Apşeron rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Apşeron rayonu
Apşeron rayonu
Bayraq[d]	Gerb
	44°27′03″ şm. e. 39°44′33″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya;
İnzibati mərkəz	Abşeronsk
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	2 iyun 1924
Sahəsi	2.443,2 km²;
Saat qurşağı	UTC+03:00;
Əhalisi
Əhalisi	97.294 nəf. (2023);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	86152
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixə interaktiv şəkildə baxın

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

VizualVikimətn

Sətirdə

Səhifəsinin 22:05, 10 aprel 2023 tarixinə olan son versiyası

Apşeron rayonu (rus. Апшеронский район) — Rusiya Federasiyası, Krasnodar vilayətinin tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Apşeronsk şəhəridir.

Coğrafiyası

Apşeron rayonu Krasnodar diyarının cənub hissəsində yerləşir və qərbdə Tuapse rayonu, şimalda Beloreçenski rayonu, şərqdə Adıgey Respublikası, şimal-qərbdə Qoryaçı Klyuç şəhər dairəsi və cənubda Soçi şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir.

Rayonun sahəsi 2443.2 km²-dir. Rayonun ərazisi Böyük Qafqazın qərb kənarındakı orta hündürlükdə dağlar zonasına daxil edilmişdir. Alçaq dağlıq zonada mütləq hündürlük 100–500 m-dir. Apşeron rayonu cənub və cənub-şərqində nisbətən kiçik bir hissəsini yüksək relyef formaları olan yüksək dağlar (1000–1500 m) tutur.

Tarixi

2 iyun 1924-cü ildə Cənub-Şərq vilayətinin Maykop dairəsinin tərkibində mərkəzi Apşeronskaya kəndi olan Apşeronsko-Xadıjenski rayonu qurulur. Buraya Kuban-Qara dəniz diyarının Maykop bölməsinin ləğv edilmiş Apşeron, Xadıjen və Quriyan volostlarının əraziləri daxil edilmişdir. Əvvəlcə rayona 18 kənd sovetliyi daxil idi: Abxazian, Apşeron, Qoytx, Qünayski, Elisavetpolski, İmeretinski, Kabardinski, Kosyakinski, Kubanski, Kuban 1, Lineynoqo, Maynfteprom, Neftnyoqo, Samurski, Tverskoy, Xadıjenski və Şirvanskoqo.

16 noyabr 1924-cü ildə rayon Şimali Qafqaz diyarının tərkibinə daxil olur.

1925-ci ilin əvvəlində Apşeronsko-Xadıjenski rayonu mərkəzi ilə Xadıjenskaya kəndi olan Xadızenski rayonu adlandırılır.

10 mart 1925-ci ildə Xadıjenski rayonu ərazisinin bir hissəsindən mərkəzi Elisavetpolsk kəndi olan Armyanski rayonu ayrılır.

31 dekabr 1925-ci ildə rayon mərkəzi Tverskaya kəndinə köçürülür və rayon Tverskaya adlandırılır.

28 fevral 1928-ci ildə rayon mərkəzi yenidən Apşeronskaya kəndinə köçürüldü və ərazi indiki adını aldı.

22 avqust 1953-cü ildə ləğv edilmiş Armyanski rayonunun 4 kənd sovetliyi Apşeron rayonunun tərkibinə daxil olur: Kuban-Armyanski, Rezetski, Tubinski, Çerniqov.

25 dekabr 1956-cı ildə Nefteqorsk rayonu ləğv edilir və ərazisi Apşeron bölgəsinə daxil olur.

1 fevral 1963-cü ildə Apşeron rayonunun bütün kənd sovetlikləri Beloreçenski rayonuna verilır, Apşeron və Qoryaçe-Klyuçevski rayonu şəhər və kənd sovetləri arasından Apşeron sənaye bölgəsi qurulur^[3].

12 yanvar 1965-ci ildə Apşeron sənaye bölgəsi ləğv edilir və keçmiş Qoryaçe-Klyuçevski rayonlarının əraziləri də bərpa edilmiş Apşeron rayonuna daxil edilir.

21 fevral 1975-ci ildə Goryaçı Klyuç diyar tabeli şəhərlər kateqoriyasına daxil edilir. Apşeron rayonu ərazisinin bir hissəsi Goryaçi Klyuçevski şəhər dairəsinin tabeliyinə verilir.

