Tortura

Esbirros da Inquisición torturando a un detido por homosexualidade. Gravado do século XVIII.

A tortura é o acto de causar dano físico ou psicolóxico intencionadamente a unha persoa ou animal.

O obxectivo pode ser variado: obter unha confesión ou información da vítima ou dunha terceira persoa, como vinganza por un feito cometido pola vítima ou tamén unha terceira persoa, como preludio dunha execución (nese caso fálase de morte-suplicio) ou simplemente como entretemento do torturador.

Este dano pódese causar de varias formas. O dano físico pódese causar mediante golpes, rotura de ósos, rachos musculares, castración, esmagamento, picadas, cortes, descargas eléctricas, desfiguracións, queimaduras, aplicación de temperaturas extremas, auga, inxestión de produtos químicos ou elementos cortantes, afogamento, violación, privación do soño ou posturas corporais incómodas.

O dano psicolóxico pódese realizar mediante a privación sensorial, o illamento ou mediante falsas execucións que contribúan á desmoralización do individuo.

Uso da tortura polas autoridades

Na antigüidade, a aplicación de castigo físico para obter unha confesión ou executar unha sentenza foi unha práctica común.

As civilizacións de oriente, así como os gregos e romanos, considerábana unha práctica adecuada e necesaria, establecendo estes últimos procedementos fixos para a súa aplicación xudicial.

A Inquisición instaurada pola Igrexa Católica, do mesmo xeito que os tribunais protestantes, fixeron uso da tortura para forzar a quen era acusado de herexes a recoñecer a súa culpa, e era considerada un medio lexítimo para obter confesións ou informacións por parte dos sospeitosos.

Na actualidade saíron á luz pública as torturas utilizadas polo exército dos Estados Unidos de Norteamérica na súa loita contra o terrorismo e a posterior liberación de Iraq nos seus cárceres de Abu Ghraib en Iraq e Guantánamo en Cuba.

O uso da tortura é amplamente considerado como ineficaz, xa que a vítima confesará sexa certa a acusación ou non, e ata inventará feitos con tal de facer cesar a tortura.

A tortura segue sendo un método de represión común nos réximes totalitarios, organizacións terroristas e o crime organizado. Ata nas sociedades democráticas occidentais, os corpos policiais e militares recorren ocasionalmente á tortura.

Desde o punto de vista xurídico

Instrumentos de tortura

A loita contra a tortura ten un instrumento internacional específico: a Convención Contra a Tortura e Outros Tratos ou Penas Crueis, Inhumanos ou Degradantes (1984).

Adicionalmente a tortura está condenada no artigo 5 da Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Outras normas xurídicas de dereito internacional que recollen a tortura son o Pacto Internacional de Dereitos Civís e Políticos e o Convenio Europeo para a Protección dos Dereitos Humanos e das Liberdades Fundamentais.

O Día Internacional de Apoio ás vítimas da Tortura celébrase o 26 de xuño.

A tipificación do delito varía segundo a regulación de cada país, pero en conxunto e de xeito xenérico considérase tortura a efectos penais a as accións cometidas por funcionarios ou autoridades, co consentimento explícito ou implícito por parte das mesmas para que terceiros as executen, co obxectivo de obter unha confesión ou información dunha persoa, así como o castigo físico ou psíquico que supoña sufrimento e suprima ou diminúa as facultades do torturado ou de calquera xeito afecten á súa integridade moral.

A loita contra a tortura

No mundo, varias Organizacións Non Gobernamentais (ONG) mobilízanse para exercer unha presión sobre os Estados que practican a tortura, por exemplo Amnistía Internacional (AI) ou a Organización Mundial Contra a Tortura (OMCT).

Tortura nas artes

A película El crimen de Cuenca de Pilar Miró rodada en 1979, relata feitos reais das torturas que recibiron uns campesiños españois a mans da Garda Civil a principios do século XX.

A obra de teatro A Morte e a Doncela de Ariel Dorfman explora as consecuencias de tortura.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Amnistía Internacional España Arquivado 10 de decembro de 2020 en Wayback Machine.
• Convención contra a Tortura e Outros Tratos ou Penas Crueis, Inhumanos ou Degradantes 10 de decembro de 1984
• Sitio web da Organización Mundial Contra a Tortura, unha ONG internacional con base en Suíza (inglés, francés e castelán)
• Campaña contra a tortura de Amnistía Internacional
• Comité contra a tortura de Nacións Unidas
• Human Rights Watch
• Inquisición e tortura
• Declaración Universal dos Dereitos Humanos Arquivado 23 de outubro de 2007 en Wayback Machine.
• Instrumentos de tortura
• A cuestión de Tormento na Inquisición española