Oksirinh
Oksirinh (starogrč. Ὀξύρρυγχος - „riba oštrog nosa“, lat. Oxyrhynchus, danas Al Bahnasa) je istorijski grad u Egiptu koji je danas značajno arheološko nalazište. Iako se ovde kontinuirano radilo na iskopavanjima tokom celog 20. veka, i dalje je Oksirinh značajan izvor papirusa iz helenističkog, rimskog i vizantijskog doba (tzv. Oksirinhijski papirusi). Među gomilama fragmenata istorijskih i birokratskih zapisa nalaze se i delovi danas nepoznatih dela grčkih pisaca i ranih hrišćanskih tekstova.
Oksirinhus se nalazi oko 160 kilometara jugozapadno od Kaira i 11 kilometara severozapadno od Bani Mansara na Josifovom kanalu. Grad je dobio na značaju nakon što ga je osvojio Aleksandar Veliki 332. godine pne. Osvajač je gradu dao ime Oksirinhus (grčki: grad ribe špicastog nosa). Smatra se da se ovo ime odnosilo na vrstu Mormyrus oxyrhynchos koja je u Egiptu poštovana kao sveta vrsta ribe.
U helenističko doba Oksirinhus je bio prosperitetan grad, treći po veličini u Egiptu. Posle pojave hrišćanstva u Egiptu postao je poznat po velikom broju crkava i manastira. Godine 641. Egipat je pokorilo carstvo arabijskih kalifa. Vremenom, grad više nije održavao svoj sistem kanala, tako da je opao po značaju.
Više od hiljadu godina stanovnici Oksirinhusa su izbacivali đubre van grada. Činjenica da poplave Nila nisu mogle da dopru do Ohirinhusa je srećna okolnost zahvaljujući kojoj vode nisu odnosile smeće. Kada su se kanali isušili nivo voda nikad više nije dostigao pređašnji nivo. U oblasti Oksirinhusa praktično nema padavina tako da je pesak prekrio hiljadugodišnji otpad. Skoro hiljadu godina on je ostao na suvom, sterilnom i zaboravljenom mestu.
Iskopavanja u Oksirinhusu su počela 1896. Prvi arheolozi na ovom lokalitetu su bili Bernar Grenfel i Artur Hant sa Univerziteta u Oksfordu.
- Projekat Oksirinhus Univerziteta u Oksfordu Arhivirano 2003-11-21 na Wayback Machine-u
- Oksirinhus onlajn
- Arheološko nalazište sa digitalnom rekonstrukcijom pozorišta
Koordinate: 28° 32' sgš, 30° 40' igd