Rayonun adı Azərbaycanın şərqindəki eyniadlı rayonun yerləşdiyi Bakı yaxınlığında yerləşən yarımadanın adından gəlir. "Apşeron" sözünün özü farsca "ab" (su) və "şoran" (duzlu), "duzlu su" sözlərindən gəlir. Etimologiyanın bu versiyası yarımadanın ərazisində duz göllərinin çox olması ilə təsdiqlənir.

Əhali

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat^[4]:

Yaş	Kişilər, nəf.	Qadınlar, yaş.	Ümumi say.	ümumi əhaliyə olan nisbət, %
0–14 yaş	8 318	8 051	16 369	16,55 %
15–59 yaş	31 663	30 039	61 702	62,40 %
60 yaşdan yuxarı	7 709	13 111	20 820	21,05 %
ümumi	47 690	51 201	98 891	100,0 %

Kişilər — 47 690 nəf. (48,2 %). Qadınlar — 51 201 nəf. (51,8 %).

Əhalinin orta yaşı — 39,8 yaş. Kişilərin orta yaşı — 37,2 yaş. Qadınların orta yaşı — 42,2 yaş.

İnzibati-ərazi vahidləri

Şerbinovski rayonunda 3 şəhər və 10 inzibati vahidliyinə 52 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Rayon sənayesi iqtisadi quruluşların dörddə birini təşkil edən maşınqayırma, metal emalı, ağac kəsmə, ağac emalı, qida emalı və s. ilə məşğul olan 260 müəssisə ilə təmsil olunur. Əsas məhsul növləri bunlardır: neft sənayesi avadanlıqları, kənd təsərrüfatı maşınları və avadanlıqları, qəliblənmiş ağac məhsulları, tikinti materialları, qida — çörək və şirniyyat məhsulları, makaron, un, pivə, şərab, sərinləşdirici içkilər, süd məhsulları. Sənaye müəssisələrinin ümumi sayından 69% -i ağac sənayesi müəssisələri və sahibkarlardır.

Rayonun ərazisində 9 490 hektar kənd təsərrüfatı sahəsi vardır ki, bunun da əkin sahəsi 5 795 hektar. Kəndli təsərrüfatlarının torpaqları 437 hektardır. Əsas ərazi 19 848 hektar meşə fonduna aiddir.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ОКТМО. 185/2016. Southern FD.
↑ https://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 (rus.). Росстат, 2023.
↑ "Указ Президиума ВС РСФСР от 01.02.1963". www.libussr.ru. 2018-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-25.
↑ "Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке" (PDF).^{[ölü keçid]}

Mənbə

[_8cdab313cddaee8c-1] ¹ ² ³ ОКТМО. 185/2016. Southern FD.

[_3144074bc2d4f952-2] ttps://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 (rus.). Росстат, 2023.

[3] "Указ Президиума ВС РСФСР от 01.02.1963". www.libussr.ru. 2018-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-25.

[4] "Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке" (PDF).^{[ölü keçid]}

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
 {{İnzibati vahid}}
-'''Abşeron rayonu''' ({{dil-ru|Апшеронский район}}) — [[Rusiya Federasiyası]], [[Krasnodar vilayəti]]nin tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Abşeronsk]] şəhəridir.
+'''Apşeron rayonu''' ({{dil-ru|Апшеронский район}}) — [[Rusiya Federasiyası]], [[Krasnodar vilayəti]]nin tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Apşeronsk]] şəhəridir.
 == Coğrafiyası ==
-Abşeron rayonu Krasnodar diyarının cənub hissəsində yerləşir və qərbdə Tuapse rayonu, şimalda Beloreçenski rayonu, şərqdə Adıgey Respublikası, şimal-qərbdə Qoryaçı Klyuç şəhər dairəsi və cənubda Soçi şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir.
+Apşeron rayonu Krasnodar diyarının cənub hissəsində yerləşir və qərbdə Tuapse rayonu, şimalda Beloreçenski rayonu, şərqdə Adıgey Respublikası, şimal-qərbdə Qoryaçı Klyuç şəhər dairəsi və cənubda Soçi şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir.
+Rayonun sahəsi 2443.2 km²-dir. Rayonun ərazisi Böyük Qafqazın qərb kənarındakı orta hündürlükdə dağlar zonasına daxil edilmişdir. Alçaq dağlıq zonada mütləq hündürlük 100–500 m-dir. Apşeron rayonu cənub və cənub-şərqində nisbətən kiçik bir hissəsini yüksək relyef formaları olan yüksək dağlar (1000–1500 m) tutur.
+<gallery>
+Forest in Kurdzhips River Canyon, Mezmay, Russia.jpg
+Mezmay, Cliffs, Rocks, Russia.jpg
+Mezmay, Village, Rural houses, Russia.jpg
+Guam Canyon, Russia.jpg
+</gallery>
-Rayonun sahəsi 2443.2 km²-dir. Rayonun ərazisi Böyük Qafqazın qərb kənarındakı orta hündürlükdə dağlar zonasına daxil edilmişdir. Alçaq dağlıq zonada mütləq hündürlük 100-500 m-dir. Abşeron rayonu cənub və cənub-şərqində nisbətən kiçik bir hissəsini yüksək relyef formaları olan yüksək dağlar (1000-1500 m) tutur.
 == Tarixi ==
-iyun 1924-cü ildə Cənub-Şərq vilayətinin Maykop dairəsinin tərkibində mərkəzi Abşeronskaya kəndi olan Abşeronsko-Xadıjenski rayonu qurulur. Buraya Kuban-Qara dəniz diyarının Maykop bölməsinin ləğv edilmiş Abşeron, Xadıjen və Quriyan volostlarının əraziləri daxil edilmişdir. Əvvəlcə rayona 18 kənd sovetliyi daxil idi: Abxazian, Abşeron, Qoytx, Qünayski, Elisavetpolski, İmeretinski, Kabardinski, Kosyakinski, Kubanski, Kuban 1, Lineynoqo, Maynfteprom, Neftnyoqo, Samurski, Tverskoy, Xadıjenski və Şirvanskoqo.
+iyun 1924-cü ildə Cənub-Şərq vilayətinin Maykop dairəsinin tərkibində mərkəzi Apşeronskaya kəndi olan Apşeronsko-Xadıjenski rayonu qurulur. Buraya Kuban-Qara dəniz diyarının Maykop bölməsinin ləğv edilmiş Apşeron, Xadıjen və Quriyan volostlarının əraziləri daxil edilmişdir. Əvvəlcə rayona 18 kənd sovetliyi daxil idi: Abxazian, Apşeron, Qoytx, Qünayski, Elisavetpolski, İmeretinski, Kabardinski, Kosyakinski, Kubanski, Kuban 1, Lineynoqo, Maynfteprom, Neftnyoqo, Samurski, Tverskoy, Xadıjenski və Şirvanskoqo.
 noyabr 1924-cü ildə rayon Şimali Qafqaz diyarının tərkibinə daxil olur.
--ci ilin əvvəlində Abşeronsko-Xadıjenski rayonu mərkəzi ilə Xadıjenskaya kəndi olan Xadızenski rayonu adlandırılır.
+-ci ilin əvvəlində Apşeronsko-Xadıjenski rayonu mərkəzi ilə Xadıjenskaya kəndi olan Xadızenski rayonu adlandırılır.
 mart 1925-ci ildə Xadıjenski rayonu ərazisinin bir hissəsindən mərkəzi Elisavetpolsk kəndi olan Armyanski rayonu ayrılır.
@@ Sətir 16: / Sətir 25: @@
 dekabr 1925-ci ildə rayon mərkəzi Tverskaya kəndinə köçürülür və rayon Tverskaya adlandırılır.
-fevral 1928-ci ildə rayon mərkəzi yenidən Abşeronskaya kəndinə köçürüldü və ərazi indiki adını aldı.
+fevral 1928-ci ildə rayon mərkəzi yenidən Apşeronskaya kəndinə köçürüldü və ərazi indiki adını aldı.
-avqust 1953-cü ildə ləğv edilmiş Armyanski rayonunun 4 kənd sovetliyi Abşeron rayonunun tərkibinə daxil olur: Kuban-Armyanski, Rezetski, Tubinski, Çerniqov.
+avqust 1953-cü ildə ləğv edilmiş Armyanski rayonunun 4 kənd sovetliyi Apşeron rayonunun tərkibinə daxil olur: Kuban-Armyanski, Rezetski, Tubinski, Çerniqov.
-dekabr 1956-cı ildə Nefteqorsk rayonu ləğv edilir və ərazisi Abşeron bölgəsinə daxil olur.
+dekabr 1956-cı ildə Nefteqorsk rayonu ləğv edilir və ərazisi Apşeron bölgəsinə daxil olur.
-fevral 1963-cü ildə Abşeron rayonunun bütün kənd sovetlikləri Beloreçenski rayonuna verilır, Abşeron və Qoryaçe-Klyuçevski rayonu şəhər və kənd sovetləri arasından Abşeron sənaye bölgəsi qurulur<ref>{{Cite web|url=http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_5928.htm|title=Указ Президиума ВС РСФСР от 01.02.1963|publisher=www.libussr.ru|accessdate=2018-05-25}}</ref>.
+fevral 1963-cü ildə Apşeron rayonunun bütün kənd sovetlikləri Beloreçenski rayonuna verilır, Apşeron və Qoryaçe-Klyuçevski rayonu şəhər və kənd sovetləri arasından Apşeron sənaye bölgəsi qurulur<ref>{{Cite web|url=http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_5928.htm|title=Указ Президиума ВС РСФСР от 01.02.1963|publisher=www.libussr.ru|accessdate=2018-05-25|archive-date=2018-05-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20180526041346/http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_5928.htm|url-status=live}}</ref>.
