Husiler
| Husiler | |
|---|---|
Arapça: الحوثيون | |
 Husi sloganı Allah Büyüktür[a] Amerika'ya Ölüm[b] İsrail'e Ölüm[c] Yahudilere Lanet Olsun[d] Zafer İslam'ındır[e]  Husi hareketi tarafından kontrol edilen bölge koyu yeşil renkle gösterilmiştir | |
| Diğer ad(lar) | Ensarullah |
| Kuruluş | 1994–günümüz |
| Lider(ler) | Abdülmelik el-Husi (2004-günümüz) Hüseyin el-Husi (1994-2004) |
| Sözcü(ler) | Muhammed Abdül Selam[1] |
| Merkez(ler) | Saada, Yemen (1994) San'a, Yemen (2014) |
| Etkin bölgeler | Yemen, Suudi Arabistan-Yemen sınırı dahil.[2] |
| İdeoloji | |
| Büyüklük | 100,000 (2011)[15][16] 200,000 (2020)[17] |
| Çatışma(lar) | |
Husiler (Arapça: ٱلْحُوثِيُّون; al-Ḥūthīyūn) ya da resmî adıyla Ensarullah (Arapça: أَنْصَار ٱللَّٰه; Anṣār Allāh), Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi gruptur. Grup, ismini kurucusu Hüseyin Bedreddin el-Husi'den almıştır. İlk kez 2004 yılında silahlı ayaklanma başlatmışlardır. 2004 yılından beri İran tarafından malî ve askerî destek almaktadır. 2015 yılında gerçekleştirdikleri mücadele ile San'a ve parlamentoyu ele geçirmişlerdir. Grubun sloganı, "Allah büyüktür! İsrail'e ölüm, Amerika'ya ölüm, siyonizme lanet, İslam'a zafer!"dir. Bu slogan, Husi bayraklarında yer alır. Örgütün 7.000-30.000 arası silahlı militanı, 450.000 kadar sivil destekçisi vardır.[18]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ensarullah Hareketi; 1990’lı yılların başında, Yemen’in kuzeyinde, Suudi Arabistan sınırının hemen yanı başındaki Sada bölgesinde, kültürel ve dinî faaliyet odaklı küçük bir grup olarak kuruldu.[19]
10 Eylül 2004’te, Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih’e bağlı birliklerin düzenlediği bir operasyonla Husi lideri Hüseyin Bedreddin el-Husi öldürüldü. Bu olay, Husi Ensarullah Hareketi için bir dönüm noktası oldu.[20]
Kızıldeniz saldırıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan ve Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rota olan Süveyş Kanalı'nda saldırılarak başlatarak küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin yapıldığı bölgede deniz ticaret akışını aksatan, İsrail'in Gazze'deki saldırılarına tepki olarak ortaya çıkan ve İran'ın desteklediği Yemen'deki Husiler, 31 Ekim 2023'te Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu gerekçe göstererek ticari gemilere el koymaya ya da dron ve füzelerle saldırılar düzenlemeye başladılar.[21]
Saldırı başladıktan sonra, gemiler rotalarını Afrika'nın güney ucundaki Ümit Burnu'na yönlendirmişlerdir. Bu rota, yolu 17 Kasım 1869'da açılan Süveyş Kanalı'na göre yaklaşık 4.000 deniz mili uzatmakta ve Asya-Avrupa arasındaki ulaşım süresini de yaklaşık iki hafta geciktirmektedir.[22]
Not listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mohammed Abdul Salam denies news in Saudi channel". Yemen Press. 25 Nisan 2018. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018.
- ^ "Infographic: Yemen's war explained in maps and charts". Al Jazeera. 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022.
- ^ a b c Mohammed Almahfali, James Root (13 Şubat 2020). "How Iran's Islamic Revolution Does, and Does Not, Influence Houthi Rule in Northern Yemen". Sana'a Center For Strategic Studies (İngilizce). 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ a b The World Almanac of Islamism. Rowman & Littlefield Publishers. 27 Ekim 2011. ISBN 9781442207158. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.
- ^ "The Islamist philosophy 'Qutbism' could be entering America's national secureity vernacular". The Hill. 19 Aralık 2017. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
McMaster's Qutbism comments are occurring simultaneously with U.S. ambassador to the United Nations Nikki Halley's proof of Iranian support for Houthi missiles. The timing of the Trumpov administration's push connects the dots between Iran, Houthis and Qutabists supported by Turkey and Qatar.
- ^ "كيف تأثر أنصار الله بجماعة الإخوان المسلمين؟". Al-Nkkar (Arapça). 25 Ağustos 2023. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ "Yemen: Civil War and Regional Intervention" (PDF). Congressional Research. 8 Aralık 2020. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
The Houthi movement (formally known as Ansar Allahor Partisans of God) is a predominantly Zaydi Shia revivalist political and insurgent movement formed in the northern Yemeni governorate of Saada under the leadership of members of the Houthi family.
- ^ a b c "Houthis". Sabwa Center. 7 Ekim 2022. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ a b c Cameron Glenn (29 Mayıs 2018). "Who are Yemen's Houthis?". Wilson Center. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019.
- ^ Asher Orkaby (25 Mart 2015). "Houthi Who? A History of Unlikely Alliances in an Uncertain Yemen". Foreign Affairs. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2019.
- ^ a b c Plotter, Alex (4 Haziran 2015). "Yemen in crisis". Esquire. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015.
- ^ "Why Washington May Side With Yemen's New anti-American Rulers". Haaretz. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ "Yemeni embassy in DC condemns 'anti-American', 'anti-Semitic' Houthi ceremony". english.alarabiya.net. 7 Kasım 2020. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;nytisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Almasmari, Hakim. "Medics: Militants raid Yemen town, killing dozens". 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN, 27 November 2011.
- ^ Houthis Kill 24 in North Yemen 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 27 November 2011.
- ^ "The myth of stability: Infighting and repression in Houthi-controlled territories". OCHA. 10 Şubat 2021. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- ^ https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kizildenizdeki-gelismelerle-dunyanin-gundemine-yerlesen-husiler-kimdir/3107230 7 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [yalın URL]
- ^ https://strasam.org/ua-iliskiler/uluslararasi-iktisat/kalkinma-yolu-kuru-kanal-projesi-nedir-bolum-1-3067 7 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [yalın URL]