Úbeda

Renesansowe zabytkowe zespoły Úbeda i Baeza^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Hiszpania
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV
Numer ref.	522
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2003; na 27. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Úbeda
Herb	Flaga
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Andaluzja
Burmistrz	José Robles Valenzuela
Powierzchnia	397,1 km²
Wysokość	748 m n.p.m.
Populacja (2011); • liczba ludności; • gęstość	; 35 866; 89,22 os./km²
Nr kierunkowy	+34 (953 5) (953 7) (953 9)
Kod pocztowy	23400
Tablice rejestracyjne	J
	Położenie na mapie Andaluzji Úbeda
	Położenie na mapie Hiszpanii Úbeda
	38°00′N 3°22′W/38,000000 -3,366667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Úbeda – miasto w południowej Hiszpanii w regionie Andaluzja, prowincji Jaén.

Historia miasta

Pierwsza faza rozwoju Úbedy łączy się z panowaniem arabskim (Ubdalat al-Arab – ówczesna nazwa miejscowości), kiedy to rozwijała się tutaj produkcja ceramiczna i tkacka. Miasto zostało zdobyte przez Ferdynanda III Świętego w 1234 roku. Złoty wiek Úbedy przypada na dobę renesansu, głównie dzięki opiece Francisco de los Cobos y Molina (sekretarz stanu Karola V) nad działalnością Andrésa de Vandelvira. W 2003 roku Úbeda wraz z Baezą zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO.

Najważniejsze zabytki

kościół Sacra Capilla del Salvador (1536-1556), zbudowany według planów Diego de Siloé przez Andrésa de Vandelvira i Alfonso Ruiza. Wyróżnia się fasada w stylu plateresco, zdobiona reliefami, oraz bogato wyposażona, renesansowa zakrystia;
XIII wieczny kościół Santa Maria de los Reales Alcázares wzniesiony w miejscu meczetu. Wewnątrz gotyckie krużganki i krzyżowo-żebrowe sklepienie oraz romański portal;
kościół Iglesia de San Pablo z XVI wieczna kaplicą Vandelviry, wieżą w stylu plateresco z 1537 roku oraz absydą z XIII wieku;
Palacio de las Cadenas, zbudowany dla Juana Vázqueza de Moliny przez Andrésa de Vandelvira (połowa XVI wieku). Nazwa pałacu wzięła się od żelaznych łańcuchów (hiszp.: cadenas) kiedyś przymocowanych do kolumn przy głównym wejściu. Do roku 1566 mieścił się tu klasztor dominikanów, a od 1873 roku spełnia rolę ratusza miejskiego;
XVI-wieczny Palacio de los Cobos;
Hospital de los Honrados Viejos;
Muzeum Archeologiczne (Museo Arqueológico), mieszczące się w XV-wiecznym Casa Mudéjar. Na ekspozycje składają się zabytki od neolitu do okresu panowania Maurów.

Osobistości

Antonio Muñoz Molina – pisarz
Zmarł tutaj św. Jan od Krzyża

Miasta partnerskie

Zobacz też

Baeza

Bibliografia

Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia – Sewilla i Andaluzja. Wyd. II. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2008, s. 154-155. ISBN 978-83-7448-633-0.
Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 388-389. ISBN 978-3-8331-5106-4.

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[:1-3] Wspólnie z Portugalią

[:2-4] Wspólnie ze Słowenią

[:3-5] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[:4-6] Wspólnie z Francją

[a]

[b]

[A]

[B]

[C]

[D]

Kulturowe	Historyczne centrum Kordoby Alhambra, Generalife i Albaicín w Grenadzie Katedra w Burgos Klasztor i pałac Eskurial pod Madrytem Dzieła Gaudiego w Barcelonie: Park Güell, Pałac Güell, Casa Milà, Casa Vicens, fasada Narodzenia Pańskiego i krypta katedry Sagrada Família, Casa Batlló i krypta w Colonia Güell Jaskinia Altamira i paleolityczna sztuka jaskiniowa północnej Hiszpanii Stare miasto i akwedukt w Segowii Zabytki Oviedo i Królestwa Asturii Stare miasto w Santiago de Compostela Stare miasto w Ávili wraz z kościołami poza murami Zabytki w stylu mudejar w Aragonii Historyczne centrum Toledo Stare miasto w Cáceres Katedra, alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli Stare miasto w Salamance Klasztor w Poblet Zespół archeologiczny w Méridzie Królewski klasztor Santa Maria de Guadalupe Szlak pielgrzymkowy do Santiago de Compostela Historyczne miasto warowne Cuenca Giełda Jedwabiu w Walencji Las Médulas Pałac Muzyki Katalońskiej i szpital św. Pawła w Barcelonie Klasztory Yuso i Suso w San Millán de la Cogolla Sztuka naskalna basenu Morza Śródziemnego na Półwyspie Iberyjskim Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i Siega Verde^[A] Uniwersytet i dzielnica zabytkowa w Alcalá de Henares San Cristóbal de La Laguna stanowisko archeologiczne Risco Caído Stanowisko archeologiczne Atapuerca Zespół katalońskich kościołów romańskich w Vall de Boí Zespół archeologiczny Tarraco Gaj palmowy w Elche Rzymskie mury obronne w Lugo Krajobraz kulturowy Aranjuezu Renesansowe zespoły zabytkowe Úbeda i Baeza Most Biskajski Wieża Herkulesa Krajobraz kulturowy Serra de Tramuntana Kopalnie rtęci w Almadén i Idrii^[B]
Przyrodnicze	Park Narodowy Garajonay Park Narodowy Doñana Park Narodowy Teide Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[C]
Kulturowe i przyrodnicze	Pireneje – Mont Perdu^[D] Ibiza – różnorodność biologiczna i kulturowa
Niematerialne	Misterium w Elche Patum de Berga Trybunały Irygacyjne śródziemnomorskiego wybrzeża Hiszpanii: Rada Mędrców w Murcji i Trybunał Wodny w Walencji Język gwizdów z wyspy La Gomera Pieśń Sybilli z Majorki Flamenco Castell Dieta śródziemnomorska Święto Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Algemesí Święto dziedzińców w Kordowie Sokolnictwo