Olyve
| Olyve | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Olyvn an e boom | |||||||||||||
| Taxonomische indêlienge | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Sôorte | |||||||||||||
| Olea europaea L., 1753 |
Een olyve is de vrucht van den olyfboom (Olea europaea), van de familie van de olyfachtign (Oleaceae). 't Geslacht Olea telt à peu près 30 sôortn.
Kenmerkn
[bewerkn | brontekst bewerken]Den boom groeit styf troage en kan e poar duusd joar oud wordn. De bloarn zyn grysdegroen en van april tout juni kommn d'r witte blommetjes an. De stêenvruchtn zyn êerst groen van kleur en wordn zwart os ze rype zyn.
Geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]Den olyfboom is één van d'oudste gewassn die gekend is. Je wordt dikwils vernoemd in den bybel, lik in Noach met de duve die werekêerde met een olyftak in zyn snoavel.
Gebruuk
[bewerkn | brontekst bewerken]Vo dat olyvn wordn g'eetn, wordn z'êest e joar in e zoutwoaterbad geleid vo de bittere smoak weg te krygn. De groene olyvn zyn de vruchtn die nog nie rype zyn. De zwarte zyn zochter en sterker van smoake.
Olyvn kunn in allerhande gerechtn verwerkt wordn, lik in salades, pizza's en in Grieknland me feta (gête- of schoapekoas). Ze wordn ook geserveerd by den aperitief.
Uut olyvn wordt olyfolie g'hoald, da gebruukt wordt in de voedienge, als brandstoffe, in medicyne en cosmetica.
Verspreidienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Olyfboomn groeidn êest allêne in 't Middellandsche Zêegebied, 't Middn-Ôostn en Zuud-Afrika, moa ze wordn nu over hêel de weireld gekwikt woa da 't klimoat geschikt is, zelfs in Japan, Indië, Austroalië en 't Zuudn van de Verênigde Stoatn.
|
Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Olea europaea ip Wikimedia Commons. |