Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paul Delos Boyer (ur. 31 lipca 1918 w Provo , zm. 2 czerwca 2018 [1] w Los Angeles ) – amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z 1997 roku.
W 1939 uzyskał stopień B.S. w dziedzinie chemii na Uniwersytecie Brighama Younga oraz stypendium pozwalające na dalszą naukę. Stopień doktora uzyskał w 1943 roku na University of Wisconsin-Madison . Przez kolejny rok pracował na Uniwersytecie Stanforda , gdzie zajmował się badaniami białek osocza krwi , głównie stabilizacją albumin pod kątem zastosowanie do transfuzji.
Prowadzenie samodzielnych badań mechanizmów enzymatycznych rozpoczął na Uniwersytecie Minnesoty . W 1955 współpracował z Hugo Theorelleem w badaniach nad działaniem dehydrogenazy alkoholowej .
W 1963 roku został profesorem na Wydziale Chemii i Biochemii Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (University of California, Los Angeles , UCLA ). Od 1965 roku kierował Instytutem Biologii Molekularnej , w którym prowadził program badań nad syntezą adenozynotrifosforanu (ATP).
W 1997 roku, wraz z Johnem Walkerem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za zbadanie i wyjaśnienie enzymatycznego mechanizmu syntezy adenozynotrifosforanu (ATP), będącego chemicznym nośnikiem energii we wszystkich komórkach organizmów żywych. Pozostałe pół nagrody otrzymał Jens Skou za odkrycie pierwszego enzymu zapewniającego równowagę jonową w komórce.
Był w chwili śmierci najstarszym żyjącym noblistą, zmarł 2 czerwca 2018. Zaledwie pięć dni wcześniej zmarł również w wieku 99 lat współlaureat nagrody Nobla z 1997, Jens Skou.
XX wiek
1901: van ’t Hoff
1902: Fischer
1903: Arrhenius
1904: Ramsay
1905: Baeyer
1906: Moissan
1907: Buchner
1908: Rutherford
1909: Ostwald
1910: Wallach
1911: Skłodowska-Curie
1912: Grignard , Sabatier
1913: Werner
1914: Richards
1915: Willstätter
1918: Haber
1920: Nernst
1921: Soddy
1922: Aston
1923: Pregl
1925: Zsigmondy
1926: Svedberg
1927: Wieland
1928: Windaus
1929: Harden , von Euler-Chelpin
1930: Fischer
1931: Bosch , Bergius
1932: Langmuir
1934: Urey
1935: F. Joliot-Curie , I. Joliot-Curie
1936: Debye
1937: Haworth , Karrer
1938: Kuhn
1939: Butenandt , Ružička
1943: de Hevesy
1944: Hahn
1945: Virtanen
1946: Sumner , Northrop , Stanley
1947: Robinson
1948: Tiselius
1949: Giauque
1950: Diels , Alder
1951: McMillan , Seaborg
1952: Martin , Synge
1953: Staudinger
1954: Pauling
1955: du Vigneaud
1956: Hinshelwood , Siemionow
1957: Todd
1958: Sanger
1959: Heyrovský
1960: Libby
1961: Calvin
1962: Perutz , Kendrew
1963: Ziegler , Natta
1964: Hodgkin
1965: Woodward
1966: Mulliken
1967: Eigen , Norrish , Porter
1968: Onsager
1969: Barton , Hassel
1970: Leloir
1971: Herzberg
1972: Anfinsen , Moore , Stein
1973: Fischer , Wilkinson
1974: Flory
1975: Cornforth , Prelog
1976: Lipscomb
1977: Prigogine
1978: Mitchell
1979: Brown , Wittig
1980: Berg , Gilbert , Sanger
1981: Fukui , Hoffmann
1982: Klug
1983: Taube
1984: Merrifield
1985: Hauptman , Karle
1986: Herschbach , Lee , Polanyi
1987: Cram , Lehn , Pedersen
1988: Deisenhofer , Huber , Michel
1989: Altman , Cech
1990: Corey
1991: Ernst
1992: Marcus
1993: Mullis , Smith
1994: Olah
1995: Crutzen , Molina , Rowland
1996: Curl Jr. , Kroto , Smalley
1997: Boyer , Walker , Skou
1998: Kohn , Pople
1999: Zewail
2000: Heeger , MacDiarmid , Shirakawa
XXI wiek
2001: Knowles , Noyori , Sharpless
2002: Wüthrich , Fenn , Tanaka
2003: Agre , MacKinnon
2004: Ciechanower , Herszko , Rose
2005: Chauvin , Grubbs , Schrock
2006: Kornberg
2007: Ertl
2008: Shimomura , Chalfie , Tsien
2009: Ramakrishnan , Steitz , Jonath
2010: Heck , Negishi , Suzuki
2011: Szechtman
2012: Kobilka , Lefkowitz
2013: Karplus , Levitt , Warshel
2014: Betzig , Hell , Moerner
2015: Lindahl , Modrich , Sancar
2016: Feringa , Sauvage , Stoddart
2017: Dubochet , Frank , Henderson
2018: Arnold , Smith , Winter
2019: Goodenough , Whittingham , Yoshino
2020: Charpentier , Doudna
2021: List , MacMillan
2022: Bertozzi , Meldal , Sharpless
2023: Bawendi , Brus , Jekimow
2024: Baker , Hassabis , Jumper