oʻpmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻp-moq

Etimologiyasi

OʻP- 'erkalash, sevish ifodasi sifatida lablarni tegiz-’, ’boʻsa ol-’. Avaz xotinining .. koʻzlaridan, hoshlaridan oʻ p d i (Pirimqul Qodirov). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli öp- tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, I, 539); oʻz — bek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: öp- > op—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Erkalash yoki sevgi-muxabbat ifodasi sifatida kimsaning biror yeriga lablarini tegizmoq, oʻpich olmoq. ◆ Bolani oʻpmoq. Peshonasidan oʻpmoq. m ◆ Avaz xoti-nini boladay qoʻllariga koʻtarib oldi-da, koʻzlaridan, qoshlaridan oʻpdi. P. Qodirov, Qora koʻzlar. ◆ Normat onasini quchoqlaboʻpdi. I. Rahim, „Chin muxabbat“ .

2 Hurmat, sadoqat yoki eʼzoalash ifodasi sifatida muqaddas, aziz sanalgan narsa-ga lablarini tegizib qoʻymoq. ◆ Ona-Vatan tuprogʻini oʻpmoq. Bayroqni oʻpmoq.

3 koʻchma Biror narsaga yengil-yengil teg-moq, urilmoq. [ Kumushning] ◆ Bukungi sovuqqa qarshi kiiib olgan savsar poʻstinining yoqa-ligi kishining hasadini orttirib, nafis baqbaqalarini oʻpib yotar edilar. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Yel qitiqlab, oʻpib qochdi Chechaklarning yaprogʻidan. Gʻayratiy.

Onasi oʻpmagan Iffatli, sof. ◆ Puling boʻlsa.. onasi oʻpmagan malika qizlar senga quchoq ochadi. Oybek, Tanlangan asarlar.

Antonimlari

ЎПМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻpmoq
1 целовать; ◆ peshanasidan oʻpmoq поцеловать (кого-л.) в лоб;
2 перен. лизать, омывать, касаться; обдавать собой; Yel qitiqlab, oʻpib qochadi, Chechaklarning yaprogʻidan (Ѓайратий) Ветерок, поддразнивая и омывая лепестки полевых цветов, устремляется дальше; koʻk oʻpkan qoya (букв. утёс, целующий небо) утёс, касающийся неба, высоченный утёс, очень высокий утёс; * onasi oʻpmagan целомудренная, невинная, чистая.