Patriarchat Konstantynopolitański
 Sobór św. Jerzego w Stambule | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data powołania |
330 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sobór | |
| Patriarcha | |
| Dane statystyczne | |
| Liczba wiernych |
ok. 7 mln |
| Liczba osób zakonnych |
ok. 1800 |
Położenie na mapie Stambułu  | |
Położenie na mapie Turcji  | |
 41°01′44,7″N 28°57′06,6″E/41,029083 28,951833
| |
| Strona internetowa | |
Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański (gr. Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, Oikoumenikòn Patriarcheîon Konstantinoupóleos, tur. Rum Ortodoks Patrikhanesi, İstanbul Ekümenik Patrikhanesi) – starożytny Kościół, którego początki sięgają czasów apostolskich.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z Tradycją, Kościół został założony przez apostoła Andrzeja, który głosił Ewangelię w Azji Mniejszej, w okolicach Morza Czarnego, Tracji i Achai. Z tego też powodu Patriarchat Ekumeniczny ustanowił dzień pamięci świętego (30 listopada, 13 grudnia) dniem Tronu Patriarszego. Apostolskość tego Kościoła jest również związana z osobą apostoła i ewangelisty Jana Teologa, który nauczał w Azji Mniejszej. Napisaną przez siebie Apokalipsę zaadresował on do „siedmiu kościołów w Azji”: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii i Laodycei, które od IV wieku znajdują się w jurysdykcji Konstantynopola. W rzeczywistości początki tego Kościoła zbiegają się z ustanowieniem w Konstantynopolu stolicy cesarstwa rzymskiego w 330. W tym też okresie wyłączono Konstantynopol z jurysdykcji metropolii Heraklei i przyznano jego biskupowi honorowe pierwszeństwo zaraz po Rzymie.
W ciągu stuleci Kościół Bizancjum odgrywał i wciąż odgrywa bardzo znaczącą rolę w prawosławnym świecie. Od czasów wielkiej schizmy w 1054, patriarcha ekumeniczny jest honorowym przywódcą prawosławia, noszącym tytuł „primus inter pares”. Jego rolą jest inicjowanie i koordynowanie działań pomiędzy Kościołami lokalnymi, zwoływanie panprawosławnych soborów i spotkań oraz prowadzenie dialogu z przedstawicielami innych wyznań i religii. Od 1991, na czele Kościoła stoi patriarcha Bartłomiej I noszący tytuł Arcybiskupa Konstantynopola Nowego Rzymu i Patriarchy ekumenicznego. Patriarcha Bartłomiej, 270. patriarcha w 2000-letniej historii Kościoła, jest znany ze swej działalności na rzecz pojednania chrześcijan, dialogu międzyreligijnego i ochrony środowiska naturalnego.