-yanvar 1965-ci ildə Abşeron sənaye bölgəsi ləğv edilir və keçmiş Qoryaçe-Klyuçevski rayonlarının əraziləri də bərpa edilmiş Abşeron rayonuna daxil edilir.
+yanvar 1965-ci ildə Apşeron sənaye bölgəsi ləğv edilir və keçmiş Qoryaçe-Klyuçevski rayonlarının əraziləri də bərpa edilmiş Apşeron rayonuna daxil edilir.
-fevral 1975-ci ildə Goryaçı Klyuç diyar tabeli şəhərlər kateqoriyasına daxil edilir. Abşeron rayonu ərazisinin bir hissəsi Goryaçi Klyuçevski şəhər dairəsinin tabeliyinə verilir.
+fevral 1975-ci ildə Goryaçı Klyuç diyar tabeli şəhərlər kateqoriyasına daxil edilir. Apşeron rayonu ərazisinin bir hissəsi Goryaçi Klyuçevski şəhər dairəsinin tabeliyinə verilir.
+Rayonun adı Azərbaycanın şərqindəki eyniadlı rayonun yerləşdiyi Bakı yaxınlığında yerləşən yarımadanın adından gəlir. "Apşeron" sözünün özü farsca "ab" (su) və "şoran" (duzlu), "duzlu su" sözlərindən gəlir. Etimologiyanın bu versiyası yarımadanın ərazisində duz göllərinin çox olması ilə təsdiqlənir.
-Rayonun adı Azərbaycanın şərqindəki eyniadlı rayonun yerləşdiyi Bakı yaxınlığında yerləşən yarımadanın adından gəlir. "Abşeron" sözünün özü farsca "ab" (su) və "şoran" (duzlu), "duzlu su" sözlərindən gəlir. Etimologiyanın bu versiyası yarımadanın ərazisində duz göllərinin çox olması ilə təsdiqlənir.
 == Əhali ==
 ; Cins tərkibi
--cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat<ref>{{cite web|url=http://adg.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/adg/resources/3e7215004f0ad050a477b422524f7e0f/Том+2.+Возрастно-половой+состав+и+состояние+в+браке.pdf|deadlink=yes|title=Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке}}</ref>:
+-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat<ref>{{cite web|url=http://adg.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/adg/resources/3e7215004f0ad050a477b422524f7e0f/Том+2.+Возрастно-половой+состав+и+состояние+в+браке.pdf|deadlink=yes|title=Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>:
 {|class="standard sortable"
 |-
 !Yaş!!Kişilər,<br>nəf.!!Qadınlar,<br>yaş.!!Ümumi<br>say.!!ümumi əhaliyə<br>olan nisbət, %
 |-
-| align="center"| 0 — 14 yaş
+| align="center"| 0–14 yaş
 | align="right" | 8 318
 | align="right" | 8 051
@@ Sətir 42: / Sətir 52: @@
 | align="right" | 16,55 %
 |-
-| align="center"| 15 — 59 yaş
+| align="center"| 15–59 yaş
 | align="right" | 31 663
 | align="right" | 30 039
@@ Sətir 51: / Sətir 61: @@
 | align="right" | 7 709
 | align="right" | 13 111
 | align="right" | 20 820
 | align="right" | 21,05 %
 |-
@@ Sətir 62: / Sətir 72: @@
 Kişilər — 47 690 nəf. (48,2 %). Qadınlar — 51 201 nəf. (51,8 %).
-Əhalinin orta yaşı —  39,8 yaş. Kişilərin orta yaşı — 37,2 yaş. Qadınların orta yaşı — 42,2 yaş.
+Əhalinin orta yaşı — 39,8 yaş. Kişilərin orta yaşı — 37,2 yaş. Qadınların orta yaşı — 42,2 yaş.
 == İnzibati-ərazi vahidləri ==
 Şerbinovski rayonunda 3 şəhər və 10 inzibati vahidliyinə 52 yaşayış məntəqəsi daxildir.
 == İqtisadiyyat ==
-Rayon sənayesi iqtisadi quruluşların dörddə birini təşkil edən maşınqayırma, metal emalı, ağac kəsmə, ağac emalı, qida emalı və s. ilə məşğul olan 260 müəssisə ilə təmsil olunur. Əsas məhsul növləri bunlardır: neft sənayesi avadanlıqları, kənd təsərrüfatı maşınları və avadanlıqları, qəliblənmiş ağac məhsulları, tikinti materialları, qida - çörək və şirniyyat məhsulları, makaron, un, pivə, şərab, sərinləşdirici içkilər, süd məhsulları. Sənaye müəssisələrinin ümumi sayından 69% -i ağac sənayesi müəssisələri və sahibkarlardır.
+Rayon sənayesi iqtisadi quruluşların dörddə birini təşkil edən maşınqayırma, metal emalı, ağac kəsmə, ağac emalı, qida emalı və s. ilə məşğul olan 260 müəssisə ilə təmsil olunur. Əsas məhsul növləri bunlardır: neft sənayesi avadanlıqları, kənd təsərrüfatı maşınları və avadanlıqları, qəliblənmiş ağac məhsulları, tikinti materialları, qida — çörək və şirniyyat məhsulları, makaron, un, pivə, şərab, sərinləşdirici içkilər, süd məhsulları. Sənaye müəssisələrinin ümumi sayından 69% -i ağac sənayesi müəssisələri və sahibkarlardır.
 Rayonun ərazisində 9 490 hektar kənd təsərrüfatı sahəsi vardır ki, bunun da əkin sahəsi 5 795 hektar. Kəndli təsərrüfatlarının torpaqları 437 hektardır. Əsas ərazi 19 848 hektar meşə fonduna aiddir.
@@ Sətir 74: / Sətir 85: @@
 == İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}
 == Mənbə ==
 * [http://www.smokk.ru/structure/working/palats/apsheronskiy_district/ Муниципальное образование Апшеронский район]
@@ Sətir 80: / Sətir 92: @@
 * [https://ntk.kubstu.ru/file/1945 Экономика Апшеронского района во времена СССР]
 * [https://web.archive.org/web/20120216062405/http://www.gosspravka.ru/23/004/000000.html Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО /налоговых инспекций ФНС / адресов]
-* [http://kurort.yuga.ru/apsheronsk/index.shtml Район на сайте «Курорты Кубани»]
+* [http://kurort.yuga.ru/apsheronsk/index.shtml Район на сайте "Курорты Кубани"]
 * '''Poçt indeksi:'''
 ** [https://web.archive.org/web/20160304083233/http://www.ru-zip.com/district/771/ Почтовые индексы: Апшеронский Район]
 ** [http://www.moscowindex.ru/rus/23004/ Почтовые индексы | Краснодарский край | Апшеронский район]
 {{Krasnodar diyarı}}

