1796
Rządzący państwami w 1796
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 4 stycznia – wojska pruskie opuściły Kraków, który został przyłączony do monarchii habsburskiej.
- 27 kwietnia – Austriacy uroczyście przejęli rządy w Krakowie. Prezydent miasta Filip Lichocki odczytał pod ratuszem patent cesarski, który potwierdzał objęcie przez Austrię przypadających jej polskich ziem.
- 28 lipca – ogłoszono dekret, na mocy którego dobra będące własnością królestwa, starostw oraz duchownych przeszły na własność rządu pruskiego[1]
- 30 lipca – w Łażanach na Dolnym Śląsku otwarto drugi w Europie most żelazny.
- 10 listopada – John Baildon uruchomił w hucie w Gliwicach pierwszy na kontynencie europejskim wielki piec pracujący na koksie.
- Pierwszy pobór młodzieży polskiej do służby w armii austriackiej.
- W Galicji powstały pierwsze tajne organizacje niepodległościowe (m.in. Centralizacja Lwowska).
- Zaczęła ukazywać się "Gazeta Krakowska".
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 1 lutego – stolica brytyjskiej Górnej Kanady została przeniesiona z Newark (dziś Niagara-on-the-Lake) do Yorku (dziś Toronto).
- 29 lutego
- wszedł w życie brytyjsko-amerykański Traktat Jaya.
- założono Bibliotekę Narodową Portugalii.
- 2 marca – generał Napoleone di Buonaparte został dowódcą Armii Italii.
- 9 marca – generał Napoleone di Buonaparte pojął za żonę owdowiałą arystokratkę Józefinę de Beauharnais (przy czym zmienił swe włosko brzmiące nazwisko na bardziej francuskie „Bonaparte”).
- 30 marca – Carl Friedrich Gauss udowodnił, że możliwe jest skonstruowanie siedemnastokąta foremnego przy użyciu cyrkla i linijki.
- 10 kwietnia – rozpoczęła się kampania włoska Napoleona Bonapartego.
- 12 kwietnia – zwycięstwo Francuzów nad sprzymierzonymi wojskami austriacko-piemoncko-sardyńskimi w bitwie pod Montenotte w ramach kampanii włoskiej Napoleona Bonaparte.
- 13 kwietnia:
- wojny napoleońskie: zwycięstwo Francuzów na wojskami Piemontu w bitwie pod Millesimo.
- do Nowego Jorku przywieziono z Indii pierwszego słonia.
- 15 kwietnia – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriacko-sardyńskimi w bitwie pod Dego.
- 17 kwietnia – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad sardyńsko-piemonckimi w bitwie pod Ceva.
- 18 kwietnia – w Leoben Francja i Austria podpisały rozejm.
- 21 kwietnia – wojny napoleońskie: zwycięstwo Francuzów nad wojskami królestwa Sardynii w bitwie pod Mondovì.
- 25 kwietnia:
- Francuzi utworzyli państewko włoskie Republikę Alby, włączoną w 1801 roku do Francji.
- Hiszpania ratyfikowała tzw. Traktat Pinckneya o wzajemnej przyjaźni i ustaleniu granicy między hiszpańską Florydą a amerykańską Georgią.
- 28 kwietnia – wojny napoleońskie: w Cherasco podpisane zostało zawieszenie broni między Królestwem Sycylii a Francją.
- 8 maja – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Fombio.
- 10 maja – armia włoska pod dowództwem Napoleona Bonaparte pokonała Austriaków w bitwie pod Lodi w Lombardii.
- 14 maja – Edward Jenner po raz pierwszy zastosował szczepionkę przeciwko ospie prawdziwej, zawierającą wirusy krowianki.
- 15 maja – I koalicja antyfrancuska: generał Napoleon Bonaparte zajął Mediolan.
- 20 maja – Salomon III został cesarzem Etiopii.
- 30 maja – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Borghetto.
- 1 czerwca – Tennessee jako 16. stan dołączyło do Unii.
- 4 czerwca – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Altenkirchen.
- 6/7 czerwca – nocą, w wyniku błędu podczas kopania kanału omijającego wodospad zostało całkowicie opróżnione jezioro Ragundasjön w środkowej Szwecji. Na jego osuszonym dnie obecnie leży miejscowość Hammarstrand.
- 9 lipca – I koalicja antyfrancuska: bitwa pod Ettlingen.
- 22 lipca – zostało założone Cleveland (Ohio).
- 5 sierpnia – I koalicja antyfrancuska: generał Napoleon Bonaparte pokonał armię austriacką generała Dagoberta von Wurmsera w bitwie pod Castiglione.
- 4 września – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Rovereto.
- 16 października – utworzono Republikę Cispadańską.
- 19 października – wojska francuskie zdobyły Bastię, likwidując zbuntowane Królestwo Anglo-Korsykańskie.
