Diyabetik nefropati
| Diabetic nephropathy | |
|---|---|
| Diğer adlar | Diyabetik böbrek hastalığı |
 | |
| Diyabetik nefropatide iki glomeruli: kılcal tutamlardaki hücresiz açık mor alanlar yıkıcı mezanjiyal matris birikintileridir. | |
| Uzmanlık | Endokrinoloji, Nefroloji |
| Belirtiler | Albuminuria,[1] periferik ödem,[1] yüksek tansiyon,[1] yorgunluk[2] |
| Risk faktörü | Yüksek tansiyon, tütün içimi,[1] dengesiz kan şekeri [2] |
| Tanı | İdrar albüminin anormal seviyeleri[3] |
| Korunma | Sigarayı bırakmak[1] |
| Tedavi | ACE inhibitörleri[4] |
Diyabetik böbrek hastalığı olarak da bilinen diyabetik nefropati,[5] diabetes mellituslu kişilerde meydana gelen kronik böbrek fonksiyonu kaybıdır. Diyabetik nefropati, küresel olarak kronik böbrek hastalığının (KBH) ve son evre böbrek hastalığının önde gelen nedenleridir. İdrara sızan protein üçlüsü (proteinüri veya albüminüri), hipertansiyonla birlikte kan basıncının yükselmesi ve ardından böbrek fonksiyonlarının düşmesi, birçok KBH formunda ortak olarak görülür. Glomerüllerin hasar görmesi nedeniyle idrardaki protein kaybı büyük olabilir ve nefrotik sendrom olarak adlandırılan genel vücut şişmesi (ödem) ile sonuçlanan düşük serum albüminine neden olabilir. Diyabetik nefropati genellikle yıllar içinde yavaş ilerler.[6]
Belirtiler ve semptomlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Belirtilerin başlangıcı hastalık başladıktan 5 ila 10 yıl sonradır.[2] Genellikle ilk belirti geceleri sık idrara çıkmadır: nokturi. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, baş ağrısı, genel hastalık hissi, bulantı, kusma, sık gündüz idrara çıkma, iştahsızlık, kaşıntılı cilt ve bacak şişmesi vardır.[2] Diyabetik nefropatinin (DN) klinik sunumu proteinüri (idrarda protein), hipertansiyon ve böbrek fonksiyonlarının ilerleyici kaybı ile karakterizedir. Süreç başlangıçta yavaş olabilir ve bu nedenle diyabetli hastalarda diyabetik nefropati için düzenli tarama büyük önem taşır.[7]
Risk faktörleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Diyabetli hastaların hepsinde diyabetik nefropati gelişmez. Diyabetik nefropati geliştirme olasılığını artıran başlıca risk faktörleri şunlardır:[2]
- Kan şekerinin yetersiz kontrolü
- Kontrolsüz yüksek tansiyon
- 20 yaşından önce başlayan Tip 1 diyabet
- Geçmişte veya halen sigara kullanımı[8]
- Diyabetik nefropati aile öyküsü- DN ile ilişkili olduğu belirlenen bazı genler vardır. (Ancak, henüz doğrudan bir ilişki kurulmamıştır.[9] Bu genlerden biri de Afrika kökenli Amerikalı bireylerde nefropati ile ilişkili olduğu bulunan APOL1'dir.[10])
- Bazı ırksal gruplar (Afrikalı Amerikalılar, Meksikalı Amerikalılar ve Pima Kızılderilileri daha yüksek risk altındadır).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Alamo, A.; Campagna, D.; Di Pino, A.; Russo, C.; Calogero, A. E.; Polosa, R.; Purrello, F. (Ekim 2019). "Smoking and diabetes: dangerous liaisons and confusing relationships" (PDF). Diabetology & Metabolic Syndrome. 11 (85). BioMed Central. s. 85. doi:10.1186/s13098-019-0482-2. ISSN 1758-5996. PMC 6813988 $2. PMID 31666811. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021.
- ^ a b c d e "Diabetes and kidney disease: MedlinePlus Medical Encyclopedia". www.nlm.nih.gov. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2015.
- ^ Lewis G, Maxwell AP (Şubat 2014). "Risk factor control is key in diabetic nephropathy". The Practitioner. 258 (1768). ss. 13-7, 2. PMID 24689163.
- ^ Lim AK (2014). "Diabetic nephropathy – complications and treatment". International Journal of Nephrology and Renovascular Disease. Cilt 7. ss. 361-81. doi:10.2147/IJNRD.S40172. PMC 4206379 $2. PMID 25342915.
- ^ "Diabetes Management". Nutrition Therapy for Chronic Kidney Disease. CRC Press. 2012. s. 198. ISBN 9781439849491.
- ^ "Clinical Manifestations of Kidney Disease Among US Adults With Diabetes, 1988–2014". JAMA. 316 (6): 602-10. August 2016. doi:10.1001/jama.2016.10924. PMC 5444809 $2. PMID 27532915.
- ^ Kussman, M. J. (18 Ekim 1976). "The clinical course of diabetic nephropathy". Journal of the American Medical Association. 236 (16). ss. 1861-1863. doi:10.1001/jama.236.16.1861. ISSN 0098-7484. PMID 989537.
- ^ Jiang N (Kasım 2017). "Smoking and the risk of diabetic nephropathy in patients with type 1 and type 2 diabetes: a meta-analysis of observational studies". Oncotarget. 8 (54). ss. 93209-93218. doi:10.18632/oncotarget.21478. PMC 5696256 $2. PMID 29190990.
- ^ Freedman, Barry I.; Bostrom, Meredith; Daeihagh, Pirouz; Bowden, Donald W. (17 Ekim 2007). "Genetic Factors in Diabetic Nephropathy". Clinical Journal of the American Society of Nephrology. 2 (6). ss. 1306-1316. doi:10.2215/cjn.02560607. ISSN 1555-9041. PMID 17942768.
- ^ Kruzel-Davila, Etty; Wasser, Walter G.; Aviram, Sharon; Skorecki, Karl (Mart 2016). "APOL1 nephropathy: from gene to mechanisms of kidney injury". Nephrology, Dialysis, Transplantation. 31 (3). ss. 349-358. doi:10.1093/ndt/gfu391. ISSN 1460-2385. PMID 25561578.
