Al-Kamiszli
37°03′N 41°13′E/37,050000 41,216667
| |
| Region | |
|---|---|
| Muhafaza | |
| Dystrykt | |
| Data założenia |
1926[1] |
| Wysokość |
455 m n.p.m. |
| Populacja (2004) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
53 |
Położenie na mapie Syrii  | |
| 37°03′N 41°13′E/37,050000 41,216667
| |
| Strona internetowa | |
Al-Kamiszli (arab. القامشلي, syr. ܒܝܬ ܙܠܝ̈ܢ, Bēṯ Zālīn, ܩܡܫܠܐ,: Qamishlo, kurd. Qamişlo, tur. Kamışlı) – miasto w północno-wschodniej Syrii przy granicy z Turcją i w pobliżu granicy irackiej, w muhafazie Al-Hasaka. De facto miasto leży w kantonie Qamişlo, który to jest częścią Regionu Cizîrê wchodzącego w skład Autonomicznej Administracji Północnej i Wschodniej Syrii[2].
W mieście znajduje się międzynarodowe lotnisko (kod IATA: KAC), rafineria ropy naftowej (zbudowana w 1980) oraz węzeł kolejowy[1].
Klimat
[edytuj | edytuj kod]Według klasyfikacji klimatów Köppena dla tego obszaru to „Csa” (klimat śródziemnomorski; klimat subtropikalny z suchym latem). Lata są zwykle suche i ciepłe, przy czym lipiec jest najcieplejszym miesiącem w roku. Zimy są zwykle zimne i mokre, a styczeń jest najzimniejszym miesiącem i charakteryzuje się średnio 11 dniami deszczu. W sumie każdego roku występuje około 53 dni deszczu[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki miasta sięgają lat dwudziestych XX wieku, kiedy na te tereny przybyła znaczna liczba Asyryjczyków uciekających przed ludobójstwem dokonywanym przez Imperium Osmańskie. Uchodźcy z północno-zachodniego Iranu i południowej Turcji zbudowali pod władzami Mandatu Francuskiego Syrii małe miasteczko, które początkowo nazwano Bet-Zalin. Samo miasto zostało oficjalnie założone jako stacja kolejowa Al-Kamiszli (część linii kolejowej Taurus) w 1926[4].
W marcu 2004, podczas meczu piłki nożnej, rozpoczęły się zamieszki w Al-Kamiszli, gdy odwiedzający arabscy kibice z Dajr az-Zaur zaczęli wychwalać Saddama Husajna, drwiąc z kurdyjskich kibiców. Zamieszki rozszerzyły się poza stadion, a przeciwko osobom pochodzenia kurdyjskiego użyto broni. W następstwie tych wydarzeń zginęło co najmniej 30 Kurdów[5].
W czerwcu 2005 tysiące Kurdów demonstrowało w mieście, aby zaprotestować przeciwko zabójstwu szejka Kaznawiego, kurdyjskiego duchownego w Syrii. W wyniku rozruchów zginął jeden policjant, a czterech kurdyjskich cywilów zostało rannych[6]. Na pogrzebie Kaznawiego policja zaatakowała zgromadzonych. Aresztowano wówczas około 60 osób, z których część miała być torturowana[7].
Według Human Rights Watch w marcu 2008 trzech kolejnych Kurdów zginęło, gdy syryjskie siły bezpieczeństwa otworzyły ogień do osób obchodzących wiosenne święto Nouruz[8].
21 stycznia 2014 Al-Kamiszli zostało ogłoszone stolicą Autonomicznej Administracji Północnej i Wschodniej Syrii. Od tego dnia pełniło również funkcję centrum administracyjnego kantonu Cizîrê wchodzącego w skład Rożawy. Pomimo tego, centrum miasta pozostało pod kontrolą żołnierzy i milicjantów lojalnych wobec rządu centralnego w Damaszku, a w niektórych rejonach Rożawy pozostała część instytucji państwowych, co powodowało sporadyczne starcia między Kurdami a prorządową milicją (w 2016 i 2018)[9]. 30 grudnia 2015 w potrójnym zamachu bombowym zginęło 16 osób[10]. 27 lipca 2016 kolejne wybuchy zabiły 57 osób, a raniły dalszych 171; do ataku przyznało się Państwo Islamskie[11].
