ლა სკალა
ლა სკალა (იტალ. Teatro alla Scala — სიტყვასიტყვით „თეატრი კიბეზე“) — ოპერის შენობა მილანში, იტალიაში.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]შენობა ააგეს ორ წელიწადში არქიტექტორ ჯუზეპე პიერმარინის მიერ, მარი-ტერეზა ავსტრიელის შეკვეთით მას შემდეგ, რაც ხანძრის გამო განადგურდა ძველი საჰერცოგო თეატრი. ლა სკალა გაიხსნა 1778 წლის 3 აგვისტოს ანტონიო სალიერის ოპერით l'Europa riconosciuta.
ამ შენობაში იდგმებოდა დომენიკო ჩიმაროზას, ჯუზეპე ვერდის და სხვათა ოპერები. ეს ქორეოგრაფიული ხელოვნების მთავარი ადგილი იყო. ყოველ წელიწადს მასში უამრავი ბალეტი იდგმება კალასიკური ცეკვის უდიდესი ოსტატების მონაწილეობით. ამის გამო ლა სკალამ თითქმის მითოლოგიური მნიშვნელობა შეიძინა.
1943 წელს ლა სკალის შენობა დაიბომბა და მისი ხელახალი გახსნა 1946 წელს მოხერხდა.
ლა სკალის ყველაზე ცნობილი მთავარი დირიჟორი იყო არტურო ტოსკანინი. 1972 წელს იგი შეცვალა კლაუდიო აბადომ, 1986 წელს კი - რიკარდო მუტიმ. 2002 წლის 19 იანვარს შენობა დაიხურა განახლებისთვის საჭირო სამუშაოების გამო. განახლებას ხელმძღვანელობდა არქიტექტორი მარიო ბოტა. ხელახალ გახსნას ადგილი ჰქონდა 2004 წლის 7 დეკემბერს სალიერის იმავე ოპერით, რითაც თავდაპირველად გაიხსნა.
ლა სკალაში მუსიკალური სეზონი ტრადიციულად იხსნება 7 დეკემბერს, მილანის მფარველი წმინდა ამბროზის დღეს. ამავე შენობაში არის ლა სკალას მუზეუმი, სადაც ინახება სასცენო ნახატების, დეკორაციების, ქანდაკებების, კოსტიუმების უდიდესი კოლექცია.
ლა სკალას მუსიკალური ხელმძღვანელები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ბარენბოიმი, დანიელ, (2006 -)
- მუტი, რიკარდო, (1986 - 2005)
- აბადო, კლაუდიო, (1968 - 1986)
- 1956-დან 1968 წლამდე მუსიკალური ხელმძღვანელი არ ჰყოლია
- კანტელი, გვიდო, (1956)
- ჯიულინი, კარლო მარია, (1953 - 1956)
- საბატა, ვიქტორ დე, (1929 - 1953)
- ტოსკანინი, არტურო, (1921 - 1929)
- 1918-დან 1920 წლამდე ლა სკალა დახურული იყო
- სერაფინი, ტულიო, (1917 - 1918)
- სერაფინი, ტულიო, (1909 - 1914)
- ტოსკანინი, არტურო, (1898 - 1908)
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მილანის ლა სკალას ოფიციალური საიტი დაარქივებული 2006-04-08 საიტზე Wayback Machine.
- ტოსკანინის რეფორმები ლა სკალაში დაარქივებული 2006-02-05 საიტზე Wayback Machine.