Aorta

Aorta

Aorta (greqisht: αορτή) apo ena kryesore e gjakut, është një arterie e madhe, e cila del direkt nga ana e majtë e zemrës. Ajo e transporton gjakun nga barkushja e majtë e zemrës (Ventriculus cordis sinister) për në enët e qarkullimit të gjakut në periferi.

Aorta është arteria më e madhe e trupit të njeriut dhe ka një diametër prej 2,5-3,5 cm. Ajo ka formën e një shkopi shëtitjeje, me një fillim në formë harku, duke vazhduar me një formë të drejtë deri poshtë në pjesën e komblikut.

Pjesët e aortës

Zemra me Aorta thoracalis

Për shkak të orientimit më të mirë, në anatomi, kirurgji si dhe në degë tjera të mjekësisë si p.sh. në radiologji, bëhet ndarja e aortës në këto pjesë:

• Aorta ascendens
• Arcus aortae
• Isthmus aorte
• Aorta descendens - Kjo ndahet më tutje në:
  • Aorta thoracalis
  • Aorta abdominalis, e cila ndahet në dy segmente:
    • Aorta abdominalis suprarenalis
    • Aorta abdominalis infrarenalis - Kjo pjesë e aortës ndahet në komblik në dy arterie:
      • Arteriae iliacae communes

Funksioni i aortës

Transporti i gjakut të oksigjenuar për në periferi.

Pasi që aorta ka një mur shumë elastik, ajo bënë barazimin e shtypjes së gjakut që vjen nga zemra dhe kështu mundëson një transport të rrjedhshëm dhe pa pushim të tij. Shtypja e gjakut matet gjithë kohës nga “sensor“ shtypjeje (të ashtu quajtur receptor të tensionit, baro-receptor).

Mundësitë e kontrollimit të aortës

• Indirekt: prekja e pulsit, matja e shtypjes së gjakut.
• Ultrazëri
• TEE (Ehokardiografia transezofaguale)
• CT (Tomografia kompjuterike)
• MRT (Tomografia magnet-rezonante)
• Angiografia
• Rëntgen i kraharorit dhe barkut

Sëmundjet e aortës

Aorta një derr i prerë duke treguar hapur edhe disa arterieve duke lënë.

• Arterioskleroza
• Aneurizma e aortës (zgjerimi patologjik i saj)
• Ngushtimi (stenosis) i isthmus së aortës
• Dissectio aortae
• Rupturë
• Mbyllja e plotë e aortës (p.sh për shkak të trombozës, tumoreve në pjesën e barkut)
• Sindromë Marfan (defekt gjenetik)
• Nekroza cistike Erdheim-Gsell e Tunica media-s së aortës
• Sifilizi i aortës
• Ndezja Takayasu e aortës (sëmundje e imunitetit)