haas

Niet te verwarren met: Haas

Nederlands

1. Een haas, Lepus europaeus .

Uitspraak

• Geluid:  haas    (hulp, bestand)
• IPA: / has / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• haas

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands haas / hase van Oudnederlands haso, in de betekenis van ‘haasachtige’ aangetroffen vanaf 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	haas	hazen
verkleinwoord	haasje	haasjes

Zelfstandig naamwoord

de haas m

1. (haasachtigen) benaming voor dier uit het geslacht Lepus , met lange achterpoten, een gespleten lip en lange oren
   1. (Nederland, België) Lepus europaeus  (Europese haas)

   • Er zat een haas in het veld. 

2. (zoötomie), (voeding) een malse magere spier onder de lenden van slachtdieren

   • Biefstuk van de haas. 

3. (sport) (figuurlijk) deelnemer die in het eerste deel van een race bewust een hogere snelheid aanhoudt dan hij kan volhouden, zodat het tempo van de race gunstiger is voor een of meer betere deelnemers

Synoniemen

• [1] langoor
• [3] tempomaker, gangmaker

Hyperoniemen

• echte hazen, hazen en konijnen, haasachtigen, zoogdieren, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Verwante begrippen

• Abessijnse haas, alaskafluithaas, alaskahaas, altaifluithaas, Amerikaanse haas, Birmaanse haas, brilbuidelhaas, buidelhaas, Cantabrische haas, Corsicaanse haas, Chinese haas, Daurische fluithaas, dwergfluithaas, Ethiopische haas, Ethiopische hooglandhaas, ezelhaas, fluithaas, gestreepte buidelhaas, goudhaas, grootoorfluithaas, grote rode rotshaas, hainanhaas, himalayafluithaas, hottentothaas, Iberische haas, Jamesons rode rotshaas, Japanse haas, jarkandhaas, Kaapse haas, koreahaas, Mandsjoerijse haas, Mexicaanse haas, Mongoolse fluithaas, Noord-Amerikaanse fluithaas, noordelijke fluithaas, Perzische fluithaas, poolhaas, prairiehaas, rode fluithaas, savannehaas, Smiths rotshaas, sneeuwhaas, springhaas, struikhaas, Tibetaanse fluithaas, Tibetaanse haas, tolaihaas, westelijke buidelhaas, witflankhaas, yunnanhaas, zwarte ezelhaas, zwartlipfluithaas, zwartnekhaas, zwartstaarthaas

Hyponiemen

• alpenhaas, angsthaas, antilopehaas, balkhaas, banghaas, beestenhaas, befhaas, berghaas, beunhaas, Californische zeehaas, dakhaas, distelhaas, duinhaas, echte haas, eikhaas, gestippelde zeehaas, hamsterhaas, heihaas, kalfshaas, kalkoenhaas, kleihaas, koolhaas, kunsthaas, lamshaas, lepelhaas, longhaas, mannetjeshaas, moerhaas, ossenhaas, paashaas, pakhaas, pampahaas, polderhaas, runderhaas, spoorhaas, varkenshaas, veldhaas, vlaktehaas, waterhaas, zaadhaas, zandhaas, zeehaas, zilverhaas

Afgeleide begrippen

• haasachtig, haasborrel, haasbroek, haasdal, Haasdonk, haaskarbonade, haaskonijn, haasloop, haaspastei, haasrug, haasspier, haasvreet, haasvreten, haasvreter, hazekop, hazenbeen, hazenbiefstuk, hazenbloed, hazenbloot, hazenbout, hazenbrood, hazendistel, hazendoedel, hazendrek, hazengerf, hazengras, hazengrauw, hazenhaar, hazenhart, hazenhoofd, hazenjacht, hazenkervel, hazenklager, hazenklaver, hazenklein, hazenkop, hazenkotelet, hazenlatuw, hazenleger, hazenlijm, hazenlip, hazenloop, hazenmelk, hazenmond, hazennacht, hazennoot, hazenoog, hazenoor, hazenpad, hazenpas, hazenpastei, hazenpaté, hazenpeper, hazenpluim, hazenpoot, hazenpootje, hazenprent, hazenrein, hazenrug, hazenslaap, hazenslaapje, hazenspat, hazenspoor, hazensprong, hazenstaart, hazenstoofsel, hazenstrik, hazentand, hazenvel, hazenvendel, hazenvet, hazenvlees, hazenvoet, hazenzak, hazenzegge, hazestrop, hazewind, hazewindhond, hazewinkel

