
Ази (цунна юкъейоагӀаш йола гӀайренаш а лоархӀаш хилча) — 44,5 млн км² хиллал йоккха я[1]. Охлой дукхалах (вешта аьлча, цига бахача наьха дукхалах) Ази тӀех я кхыча дунен доакъоел, дерригаш цхьана уж лаьрхӀача а. 4,72 миркха саг ва вахаш Азе (2022 ш. диллача). Дерригача дунен тӀа бахача нахах 60 % я из][2][3]. Ази тахан эггара йоккхагӀа йола дегӀайоагӀаш латта Лаьттан регион я[4].
Географи
[тоаде | тоаде чура]| Лаьттан доккхал: | 43475 эзар км² (гӀайренаш лоархӀаш) |
| ГӀайрений лаьтта: | 2001 эзар км² |
| Форда тӀехен юкъера лакхал: | 960 метр |
| Форда тӀехен йоккхагӀа лакхал: | 8 848 метр (л. Эверест) |
| Форда тӀехен кӀезигагӀа лакхал: | −405 метр (Мёртвого моря) |
| ГӀинбухехьа эггара гаьнагӀара моттиг: | мыс Челюскин 77° 43' гӀ. ш. 104° 18' мб. й. |
| ЗӀилбухехьа эггара гаьнагӀара моттиг: | мыс Пиай 1° 16' гӀ. ш. 103° 30' мб. й. |
| Малхбузехьа эггара гаьнагӀара моттиг: | мыс Баба 39° 29' гӀ. ш. 26° 04' мб. й |
| Малхбоалехьа эггара гаьнагӀара моттиг: | мыс Дежнёва 66° 05' гӀ. ш. 169° 40' мз. й. |
| Азен географически юкъа́ йисте яда пхьеш: | Иркутск, Кызыл |
Тархьар
[тоаде | тоаде чура]Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]- ↑ 1,0 1,1 National Geographic Family Reference Atlas of the World. — Washington, DC: National Geographic Society (U.S.), 2006. — P. 264.
- ↑ 2,0 2,1 World Population (ингл.). Worldometer.info (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар).
- ↑ Asia Population (LIVE) (ингл.). Worldometers.info (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар).
- ↑ Цзэн Цинхун: Китай намерен вместе со странами Азии более тесно поддерживать взаимное сотрудничество (эрс.). russian.china.org.cn (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар).