Giovanni Battista Piranesi
| Piranesi | |
|---|---|
 Autoportret Piranesija | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 4. 10. 1720. Mogliano Veneto |
| Smrt | 9. 11. 1778. (dob: 58) Rim |
| Nacionalnost | italijanska |
| Profesionalne informacije | |
| Obrazovanje | Matteo Lucchesi |
| Opus | |
| Polje | bakropis |
| Znamenita djela | |
Giovanni Battista (takođe Giambattista) Piranesi (4. oktobar 1720 – 9. novembar 1778) bio je italijanski umjetnik poznat po svojim bakropisima Rima, kao i fiktivnim atmosferskim "zatvorima" (Carceri d'Invenzione).
Giovanni Battista Piranesi je rođen u blizini Venecije gdje se i školovao, ali se 1740. god., obučivši se za arhitekta, preselio u Rim. Tu je projektirao crkvu Sta Maria del Priorato (1764.-1765.) u duhu Palladijevog klasicizma (Paladijanizam), svoje jedino arhitektonsko djelo.
U grafici se pak zalaže za Rim u doba Antike, te je vrhunskom tehnikom crtao i izrađivao grafičke listove s prizorima rimskih ruševina (Rimske starine, 1756.). Njima pokušava interpretirati cjelokupnu rimsku civilizaciju, te njezine etičke i simboličke vrijednosti. Piransesi je ustrajao u tvrdnji da grčku umjetnost, koju je njemački povjesničar umjetnosti Johann Winckleman nazvao idealom ljepote i savršenstva, rimska umjetnost nadmašuje sjajem i uzvišenošću. U prilog toj postavci napisao je polemiku pod naslovom Razmišljanja o drevnom i suvremenom Rimu (objavljivana od 1745.), punu pjesničkih slika o talijanskim ruševinama i starinama, u inozemstvu; uspješno je pridonijela oblikovanju romantičarskog ideala o Rimu.
Takođe je radio grafičke listove baroknih spomenika (Vedute Rima) te nestvarnih arhitektonskih prostora (Tamnice, oko 1745.). Upravo su njegove Tamnice (Carceri d'invenzione) subjektivan prikaz fantastičnih i izmišljenih tamnica u kojemu oživljava svijet priviđenja i noćnih mora.
Radio je i iluzionističke kazališne inscenacije te nacrte za interijere i proizvode umjetničkog obrta.
- Ficacci, L. (2000). Giovanni Battista Piranesi: The Complete Etchings. Cologne and Rome.
- Focillon, Henri (1918). Giovanni Battista Piranesi: Essai de catalogue raisonné de son oeuvre. Paris.
- Hofer, P., 1973. The Prisons (Le Carceri) - The complete first and second states. New York: Dover publications.
- Maclaren, Sarah F. (2005). La magnificenza e il suo doppio. Il pensiero estetico di Giovanni Battista Piranesi. Milan: Mimesis.ISBN 88-8483-248-9
- Miller, N. (1978). Archäologie des Traums. Versuch über Giovanni Battista Piranesi. Munich and Vienna.
- Tafuri, Manfredo (1986). La sfera e il labirinto : Avanguardia e architettura da Piranesi agli anni ’70. Turin: Giulio Einaudi.
- Wilton-Ely, J. (1978). The Mind and Art of Giovanni Battista Piranesi. London: Thames & Hudson.
- Wilton-Ely, J. (1994). Giovanni Battista Piranesi: The Complete Etchings - an Illustrated Catalogue. Vols. 1 & 2. San Francisco: Alan Wofsy Fine Arts publications.
- Antichita Romanae
- Antichita Romanae (1748) Arhivirano 2016-06-11 na Wayback Machine-u (914 pages in 17 volumes; from BNF)
- Vedute di Roma (Hi-res images from "Vedute di Roma", vol. 17 of "Antichita Romanae"; digitized by Leyden university)
- Ancient Rome (1748) (87 hi-res pics, jpg )
- Carceri
- Prisons of the Imagination Arhivirano 2005-12-17 na Wayback Machine-u (images from the exhibition of the Carceri, low-res)
- First state of Carceri (1750; 14 sketches in hi-res; digitized by Leyden university)
- Carceri (Full hi-res Album, 16 pics)
- Animation film as a walkthrough of the Carceri (video 10mn40s)
- Opere di Giovanni Battista Piranesi (1835–1839)
- All 940 images from that 29 volumes complete works edition Arhivirano 2008-02-14 na Wayback Machine-u (hi-res versions clickable; English interface with Italian and French text; from Tokyo university)
- ostalo
- Giovanni Battista Piranesi: Grotteschi at the Canadian Centre for Architecture Arhivirano 2013-01-01 na Archive.is-u
- Della Magnificenza Ed Architettvra De'Romani / De Romanorvm Magnificentia Et Architectvra (Rome, 1761; digitized by Heidelberg university)
- Osservazioni Di Gio. Battista Piranesi sopra la Lettre de M. Mariette aux auteurs de la Gazette Littéraire de l'Europe (Rome, 1765; digitized by Heidelberg university)
- 137 Piranesi etchings in good resolution Arhivirano 2012-04-30 na Wayback Machine-u
- Promenades Of An Art Impressionist - Piranesi
- Piranesi/Schuiten Essay on the modern rendition of Piranesi's etchings by Francois Schuiten. Includes extensive image comparative analysis - In Spanish
„Giambattista Piranesi”. Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.- The Portico of Octavia at the Metropolitan Museum of Art (New York City)
- Giovanni Battista, Laura, Francesco and Pietro Piranesi (complete collection of engravings by the Piranese family; CD-ROM, ISBN 978-3-89739-376-9)
- Perspectives (28 works depicting perspective in architecture)