Uitdrukkingen en gezegden

• Als een haas

Heel snel

• Het haasje zijn

Slachtoffer zijn, opgejaagd worden

• Weten hoe de hazen lopen

Weten hoe het er ergens aan toegaat

• Zijn naam is haas

Hij doet alsof hij van niets weet

• Wat de vos niet weet, weet de haas ook niet

Je kunt niet iets weten wat je nooit is verteld

• Je weet nooit hoe een koe een haas vangt

Voor een ogenschijnlijk onoplosbaar probleem bestaat misschien toch een oplossing

Spreekwoorden

[1] "dier uit het geslacht Lepus"

• Veel honden zijn der hazen dood

Tegen een overmacht legt men het af

• Oude hazen kennen de stroppen

Door ervaring wordt men wijzer

• Gebraden hazen lopen de slaper niet in de mond

Wie niet werkt, blijft arm

• Een slak op de goede weg, wint het van een haas op de verkeerde weg

Het is beter om iets langzaam maar wel goed te doen, dan om het snel en slordig af te maken

• Wie twee hazen jaagt, vangt er geen enkele

Twee dingen tegelijk proberen te doen levert niets op

• Honden aan de lijn vangen geen hazen

Om iets te bereiken is vrijheid van handelen nodig

• Een haas is graag waar hij geworpen is

Men blijft graag in zijn geboortestreek

Hyponiemen

[1] angsthaas [1] banghaas [2] beestenhaas [1] beunhaas

[1] dakhaas [1] eikhaas [1] fluithaas [1] heihaas

[1] lepelhaas [1] mannetjeshaas [1] moerhaas [2] ossenhaas

[1] paashaas [1] pakhaas [2] runderhaas [1] springhaas

varkenshaas waterhaas zaadhaas zandhaas

Vertalingen

    1. Lepus eropaeus, een konijnachtig zoogdier met lange achterpoten een gespleten lip en lange oren   

Albanees: lepuri i egër (sq) Baskisch: erbi (eu) Bosnisch: zec (bs) Bretons: gad (br) Bulgaars: заек (bg) Catalaans: llebre (ca) Deens: hare (da) Duits: Hase (de) m Engels: hare (en) Esperanto: leporo (eo) Estisch: jänes (et) Faeröers: hara (fo) Fins: jänis (fi) Frans: lièvre (fr) m Fries: hazze (fy) Friulisch: jeur, gneur Galicisch: lebre (gl) Grieks: λαγός (el) Hongaars: nyúl (hu) Hoogsilezisch: hazok (szl) m Iers: giorria (ga) IJslands: héri (is) Indonesisch: terwelu (id) Italiaans: lepre (it) Japans: 野兎 (ja) (のうさぎ, nōsagi) klassiek Nahuatl: cihtli (nci) Kroatisch: zec (hr) Lakota: maštíŋča (lkt) Lets: zaķis (lv)

Litouws: kiškis (lt) m Macedonisch: заjак (mk) Maltees: liebru (mt) Nedersorbisch: wuchac (dsb) Noors: hare (no) m Occitaans: lèbre (oc) Oekraïens: заєць (uk) m Oezbeeks: Cyrillisch: қуён (uz) Latijns: quyon (uz) Oppersorbisch: zajac (hsb) Pools: zając (pl) Portugees: lebre (pt) Roemeens: iepure de câmp (ro) Reto-Romaans: lieur (roh) Russisch: заяц (ru) Sami: njoammil Sardisch: léppuri (sc), brincis (sc), peldelana (sc) Schots-Gaelisch: geàrr (gd) v, maigheach (gd) v Servisch: зец (sr) Sloveens: zajec (sl) m, zajklja (sl) v Slowaaks: zajac (sk) Spaans: liebre (es) v Tsjechisch: zajíc (cs) Turks: tavşan (tr) Welsh: ysgyfarnog (cy) v, sgwarnog (cy) v Wit-Russisch: заяц (be) Zweeds: hare (sv) g

    2. malse magere spier   

Engels: tenderloin (en)

Gangbaarheid

• Het woord haas staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "haas" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.