Pobo náhuatl
| Pobo náhuatl | |
|---|---|
 Nenas náhuatls. | |
| Poboación | |
| Poboación total: ~ 3 300 000 | |
| Rexións principais: | |
 México | 2 690 089 |
 O Salvador | ~500 000 |
 Nicaragua | 20 000 (2005)[1] |
 Honduras | 6 339 |
 Guatemala | 1 120 |
 Estados Unidos | 170 256 (diáspora) |
| Aspectos culturais | |
| Lingua | Lingua náhuatl e castelán |
| Relixión | Cristianismo |
Os náhuatls[2] son un grupo de pobos prehispánicos de Mesoamérica que habitan en México, O Salvador, Guatemala, Honduras e Nicaragua.[3][4] Son o meirande pobo indíxenas de México e o segundo máis importante no Salvador.[5][6] Os seus devanceiros foron os aztecas ou mexicas, que xunto a outros pobos antigos de Anáhuac tiñan en común a lingua náhuatl. Actualmente o termo mexicano é a súa autodenominación, pero esta contraponse ao xentilicio dunha nación que involucra a outros grupos indíxenas e estranxeiros que botaron raíces en territorio mexicano; con todo débese de ter en conta que os náhuatls son os mexicanos orixinarios dende un punto de vista estrito, aínda que se confunda o termo. O seu nexo principal en común era a súa lingua, o náhuatl ou nahuat, ademais de grandes similitudes na súa relixión e cosmovisión. Son náhuatls os pobos prehispánicos de Texcoco, Tlaxcala, Chalco, Cholula, Acolhuacan e os aztecas entre outros, destacan estes últimos pola fundación de Tenochtitlán e a súa influencia sobre os outros pobos da rexión.
Cosmovisión náhuatl
[editar | editar a fonte]Ao centro do universo atópase tlaltícpac, porción da Terra estendida horizontal e verticalmente, constitúe gran parte do mundo visible material. Este atópase rodeado de auga inmensa teo-atl que se prolonga ata que se reúne cos ceos, esta última é o Ilhuíca-atl, auga celeste.
Dimensión horizontal
[editar | editar a fonte]O universo distribúese en catro cuadrantes ou rumbos que parten desde o mesmo embigo de tlaltícpac. Mirando cara ao poñente por onde o Sol de opón, é a casa deste, simbolízao a cor vermella; cara á esquerda está o sur que se simboliza co azul; a fronte da casa do sol (rumbo leste) simbolízase pola cor branca que representa a luz, a fertilidade e a vida; á dereita do camiño do Sol está o cuadrante negro do universo, o rumbo da rexión dos mortos.
Dimensión vertical
[editar | editar a fonte]Os ceos eran capas esféricas superpostas separadas por traveseiros a entender dos propios náhuatls, sobre os primeiros movíanse os distintos astros celestes e arriba destes estaban as capas onde habitaban os deuses. Existen variantes na denominación dos distintos ceos, segundo a descrición pictórica do códice vaticano A temos que o primeiro ceo é por onde se move a Lúa e as nubes, Ilhuícatl Metztli. O segundo ceo é o lugar das estrelas, Citlalco, que se dividían en dous grandes grupos, as 400 estrelas do norte, Centzon Mimixcoa, e as 400 estrelas do sur, Centzon Huitznahua. O terceiro ceo, Ilhuícatl Tonatiuh, era o ceo por onde o Sol se movía diariamente desde o rumbo da luz á súa casa. O cuarto ceo, Ilhuícatl huitztlan era o ceo de Venus, que era o planeta mellor estudado polos náhuatls e asociado a Quetzalcóatl. As estrelas fumarentas ou citlalin popoca como se chamaba aos cometas pertencían ao quinto ceo. O sexto e sétimo ceo son os da noite e o día, o oitavo está en disputa, a versión máis aceptada é que é o lugar das tempestades. O noveno, décimo e undécimo; branco, amarelo e vermello respectivamente, son morada dos deuses, teteocam (lugar onde eles viven). Para rematar, o duodécimo e décimo terceiro constituían a mansión da dualidade, Omeyocan, onde habita Ometeótl, rexión metafísica fonte de xeración e de vida.
Os 9 infernos son planos e cada vez máis profundos, por eles deben de pasar os descarnados (os mortos) afrontando durante catro anos probas para poder descansar ao fin.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Nahoas. Territorio indígena y gobernanza. http://territorioindigenaygobernanza.com/web/nnic_09/
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para náhuatl.
- ↑ "Pueblos Indígenas de Honduras | Territorio Indígena y Gobernanza".
- ↑ "9. Nahoas | Territorio Indígena y Gobernanza".
- ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - El Salvador". Refworld (en inglés). Consultado o 2019-05-06.
- ↑ "Nahua Peoples | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. Consultado o 2019-05-06.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- León-Portilla, Miguel (1959) La filosofía nahuatl, estudiada en sus fuentes, 2ª ed., México, D.F.: UNAM.