W 2022 rząd syryjski kontrolował dużą część centrum miasta, a także znaczny obszar wiejski na południu, w tym lotnisko, przejście graniczne, budynki rządowe i kilka dzielnic mieszkalnych. Rząd w dalszym ciągu organizuje produkcję i dystrybucję zbiorów na południowych obszarach wiejskich oraz organizuje loty między Al-Kamiszli a innymi syryjskimi miastami, a także Bejrutem. Niemniej zdecydowana większość miasta znajduje się pod administracją Autonomicznej Administracji Północnej i Wschodniej Syrii.
Transport
[edytuj | edytuj kod]
W mieście znajduje się port lotniczy Al-Kamiszli, który został zamknięty dla cywilów w październiku 2015. Jakiś czas później jednak ponownie go otwarto. Syryjskie linie lotnicze, w tym Cham Wings Airlines[12], FlyDamas i Syrian Air, obsługują loty między Al-Kamiszli a Damaszkiem i Bejrutem[13]. Do 2017 obsługiwano również loty do lotniska Lataki, dopóki nie zostało ono w części przekształcone w wojskową bazę lotniczą Humajmim[14].
Al-Kamiszli posiada również dużą stację kolejową[15].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Miasto zamieszkane jest w większości przez Kurdów oraz Asyryjczyków[16], w mniejszym stopniu przez Ormian i Arabów. Jest uważane za centrum zarówno kurdyjskiej, jak i asyryjskiej grupy etnicznej w Syrii. Asyryjczycy stanowili większość w mieście aż do lat 70. XX wieku, kiedy to Kurdowie z okolicznych wsi masowo zaczęli przybywać do miasta. Al-Kamiszli słynie z dużej parady bożonarodzeniowej[17] oraz festiwali Nouruz[18] i Kha b-Nisan[19][20].
W spisie powszechnym z 2004 liczba ludności w Al-Kamiszli wyniosła 184 231[2].
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]
W mieście znajduje się jeden z trzech filii Uniwersytetu Rożawskiego. Dwie pozostałe mieszczą się w Al-Hasaka oraz Rmelan[21]. Mieści się tutaj również filia Cordoba Private University[22].
Od 2014 w miejscowości działa również Mezopotamska Akademia Nauk Społecznych[23].
Media
[edytuj | edytuj kod]W mieście swoją siedzibę ma funkcjonujące od 2012 kanał telewizyjny i portal internatowy Ronahî TV[24]. Zajmuje się on przede wszystkim sprawami dotyczącymi Kurdów z całego świata. Informacje przekazywane są przede wszystkim w języku kurdyjskim, ale niekiedy również arabskim oraz angielskim[25].
Od 2013 siedzibę redakcji ma również kurdyjskojęzyczna gazeta „Nu Dem”[26].
Religia
[edytuj | edytuj kod]Najliczniejszą religią w mieście jest islam sunnicki. Wśród mniejszości natomiast najliczniej reprezentowani są chrześcijanie, których ilość przed wybuchem wojny wynosiła w mieście około 40 000, z czego przynajmniej 25 000 należało do Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego[27]. W mieście znajduje się również mniejszość należąca do Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego[28], kościoła ormiańskokatolickiego (siedziba Eparchii Kamichlié[29]), kościoła syryjskokatolickiego[30], kościoła chaldejskiego[31][32], a także narodowego ewangelicko-prezbiteriańskiego[33].
Sport
[edytuj | edytuj kod]W mieście od 1962 działa klub piłkarski Al-Jihad SC. Swoją siedzibę ma na Stadionie 7 Kwietnia[34].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kamiszli, Al-, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-03-04].
- ↑ a b c Qamishli (Qamishlo) [online], Co-operation in Mesopotamia, 12 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-12] (ang.).
