Projekt Gutenberg
 Logo inicjatywy Project Gutenberg | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data założenia |
1971 |
| Strona internetowa | |
Projekt Gutenberg – inicjatywa polegająca na udostępnianiu w Internecie elektronicznych wersji książek istniejących w wersji papierowej, których prawa autorskie wygasły[1].
Według danych z roku 2016 projekt udostępnił ponad 50 000 wolnych książek elektronicznych[2].
Prawa autorskie
[edytuj | edytuj kod]Teksty umieszczone w sieci w ramach projektu nie są chronione prawami autorskimi, ponieważ nigdy nie były tymi prawami obłożone (najstarsze teksty) lub prawa te wygasły. Część tekstów, która chroniona jest prawami autorskimi, została umieszczona w zasobach projektu za zgodą właścicieli tych praw. Ponieważ serwery Projektu Gutenberg znajdują się w Stanach Zjednoczonych, o tym, czy dany tekst może znaleźć się w projekcie, decydują zasady amerykańskiego prawa autorskiego. Zgodnie z obowiązującym obecnie (2020) prawem do domeny publicznej w Stanach Zjednoczonych należą książki wydane przed 1925 rokiem[3][4]. Ponieważ książki wydane w USA w 1925 roku od 1 stycznia 2020 nie są objęte ochroną, w bibliotece Gutenberg większość zbiorów pochodzi sprzed 1924 roku[3].
Historia przedsięwzięcia
[edytuj | edytuj kod]Projekt Gutenberg został rozpoczęty w roku 1971 przez Michaela Harta znanego jako wynalazca książki elektronicznej. Nazwa projektu pochodzi od nazwiska twórcy pierwszej przemysłowej metody druku na świecie w XV w. – Johannesa Gutenberga. W roku tym, z okazji Dnia Niepodległości, Hart otrzymał darmowo wydrukowaną kopię Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości[5]. To zainspirowało go do przepisania dokumentu do komputera i rozesłania go do innych użytkowników sieci komputerowej. Cyfryzacja i dystrybucja literatury w formie elektronicznej stała się celem jego życia na kolejnych 40 lat.
W październiku 2023 firma Microsoft wraz z Google, MIT oraz projektem Gutenberg użyło sztucznej inteligencji do stworzenia nagrań 5 tysięcy audiobooków na podstawie zasobów projektu Gutenberg. Jest to około 35 tysięcy godzin nagrań[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Project Gutenberg, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-30] (ang.).
- ↑ Project Gutenberg: Main Page. 2016-04-09. [dostęp 2016-04-09]. (ang.).
- ↑ a b Project Gutenberg [online], Project Gutenberg [dostęp 2020-06-05] (ang.).
- ↑ Nick Douglas, These 1924 Copyrighted Works Enter the Public Domain in 2020 [online], 4 listopada 2019 [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Obituary for Michael Stern Hart
- ↑ David Cassel: Microsoft AI Records 5,000 Audiobooks for Project Gutenberg. The New Stack, 2023-10-15. [dostęp 2023-11-05].