Scuola (Wenecja)
Scuola – nazwa katolickich (głównie) bractw (konfraterni) religijnych w Republice Weneckiej, łączących w swojej działalności elementy duchowe, charytatywne i cechowe. Największe z nich określane były Scuole Grandi. Terminem „scuola” określano także budynki, w których bractwa te prowadziły działalność.
Powstanie i rozwój
[edytuj | edytuj kod]W późnym średniowieczu w centralnych i północnych Włoch miał miejsce szybki rozwój bractw religijnych. Zaczęły one powstawać w II połowie XIII wieku. W Wenecji ich rozwój przebiegał w sposób odmienny w porównaniu z innymi włoskimi miastami. Bractwa te określano różnymi terminami (fraternità, compagnia, società i inne), ale w Wenecji przyjął się termin „scuola” (od późnołacińskiego słowa „scola” czyli korporacja, zrzeszenie), Początkowo termin ten oznaczał salę zebrań, zazwyczaj połączoną z kościołem, ale wkrótce stał się terminem określającym samodzielną siedzibę bractwa. Każde weneckie bractwo miało swojego świętego patrona; regularnie uczestniczyło w nabożeństwach i modlitwach zbiorowych, w pochówkach swoich zmarłych, udzielało wsparcia materialnego i duchowego chorym członkom lub osobom potrzebującym oraz broniło interesów swoich członków[1].
Typy
[edytuj | edytuj kod]
Na początku XV wieku istniały w Wenecji 3 podstawowe typy bractw:
- bractwa wspólnotowe (Scuole Comuni lub Scuole di Devozione),
- bractwa rzemieślnicze (Scuole Artigiane),
- bractwa biczowników (Scuole dei Battuti), powstałe pod wpływem ruchu flagelantów, założonego w 1260 roku w Perugii.
Po 1467 roku ustalił się podział na Scuole Piccoli (Scuole Małe), w skład których weszły dwa pierwsze typy i Scuole Grandi (Scuole Wielkie), które objęły trzeci typ bractw[1]. Powstały również scuole mniejszości narodowych, zamieszkujących Wenecję, w tym dalmatyńska (zjednoczona ostatecznie w 1451 roku), albańska (w 1447) oraz grecka (1453). W 1501 roku, przy okazji pogrzebu kardynała Giovanniego Battisty Zena, historyk Marino Sanudo młodszy wymienił ogółem 210 scuole działające w Wenecji[2].
Istniało 6 Scuole Grandi (w nawiasie rok założenia):
- Scuola Grande di Santa Maria della Carità (1260),
- Scuola Grande di San Marco (1260),
- Scuola Grande di San Giovanni Evangelista (1261),
- Scuola Grande di Santa Maria della Misericordia (lub della Valverde) (1308),
- Scuola Grande di San Rocco (1478),
- Scuola Grande di San Teodoro (1552).
W 1767 roku dołączyła do nich 7. Scuola Grande, Scuola dei Carmini (lub Santa Maria del Carmelo), założona w 1593 roku z inicjatywy karmelitów i poświęcona Najświętszej Maryi Pannie z Góry Karmel[1].
Budynki
[edytuj | edytuj kod]W miarę upływu czasu najważniejsze scuole zbudowały dla swoich potrzeb pałace, zaprojektowane przez znanych architektów i ozdobione obrazami namalowanymi przez najlepszych artystów epoki. Finansowanie budowy odbywało się ze środków własnych oraz regularnych ofiar, wnoszonych przez wiernych. Bractwa budowały również domy na wynajem oraz szpitale i hospicja dla potrzebujących[1].
-
Była Scuola Grande di Santa Maria della Carità (obecnie Gallerie dell’Accademia) -
Była Scuola Grande di San Marco (obecnie szpital miejski) -
Scuola Grande di San Giovanni Evangelista -
Była Scuola Grande di Santa Maria della Misericordia -
Scuola Grande di San Rocco -
Scuola Grande di San Teodoro -
Scuola Grande dei Carmini
Upadek i odrodzenie
[edytuj | edytuj kod]Po upadku Republiki Weneckiej w 1797 roku edyktu Napoleona z lat 1806–1807 szkoły zostały zniesione, jednak później niektóre z nich zostały restytuowane. Obecnie istnieje pięć scuole: cztery Wielkie (Carmini, San Giovanni, San Rocco i San Teodoro) oraz jedna „narodowa”, dalmatyńska (Scuola dei Dalmati)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Scuola Grande San Giovanni Evangelista di Venezia: The School: "Scuole Grandi" and "Piccole" of Venice. www.scuolasangiovanni.it. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
- ↑ Sivia Gramigna Dian i Annalisa Perissa Torrini: SCUOLE GRANDI E PICCOLE A VENEZIA TRA ARTE E STORIA. www.scolevenexia.info. [dostęp 2016-09-05]. (wł.).