- ↑ Qamishli, Syria Köppen Climate Classification (Weatherbase) [online], Weatherbase [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Al-Qāmishlī | Kurdish, Autonomous, Region [online], Britannica, 9 października 2023 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ James Brandon, The PKK and Syria's Kurds [online], jamestown.org, 7 listopada 2007 [dostęp 2023-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2007-11-07] (ang.).
- ↑ Hassan M. Fattah, Kurds, Emboldened by Lebanon, Rise Up in Tense Syria, „The New York Times”, 2 lipca 2005, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Justyna Misiągiewicz, The Kurd Issue in the Middle East, „Facta Simonidis” (6), 2013, s. 151–166, ISSN 1899-3109 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Syria: Investigate Killing of Kurds [online], Human Rights Watch, 23 marca 2008 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Clashes between Kurds and Syrian army troops leave 18 dead [online], Reuters, 8 września 2018 (ang.).
- ↑ Syria conflict: 'At least 16 dead' in three restaurants blasts [online], BBC, 31 grudnia 2015 (ang.).
- ↑ Islamic State car bombs kill dozens in Syrian-Kurdish Qamishli [online], Middle East Eye, 27 lipca 2016 (ang.).
- ↑ Where We Fly [online], Cham Wings [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Mohammed Hardan, Syrian airline operates flights from Russian-controlled airports [online], Al-Monitor, 29 czerwca 2022 [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Ayla Hanna, Travelers from Syria’s Qamishli to Damascus face risk, cost and fear [online], North press agency, 6 stycznia 2021 [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Qamishlo Railway Station - Al-Qamishli [online], wikimapia.org [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ سوريون يحتفلون بعيد الميلاد في القامشلي [online], alaraby.co.uk, 2022 [dostęp 2023-11-26] (arab.).
- ↑ عبد العظيم العبد الله, أجواء الميلاد في "القامشلي".. استثنائية [online], www.esyria.sy, 2014 [dostęp 2023-11-26] (arab.).
- ↑ i24NEWS [online], www.i24news.tv [dostęp 2023-11-26].
- ↑ القامشلي تتألق مع كرنفال الميلاد [online], www.ishtartv.com, 2010 [dostęp 2023-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-26].
- ↑ المكونات العربية والمسيحية في القامشلي: عيد نوروز يجمع كل الأديان والقوميات والشعوب على الحب والسلام [online], www.rudawarabia.net [dostęp 2023-11-26].
- ↑ UNIVERSITY OF ROJAVA [online], CSUA - Paris [dostęp 2023-11-24] (ang.).
- ↑ جامعة قرطبة الخاصة [online], www.cpu.edu.sy [dostęp 2023-11-26].
- ↑ Carne Ross, The Kurds’ Democratic Experiment, „The New York Times”, 30 września 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-18] (ang.).
- ↑ Ronahi TV [online], 30 lipca 2017 [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Karlos Zurutuza, Syrian Kurds Have Their Own TV Against All Odds [online], Inter Press Service, 1 lipca 2014 [dostęp 2023-11-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-01] (ang.).
- ↑ Karlos Zurutuza, Kurdish paper’s uphill battle [online], Al Jazeera [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ Rainer Hermann, Islamischer Staat: Die Kirche der Jungfrau in Qamischli, „FAZ.NET”, 24 listopada 2014, ISSN 0174-4909 [dostęp 2023-11-26] (niem.).
- ↑ Armenians in Syria’s Qamishli celebrate Christmas without gatherings [online], North press agency, 6 stycznia 2021 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Archbishop Antranik Aivazian elected Bishop of Armenian Catholic Diocese of Qamishli and its dependencies [online], SyriacPress, 22 sierpnia 2022 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Pastor of Syriac Catholic Church in Zalin, North and East Syria, extends Easter congratulations [online], SyriacPress, 10 kwietnia 2023 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Christians concerned about religious freedom if Turkey enters Syria [online], CNEWA, 8 stycznia 2019 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Christians in North and East Syria celebrate Easter [online], Medya News, 2 maja 2021 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Syria Lebanon Partnership - February 2022 Update [online], The Outreach Foundation, 17 lutego 2022 [dostęp 2023-11-26] (ang.).
- ↑ Al-Jehad [online], www.goalzz.com [dostęp 2023-11-26] (ang.).