Afstand

Oude kaart van Melbourne met de reistijden per spoor en aansluitend lopen

Afstand is een natuurkundige grootheid en een fundamenteel begrip in de wiskunde (zie Afstand (wiskunde)) die de meetbare ruimte tussen twee objecten aangeeft. Deze meetbare ruimte kan zowel tussen concrete objecten als tussen abstracte, bijvoorbeeld wiskundige objecten, bestaan.

Als internationale standaardmaat voor lengte en afstand wordt in het SI-stelsel de meter gehanteerd. Zie de lijst van meeteenheden van lengte voor andere lengtematen.

Hemelsbreed

Voor afstanden op aarde wordt vaak de hemelsbrede afstand gebruikt, dat is de kortste lijn over het gekromde aardoppervlak (geodetische lijn). Hierbij worden de hoogteverschillen in het terrein meestal verwaarloost en een 2D afstand over een geïdealiseerde (afgeplatte) bolvorm van de aarde op gemiddeld zeeniveau (referentie-ellipsoïde) berekend.

Reisroute

Een af te leggen afstand is in de dagelijkse praktijk meestal niet gelijk aan een verplaatsing over een rechte lijn. Een reisroute is immers niet recht en ook kan het traject in tegengestelde richtingen verschillen. De door een reiziger afgelegde afstand is het aantal keren dat een gegeven standaardmaat op de kortste mogelijke verbindingsweg kan worden afgepast.

Men kan in het algemeen bij een netwerk van wegen met tweerichtingsverkeer de afstand tussen twee punten op het netwerk definiëren als de kortste afstand over de weg. Als de snelheid waarmee men zich verplaatst, hoewel eventueel afhankelijk van de positie, steeds in tegenovergestelde richting gelijk is, kan men de afstand ook definiëren als de kortste reistijd. De kaart van Melbourne in de afbeelding uit het begin van de 20e eeuw geeft met verschillende kleuren de plaatsen in de stad aan tot waar het in tijd uitgedrukt even lang reizen is.

Voorbeelden van ordegroottes

lengte (m)	voorbeeld (orde van grootte)
10−35	kleinste lengte plancklengte of kwantumlengte
10−15	diameter van proton en neutron
10−10	diameter van een atoom
10−4	dikte van papier
100	een stap
102	gemiddelde diepte van de Noordzee
104	diepte van de diepste oceanische trog
106	dikte van de dampkring, met de thermosfeer
107	diameter van de Aarde
108	diameter van Saturnus
109	diameter van de Zon
1011	afstand van de Aarde tot de Zon
1012	afstand van Saturnus tot de Zon
1013	doorsnede van het zonnestelsel gerekend tot en met Pluto
1016	lichtjaar
1017	afstand tot de ster Sirius
1021	doorsnede van de Melkweg
1023	afmeting van sterrenstelsel 3C 236
1026	afstand tot het verst bekende object in het heelal

Verwante begrippen

• Met de distantie en similariteit worden de mate van verschil en van overeenkomst van de verschillende variabelen bedoeld, die in de multivariabele analyse worden gebruikt. De meest bekende distantie is de afstand, de meest bekende similariteit is de correlatie.
• De sociale afstand is een begrip uit de sociologie.

Zie ook

• Afstandsmeter

· ·

Elementaire begrippen in de mechanica

· ·

Ordinatie, multidimensional scaling

WikiWoordenboek