Од Википедија — слободната енциклопедија
Хафниум (72Hf) |
 |
| Општи својства |
|---|
| Име и симбол | хафниум (Hf) |
|---|
| Изглед | челично сива |
|---|
| Хафниумот во периодниот систем |
|---|
|
|
| Атомски број | 72 |
|---|
| Стандардна атомска тежина (±) (Ar) | 178,49(2)[1] |
|---|
| Категорија | преоден метал |
|---|
| Група и блок | група 4, d-блок |
|---|
| Периода | VI периода |
|---|
| Електронска конфигурација | [Xe] 4f14 5d2 6s2 |
|---|
по обвивка | 2, 8, 18, 32, 10, 2 |
|---|
| Физички својства |
|---|
| Фаза | цврста |
|---|
| Точка на топење | 2.506 K (2.233 °C) |
|---|
| Точка на вриење | 4.876 K (4.603 °C) |
|---|
| Густина близу с.т. | 13,31 г/см3 |
|---|
| кога е течен, при т.т. | 12 г/см3 |
|---|
| Топлина на топење | 27,2 kJ/mol |
|---|
| Топлина на испарување | 648 kJ/mol |
|---|
| Моларен топлински капацитет | 25,73 J/(mol·K) |
|---|
парен притисок
| P (Pa)
|
1
|
10
|
100
|
1 k
|
10 k
|
100 k
|
| при T (K)
|
2.689
|
2.954
|
3.277
|
3.679
|
4.194
|
4.876
| |
| Атомски својства |
|---|
| Оксидациони степени | 4, 3, 2, 1, −2 (амфотерен оксид) |
|---|
| Електронегативност | Полингова скала: 1,3 |
|---|
| Енергии на јонизација | I: 658,5 kJ/mol
II: 1.440 kJ/mol
II: 2.250 kJ/mol |
|---|
| Атомски полупречник | емпириски: 159 пм |
|---|
| Ковалентен полупречник | 175±10 пм |
|---|
 Спектрални линии на хафниум |
| Разни податоци |
|---|
| Кристална структура | шестаголна збиена (шаз) |
|---|
| Брзина на звукот тенка прачка | 3.010 м/с (при 20 °C) |
|---|
| Топлинско ширење | 5,9 µм/(m·K) (при 25 °C) |
|---|
| Топлинска спроводливост | 23 W/(m·K) |
|---|
| Електрична отпорност | 331 nΩ·m (при 20 °C) |
|---|
| Магнетно подредување | парамагнетно[2] |
|---|
| Модул на растегливост | 78 GPa |
|---|
| Модул на смолкнување | 30 GPa |
|---|
| Модул на збивливост | 110 GPa |
|---|
| Поасонов сооднос | 0,37 |
|---|
| Мосова тврдост | 5,5 |
|---|
| Викерсова тврдост | 1.520–2.060 MPa |
|---|
| Бринелова тврдост | 1.450–2.100 MPa |
|---|
| CAS-број | 7440-58-6 |
|---|
| Историја |
|---|
| Наречен по | Според Хафнија. Латинското име за: Копенхаген, каде и бил откриен |
|---|
| Предвидел | Дмитри Менделеев (1869) |
|---|
| Откриен и првпат издвоен | Дирк Костер и Ѓерѓ де Хевеши (1922) |
|---|
| Најстабилни изотопи |
|---|
| Главна статија: Изотопи на хафниумот |
| изо
|
ПЗ
|
полураспад
|
РР
|
РЕ (MeV)
|
РП
|
| 172Hf
|
веш
|
1,87 г
|
ε
|
0,350
|
172Lu
|
| 174Hf
|
0,162 %
|
2×1015 г
|
α
|
2,495
|
170Yb
|
| 176Hf
|
5,206 %
|
–
|
(α)
|
2,2550
|
172Yb
|
| 177Hf
|
18,606 %
|
–
|
(α)
|
2,2449
|
173Yb
|
| 178Hf
|
27,297 %
|
–
|
(α)
|
2,0832
|
174Yb
|
| 178m2Hf
|
веш
|
31 г
|
ВК
|
2,446
|
178Hf
|
| 179Hf
|
13,629 %
|
–
|
(α)
|
1,8065
|
175Yb
|
| 180Hf
|
35,1 %
|
–
|
(α)
|
1,2828
|
176Yb
|
| 182Hf
|
расеан
|
8,9×106 г
|
β−
|
0,373
|
182Ta
| |
| Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани |
| | наводи | Википодатоци |
Хафниум (Hf, лат. hafnium) — метал од IVB група.[3][4]. Името го добил според латинскиот назив на градот Копенхаген.
Хафниумот е застапен во Земјината кора во количини од 5,3 ppm (анг. parts per million).
Најважен минерал на хафниум е алвит (Hf,Th,Zr)SiO4• x H2O.
Хафниумот е откриен од страна на Ѓерѓ де Шевеши од Унгарија и Дирк Костер од Холандија. Откриен е во 1922 година.
