Jrußbritannie
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Jrußbritannie es ö Könnigrich em Nordweste va Europa. Dö jrützde Insel va Europa bösteehd us d Deeler England, Schottland, Wales suwi Nordirland, dat ävver net vass met di anger Deeler vorbonge es. Ävver och onjöväär 1000 kleng Insele, di sisch öm Jrußbritannie vordeele, jöhüüre dozo. Dat Land wood em Joohr 1920 jöjründ. Sing Hauptstadt es London.
Wo dr Naam Jrußbritannie herkütt
[Ändere · der Quälltäx ändere]Dä Deel Britannie ä Jrußbritannie kütt van ö Wood, dat d au Kelte jöbrud hand. Öt steehd vöör Birth, watt ösu jätt wi bont bödüüt. Dä Wooddeel Jruß kütt net va d Ängländer, d Franzuse brudde dat Wood. Hüü z Dachs moss ävver net mi va Ängland övv Jrußbritannie jösproche wäde. Dr richtije Naam van dat Land es Voreenichtes Könnigrich va Jrußbritannie un Nordirland.
Öt Wäär
[Ändere · der Quälltäx ändere]Öt Wäär ä Jrußbritannie hängd van dr Jolfstrom aav. Däm si wärm Wasser sorchd dovör, da töt op d Insel wärmer es als ä anger Deele op önö vorjlichbare Breitejraad. Alljemeen lädt sisch saare, da töt em Norde van öt Land mi räänt als em Süde. Do es öt ävver wärmer.
Dat bökannd schläät Wäär va Ängland lädt sisch nowiise. Stonde ohne wolkevorhange Hemmel jitt öt öm d 1700, em Norde send öt komm 1000.
Landschaff
[Ändere · der Quälltäx ändere]
D Landschaff va Jrußbritannie lädd sisch ä 2 Deeler opdeeele. Em Süde es öt platt Land, em Norde hövvelisch. Öt moss beij di Deeler ongescheede wäde tösche di enkele Deeler va Jrußbritannie:
Ängland
[Ändere · der Quälltäx ändere]Ängland es met 130.279 km² un jott 54,7 Milliun Mänsche (2015) dr jrützde Deel va Jrußbritannie. Dr Norde va Ängland es ön hövvelije Jäjend, di sisch van dr platte Süde dütlich ongerscheed. D hükßde Stell va Ängland räckd mä knapp 978 Meter övver dr Meeresspeijel.
Wales
[Ändere · der Quälltäx ändere]Wales es dütlich klenger als Ängland. Öt es mä 20.779 km² jruß, un knapp 3,0 Milliun Lüüh wonne do. Wales hükßde Stell es 1085 Meter huch.
Schottland
[Ändere · der Quälltäx ändere]Schottland litt em Norde va Jrußbritannie un had ön Jrüde va 78.772 km². 5,1 Milliun Mänsche böwonne dat Landesdeel. D Städt met dö meetzde Äwonner va Schottland send Glasgow un Edinburgh suwi Aberdeen.
Nordirland
[Ändere · der Quälltäx ändere]Nordirland es dr kleenzde Deel va Jrußbritannie. Op di 13.843 km² lääve 1,7 Milliun Mänsche. Sing hükßde Stell es mä 849 Meter övver dr Meeresspeiel. Nordirland had zwei Jrußstädt, Belfast un Derry.
Sproche ä Jrußbritannie
[Ändere · der Quälltäx ändere]Bo jädder ä Jrußbritannie sprecht Änglisch als ischde Sproch, ävver och anger Sproche komme ä Landesdeeler vöör. So weed ä Wales Walisesch jösproche. Ä Schottland es Gälisch d anerkannd Amtssproch.
Wä Jrußbritannie böwonnt
[Ändere · der Quälltäx ändere]Ängland es opjrond va sing Vorjangeheed als Kopp van dr Commonwealth ö Land met völl vorschiide Mänsche. Zösamme lääve jott 60 Milliun Lüüh en öt Land, di sisch zo 83,7 % op Ängland, zo 8,5 % op Schottland, 4,9 % op Wales un 2,9 % op Nordirland vordeele.
92,7 % van d Lüüh ä Jrußbritannie send Wisse.
Religiun
[Ändere · der Quälltäx ändere]74 % van d Mänsche ä Jrußbritannie saare, dat sö Christe send. Dobeij moss bödaat wäde, dat Jrußbritannie met d anglikanische Kerch ön eeje Religiun had, di zwar christlich es, ävver sisch van d römisch-kattolische Kerch ongerscheed.
Jätt z lääse
[Ändere · der Quälltäx ändere]Albanien • Andorra • Jrußbritannie • Estland • Belgien • Bosnien-Herzegovina • Bulgarije • Dänemark • Dütschland • dr Vatikan • Finnland • Frankreich • Holland • Irland • Italie • Jrihscheland • Kroazije • Lettland • Lichteschtein • Litaue • Luxemburg • Malta • Mazedohnije • Moldahvije • Monaco • Montenejro • Norweje • Österreich • Pochtujal • Polen • Rumähnije • San Marino • Serbien • de Schweiz • Schpanije • Schwehde • Slowehnije • de Slowakei • de Tschäschei • Unnjan • Wiißrussland
Altos • Island • däe Kosovo • Russland • Seeland • de Törkei • Zint Helena • Zypere