Matadi

Matadi
Matadi
	Palayaw: The Stone City
	Matadi Kinaroroonan sa Demokratikong Republika ng Congo
	Mga koordinado: 5°49′03″S 13°28′15″E / 5.81750°S 13.47083°E
Bansa	Demokratikong Republika ng Congo
Lalawigan	Kongo Central
Itinatag	1879
Pamahalaan
• Alkalde	Jean Marc Nzayidio
Lawak
• Kabuuan	110 km2 (40 milya kuwadrado)
Populasyon (2007)
• Kabuuan	306,053
Sona ng oras	UTC+1

Ang Matadi ay ang pangunahing pantalang pandagat ng Demokratikong Republika ng Congo at ang kabisera ng lalawigan ng Kongo Central. May populasyon ito na 245,862 katao noong 2004. Matatagpuan ang Matadi sa kaliwang pampang ng Ilog Congo 148 kilometro (92 milya) mula sa bukana ng ilog at 8 kilometro (5.0 milya) sa ibaba ng pinakahuling malalayagang punto sa ilog bago ang mga hindi mararaanang matutulin na agos sa itaas ng ilog. Itinatag ito ni Sir Henry Morton Stanley noong 1879.

Ang salitang Matadi ay nangangahulugang "bato" sa katutubong wikang Kikongo.

Kasaysayan

Mga kabahayan sa Matadi noong 1899

Pantalan ng Matadi noong 1942

Itinatag ni Sir Henry Morton Stanley ang Matadi noong 1879. Ito ay estratehikong mahalaga sapagkat ito ay ang huling madadaanang pantalan sa Ilog Congo at dahil diyan ang pinakamalayong pantalang panloob sa Malayang Estado ng Congo. Dahil sa pagtatayo ng Daambakal ng Matadi–Kinshasa na itinayo sa pagitan ng 1890 at 1898, naging posible ang pagdadala ng mga produkto mula sa pinakaloob-looban ng Congo papuntang Matadi at ang lungsod ay naging isang mahalagang sentro ng pangangalakal. Ang mga kapakinabangang komersiyo ng Portuges at Pranses ay nagpaimpluwensiya sa arkitektura at disenyiong urbano ng lungsod na hiniram mula sa mga kalapit na kolonya sa Angola at Congo-Brazzaville.^[1]

Klima

Datos ng klima para sa Matadi
Buwan	Ene	Peb	Mar	Abr	May	Hun	Hul	Ago	Set	Okt	Nob	Dis	Taon
Katamtamang taas °S (°P)	33 (91)	33 (92)	34 (94)	34 (93)	33 (91)	30 (86)	28 (83)	29 (84)	30 (86)	32 (90)	33 (91)	32 (90)	32 (89)
Katamtamang baba °S (°P)	24 (76)	24 (76)	24 (76)	24 (76)	24 (75)	22 (71)	20 (68)	21 (69)	22 (72)	24 (75)	24 (75)	24 (75)	23 (74)
Katamtamang presipitasyon cm (pulgada)	13 (5)	10.9 (4.3)	16.8 (6.6)	18.8 (7.4)	6.1 (2.4)	0.3 (0.1)	0.3 (0.1)	0.3 (0.1)	0.8 (0.3)	2.8 (1.1)	17 (6.7)	14.7 (5.8)	101.1 (39.8)
Sanggunian: Weatherbase^[2]

Imprastraktura

Nagsisilbing isa sa mga pinakamalaking daungan ang bunganga ng Ilog Congo. Maliban sa Matadi, na pinakamalayo pasalungat sa agos, tatlong mga pantalang lungsod ang matatagpuan sa lugar na ito, ang iba pa ay Boma at Banana sa DR Congo at Soyo sa Angola. Nagsisilbing pangunahing lugar ng pagangkat at pagluwas ang Matadi para sa buong bansa. Pangunahing mga iniluluwas ay kape at tabla. Ginagamit ng "Permarza", ang kompanyang pangingisda na pag-aari ng estado, ang pantalan upang magtustos ng isda sa Kinshasa. Malapit ang Paliparan ng Tshimpi ngunit iniulat na hindi aktibo dahil sa patuloy na kaguluhan.

Ang Tulay ng Matadi, isang 722 metrong nakasuspindeng tulay na itinayo noong 1983 at may pangunahing kahabaan na 520 metro, ay tumatawid sa ilog sa bandang timog ng Matadi, ar nagdadala ng pangunahing daan na nag-uugnay ng Kinshasa sa baybaying-dagat. Pagkaraang dumaan ito sa lungsod at sa tulay, tutuloy ito sa Boma, Muanda at Banana. Bagamat itinayo ito bilang pinaghalong tulay pandaan at pandaambakal, walang ipinapatakbong linya ng daambakal sa tulay sa kasalukuyan. Ang Matadi ay pantalan at dulo ng daanan ng riles para sa 366 na kilometrong Daambakal ng Matadi–Kinshasa, na itinayo upang malagpasan ang mga batuhan (rapids) sa dakong itaas ng ilog. Nakatayo sa isang kalapit na burol ang isang bantayog para sa mga nagtayo ng daambakal.

Isang planta ng kuryente sa Ilog M'pozo ang nagtutustos ng kuryente sa lungsod ng Matadi.

Pantalan

Ang pinakamababang lubog ng daungan ay 8.2 metro.^[3] Ang Hukbong Dagat ng Demokratikong Republika ng Congo ay nagpapanatili ng isang gumaganang mando sa pantalan.