- 15 listopada – I koalicja antyfrancuska: rozpoczęła się bitwa pod Arcole.
- 17 listopada
- Paweł I Romanow został cesarzem Rosji.
- I koalicja antyfrancuska: zwycięstwem armii francuskiej zakończyła się bitwa pod Arcole.
- Francja wysłała okręty do Irlandii w celu poparcia ruchu antybrytyjskiego. Sztorm uniemożliwił realizację planu.
- Rządy na Hawajach objął Kamehameha I, powstało Królestwo Hawajskie.
- W bitwie pod Würzburgiem wojska francuskie użyły balonu obserwacyjnego do śledzenia ruchów wojsk austriackich (balon jest eksponowany w wiedeńskim Muzeum Historii Wojska).
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 28 stycznia – Friedrich Wilhelm Krummacher, refermowany teolog i znany kaznodzieja (zm. 1868)
- 6 lutego – Adam Wojtkiewicz, polski duchowny katolicki, biskup miński (zm. 1870)
- 15 lutego – John Bell, amerykański polityk, senator ze stanu Tennessee (zm. 1869)
- 17 lutego:
- Frederick William Beechey, brytyjski żeglarz i eksplorator wysp Pacyfiku i Antarktyki (zm. 1856)
- Philipp Franz Balthasar von Siebold, niemiecki lekarz, botanik, zoolog, etnolog, badacz fauny i flory Japonii (zm. 1866)
- 17 kwietnia – Stanisław Jachowicz, polski poeta, pedagog, czołowy bajkopisarz (zm. 1857)
- 20 kwietnia – Francis Baring, 1. baron Northbrook, brytyjski polityk, członek stronnictwa wigów (zm. 1866)
- 9 maja – August Friedrich Pauly, niemiecki pedagog i filolog klasyczny (zm. 1845)
- 10 maja – Ludwig Greiner, niemiecki leśnik pracujący gł. na terenie dzisiejszej Słowacji (zm. 1882)
- 21 maja – Reverdy Johnson, amerykański polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1876)
- 1 czerwca – Nicolas Léonard Sadi Carnot, francuski fizyk, inżynier i matematyk (zm. 1832)
- 26 czerwca – Jan Paweł Lelewel, polski inżynier wojskowy i cywilny, budowniczy, urbanista, malarz (zm. 1847)
- 6 lipca – Mikołaj I Romanow, cesarz Rosji, król Polski (zm. 1855)
- 16 lipca – Jean Baptiste Camille Corot, francuski malarz (zm. 1875)
- 24 lipca – John M. Clayton, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Delaware (zm. 1856)
- 31 lipca – Maria Eufrazja Pelletier, francuska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Matki Bożej Miłosiernej od Dobrego Pasterza, święta katolicka (zm. 1868)
- 15 września – Hermann Adam von Kamp, niemiecki pisarz, nauczyciel i historyk (zm. 1867)
- 24 grudnia – Tytus Działyński, polski arystokrata, działacz polityczny, mecenas sztuki (zm. 1861)
- 29 grudnia – Johann Christian Poggendorff, niemiecki fizyk (zm. 1877)
- data dzienna nieznana:
- Paweł Hŏ Hyŏb, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1840)
- Ignacy Kim Che-jun, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
- Magdalena Pak Pong-son, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1839)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 17 lutego – James Macpherson, szkocki poeta (ur. 1736)
- 30 kwietnia – Franciszka Krasińska, księżna kurlandzka. (ur. 1742)
- 2 lipca – Jan Krzysztof Kluk, polski ksiądz, przyrodnik, badacz flory polskiej (ur. 1739)
- 8 lipca – Adam Tadeusz Naruszewicz, polski biskup, nadworny historyk i poeta, dramatopisarz i tłumacz (ur. 1733)
- 21 lipca – Robert Burns, szkocki poeta, prekursor romantyzmu (ur. 1759)
- 16 października – Wiktor Amadeusz III, król Sardynii (ur. 1726)
- 17 listopada – Katarzyna II Wielka, cesarzowa Rosji (ur. 1729)
- 15 grudnia – Anthony Wayne, amerykański polityk i żołnierz (ur. 1745)
- 19 grudnia – Piotr Aleksandrowicz Rumiancew, rosyjski feldmarszałek (ur. 1725)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 4 lutego
- Ostatki: 9 lutego
- Popielec: 10 lutego
- Niedziela Palmowa: 20 marca
- Wielki Czwartek: 24 marca
- Wielki Piątek: 25 marca
- Wielka Sobota: 26 marca
- Wielkanoc: 27 marca
- Poniedziałek Wielkanocny: 28 marca
- Wniebowstąpienie Pańskie: 5 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 15 maja
- Boże Ciało: 26 maja
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Historia, którą warto znać. Gmina Przemęt. [dostęp 2015-12-05].
