Przejdź do zawartości

Królestwo Indo-Greckie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Królestwo Indo-Greckie ok. 100 p.n.e.

Królestwo Indo-Greckie – państwo hellenistyczne istniejące na terenie dzisiejszego południowo-wschodniego Afganistanu, północnego Pakistanu i północno-zachodnich Indii w latach ok. 180 p.n.e. do ok. 10 n.e.

Początki królestwa indo-greckiego wiążą się z ekspansją greko-baktryjskiego króla Demetriusza I (ok. 200 p.n.e. – ok. 190 p.n.e.) w kierunku Indii. Około 190 p.n.e., wykorzystując upadek Maurjów, zajął on Paropamisos i Arachozję. Ekspansję na południe kontynuowali jego następcy, Agatokles (ok. 190 – ok. 180 p.n.e.) i Pantaleon (ok. 190 – ok. 185 p.n.e.), którzy opanowali Gandharę i zachodni Pendżab. To oni jako pierwsi zaczęli emitować monety nawiązujące do standardów indyjskich, zawierające obok napisów greckich legendę w piśmie brahmi. Pojawiające się na monetach późniejszych władców greko-baktryjskich motywy sugerujące rywalizację różnych rodów oraz niezbyt odległa w czasie wojna domowa, o której wzmiankuje Justynus, wskazują na rozpad królestwa greko-baktryjskiego i powstanie przynajmniej dwóch niezależnych organizmów, jednego z ośrodkiem w Baktrii, drugiego zaś, nazwanego przez późniejszych historyków królestwem indo-greckim, w Gandharze i Pendżabie.

Dalszą ekspansję w Indiach podjęli działający już niezależnie od Baktrii Apollodotos I (ok. 180 – ok. 160 p.n.e.) i Menander I (ok. 155 – ok. 130 p.n.e.). Ten ostatni był najpotężniejszym z królów indo-greckich. Jego panowanie rozciągało się od Kabulu na zachodzie po Czandigarh na wschodniej granicy Pendżabu oraz od Doliny Swat na północy po Kandahar na południu. W swoich wyprawach dotarł prawdopodobnie aż do Pataliputry (dzis. Patna). Imię Menandra zachowało się w tradycji buddyjskiej – w traktacie Milindapanha występuje on jako nawrócony na buddyzm król Milinda. Po śmierci Menandra królestwo rozpadło się, na co wskazuje już sama ilość znanych nam jedynie z monet i niewielkiej liczby inskrypcji imion greckich władców w Indiach (blisko 30). Możliwe jest, że w pewnych okresach istniały aż trzy królestwa indo-greckie. Około 130 p.n.e. królestwo greko-baktryjskie upadło pod naporem Saków i Yuezhi. Ci ostatni ok. 70 p.n.e. zajęli także Paropamisos i Gandharę, pozbawiając władzy króla Hermaiosa (ok. 90 – ok. 70 p.n.e.). Ostatecznie królestwo podbili jednak wywodzący się od Saków Indo-Scytowie. Około roku 85 p.n.e. indo-scytyjski król Maues (ok. 85 – ok. 60 p.n.e.) zajął Taksilę, jednak Grekom pod przywództwem Apollodotosa II (ok. 80 – ok. 65 p.n.e.) udało się odzyskać ich terytoria w Pendżabie. Z zachodniej części tego regionu, tym razem na zawsze, ok. 55 p.n.e. wyparł ich następca Mauesa, Azes I (57 p.n.e. – ok. 35 p.n.e.). Ostatnim królem indo-greckim był Straton II (ok. 25 p.n.e. – ok. 10 n.e.), panujący we wschodnim Pendżabie, który został podbity przez indo-scytyjskiego satrapę Mathury Rajuvulę (ok. 10 n.e.).

Królestwo indo-greckie początkowo było typowym państwem hellenistycznym, jednak stopniowo jego władcy ulegali indianizacji. Grecy przyjmowali buddyzm i hinduizm, a jedynym dostępnym dla nas świadectwem ich odrębności są monety, z typowo greckimi portretami władców i greckimi obok indyjskich napisami, a także przedstawieniami bogów olimpijskich, którym prawdopodobnie później nie towarzyszył jednak żywy kult. Wpływ Greków na kulturę Indii objawił się przede wszystkim w tzw. sztuce Gandhary, stanowiącej syntezę oddziaływań hellenistycznych i indyjskich.

Królowie indo-greccy

[edytuj | edytuj kod]

Chronologia panowania władców indo-greckich i podległe im terytoria[1]

KRÓLOWIE INDO-GRECCY
Terytorium/
Lata
Paropamisada
Arachozja Gandhara Zachodni Pendżab Wschodni Pendżab
200–190 p.n.e. Demetriusz I
190–180 p.n.e. Agatokles Pantaleon
185–170 p.n.e. Antymachos I
180–160 p.n.e. Apollodotos I
175–170 p.n.e. Demetriusz II
160–155 p.n.e. Antymachos II
170–145 p.n.e. Eukratydes I
155–130 p.n.e. Menander I
130–120 p.n.e. Zoilos I Agatokleja
120–110 p.n.e. Lyzjasz Straton I
110–100 p.n.e. Antialkidas Heliokles II
100 p.n.e. Polyksenos Demetriusz III
100–95 p.n.e. Filoksenos
95–90 p.n.e. Diomedes Amyntas Epandros
90 p.n.e. Teofilos Peukolaos Trazon
90–85 p.n.e. Nikiasz Menander II Artemidoros
90–70 p.n.e. Hermaios Archebios
Maues (Indo-Scyta)
75–70 p.n.e. Telefos Apollodotos II
65–55 p.n.e. Hippostratos Dionizos
55–35 p.n.e. Azes I (Indo-Scyta) Zoilos II
35–25 p.n.e. Apollofanes
25 p.n.e. – 10 n.e. Straton II
Rajuvula (Indo-Scyta)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Za: Stanisław Kalita, Grecy w Baktrii i Indiach, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, Kraków 2009, na podstawie chronologii Osmunda Bopearachchiego Monnaies gréco-bactriennes et indo-grecques. Catalogue raisonné, Paris 1991.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Osmund Bopearachchi: INDO-GREEK DYNASTY. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 2010-06-21]. (ang.).
  • Stanisław Kalita: Grecy w Baktrii i Indiach. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, 2009. ISBN 978-83-88737-92-3.
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy