Hierscht
Den Hierscht als eng vun de véier Joreszäiten ass d'Iwwergangszäit tëscht Summer a Wanter. An den temperéierten Zonen ass et déi Zäit, an där d'Blieder vun de Beem falen, an déi lescht Feldfriichten erageholl ginn.
Dat Wuert Hierscht ass Famill mat dem engleschen harvest, lat. carpere (= plécken) a griich. karpós (Fruucht, Erdrag). Et kënnt vum indogerm. sker (= schneiden). Ufanksbedeitung vum Hierscht „Zäit vun der Fruucht“, „Zäit vum Plécken“, „Zäit vun der Rekolt“.
Weideres
[änneren | Quelltext änneren]Jee nodeem ob den Hierscht op der Süd- oder op der Nordhallefkugel ass, ënnerscheet een tëscht Südhierscht an Nordhierscht. Well de Zenitstand vun der Sonn e stännegen Zyklus tëscht dem südlechen an nërdleche Wendekrees huet, widderhëlt sech den Hierscht all Joer op all Hemisphär.
Astronomesch fänkt den Hierscht mat der Hierscht-Equinoxe:
- op der Nordhemisphär den 22. oder 23. September un,
- op der Südhemisphär den 20. Mäerz oder an der Nuecht zum 21. Mäerz un,
- an ass fäerdeg mat der Wantersonnewend den 21. oder 22. Dezember op der Nordhallefkugel, resp. den 21. Juni am Süden.
Well d'Ëmlafbunn vun der Äerd ëm d'Sonn ëm 1,7 Prozent vun enger Kreesbunn ofwäicht, sinn déi 4 Joreszäiten net ganz gläich laang. Dëst wierkt sech och eppes op de phenologeschen Hierschtufank aus, dee klimatesch vum astronomeschen ofwäiche kann. Et ënnerscheet een dobäi och tëscht dem Fréihierscht, Vollhierscht a Spéithierscht.
Am Hierscht verfierwe sech d'Blieder op de Beem, ier se dann offalen. Ursaach ass de luese Réckzuch vum Planzesaaft an de Stamm resp. an d'Wuerzelen. De Chlorophyll gëtt ofgebaut an aner Blatfaarfstoffer suerge fir d'Fierwen. Bei dëse Faarfstoffer handelt et sech z. B. ëm Carotinoiden an Anthocyanen.
Kuckt och
[änneren | Quelltext änneren]Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]| Commons: Hierscht – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- (de) Fotoe vum Hierscht