Struktura
[edytuj | edytuj kod]W jurysdykcji Patriarchatu znajduje się 5 diecezji w europejskiej części Turcji (ok. 30 tys. wiernych), 35 w północnej Grecji, 10 na greckich wyspach a także wiele w Europie, obu Amerykach (ponad 2 mln wiernych), Azji, Australii i Nowej Zelandii. Połączone są one w większe jednostki administracyjne:[1]
W Turcji
[edytuj | edytuj kod]- Arcybiskupstwo Konstantynopola
- Metropolia Chalcedonu
- Metropolia Derkosu
- Metropolia Wysp Książęcych
- Metropolia Imbros i Tenedos
W Grecji
[edytuj | edytuj kod]- Kreta
- Autonomiczny Kościół Krety
- Arcybiskupstwo Krety i 8 metropolii
- Autonomiczny Kościół Krety
- Dodekanez
- Metropolia wyspy Rodos
- Metropolia wysp Kos i Nisiros
- Metropolia wyspy Karpatos
- Metropolia wysp Leros, Kalimnos i Astipalea
- Metropolia wysp Simi i Kasos
- „Nowe Ziemie” (36 metropolii)
W innych krajach
[edytuj | edytuj kod]- Estoński Apostolski Kościół Prawosławny
- Fiński Kościół Prawosławny
- Ukraiński Kościół Prawosławny Kanady
- Ukraiński Kościół Prawosławny Stanów Zjednoczonych[2]
- Zachodnioeuropejski Egzarchat Parafii Rosyjskich (zlikwidowany 27 listopada 2018 r.)[3]
- Arcybiskupstwo Australii
- Arcybiskupstwo Szwajcarii
- Arcybiskupstwo Tiatyry i Wielkiej Brytanii
- Metropolia Austrii i egzarchat Węgier
- Metropolia Belgii i egzarchat Niderlandów i Luksemburga
- Metropolia Buenos Aires
- Metropolia Francji[4]
- Metropolia Hiszpanii i Portugalii
- Metropolia Hongkongu i południowo-wschodniej Azji
- Metropolia Korei
- Metropolia Meksyku
- Metropolia Niemiec
- Metropolia Nowej Zelandii
- Metropolia Panamy, Ameryki Środkowej i Karaibów[5]
- Metropolia Singapuru i południowej Azji
- Metropolia Szwecji i całej Skandynawii
- Metropolia Toronto
- Metropolia Włoch i Malty
- Grecka Prawosławna Archidiecezja Ameryki[6] (8 metropolii)
- Albańska Prawosławna Diecezja Ameryki[7]
- Amerykańska Karpato-Rusińska Diecezja[8]
- Prawosławny Wikariat Palestyńsko-Jordański w Stanach Zjednoczonych[9]
- Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny w Diasporze[10]
Patriarcha ekumeniczny sprawuje również pieczę nad takimi ośrodkami monastycznymi jak Atos i Patmos. Natomiast w Chambésy w Szwajcarii, Patriarchat posiada Centrum Prawosławne, ważny ośrodek akademicki, miejsce spotkań prawosławnych z całego świata. Kościół posiada także własne szkoły teologiczne i wydawnictwa m.in. Holy Cross Greek Orthodox School of Theology, czy też słynną Szkołę Teologiczną na Chalki, zamkniętą przez Turków w 1971. Liczbę wiernych Patriarchatu Ekumenicznego szacuje się na 7 mln. Siedziba patriarchy znajduje się na Fanarze w Turcji, jednak jej przyszłość jest wciąż bardzo niepewna w związku z ogromną presją rządu tureckiego na patriarchę, by opuścił kraj.
Patriarchowie Konstantynopola
[edytuj | edytuj kod]
Zaangażowanie ekumeniczne
[edytuj | edytuj kod]Kościół włączył się w działalność Globalnego Forum Chrześcijańskiego[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Administrative Structure of The Ecumenical Patriarchate
- ↑ Strona Kościoła ang.
- ↑ ks. Paweł Cecha: Komunikat Patriarchatu Ekumenicznego Konstantynopola. cerkiew.pl, 28 listopada 2018. [dostęp 2018-11-29].
- ↑ Strona Greckiej Metropolii Francji fr.
- ↑ Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – 5. rocznica powołania Metropolii Panamy [dostęp: 19.04.2002.]
- ↑ Strona archidiecezji ang.
- ↑ Informacje o diecezji na stronie Greckiej Prawosławnej Archidiecezji Ameryki ang.
- ↑ Strona diecezji ang.
- ↑ Informacje o wikariacie na stronie Greckiej Prawosławnej Archidiecezji Ameryki ang.
- ↑ Strona Kościoła ukr.
- ↑ A presentation to the 48th International Ecumenical Seminar Non-denominational and Trans-confessional Movements July 2-9, 2014 Strasbourg, France. www.strasbourginstitute.org. [dostęp 2016-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-28)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Cerkiew na świecie; Patriarchat Konstantynopolitański
- Map with all Dioceses of the Orthodox Churches