Krasnodar diyarı
	İnzibati mərkəz: Krasnodar	Şəhərlər: Abinsk\| Anapa\| Apşeronsk\| Armavir\| Beloreçensk\| Qelencik\|Qoryaçiy Klyuç\| Qulkeviçi\| Yeysk\| Korenovsk\| Kropotkin\| Krımsk\| Kurqaninsk\| Labinsk\| Novokubansk\| Novorosiysk\|Primorsko-Axtarsk\| Slavyansk-na-Kubani\| Soçi\| Temrük\| Timaşevsk\| Tixoretsk\| Tuapse\|Ust-Labinsk\| Xadıjensk
	İnzibati-ərazi bölgüsü:	Rayonlar: Abinsk \| Apşeron \| Beloqlinsk \| Beloreçensk \| Bryuxovetski \| Vıselkovski \| Qulkeviçski \| Dinski \| Yeyski \| Qafqazski \| Kalininski \| Kanevski \| Korenovski \| Krasnoarmeyski \| Krılovski \| Krımski \| Kurqaninski \| Kuşyovski \| Labinsk \| Leninqrad \| Mostovski \| Novokubanski \| Novopokrovski \| Otradnenski \| Pavlovski \| Primorsko-Axtarski \| Severski \| Slavyanski \| Starominski \| Tbilisi rayonu \| Temryuk \| Timaşyovski \| Tixoretski \| Tuapsinski \| Uspenski \| Ust-Labinski \| Şerbinovski
	Məqalələr:	Gerb \| Himn \| Tarix \| Əhalisi \| İnzibati-ərazi bölgüsü \| Bayraq

Apşeron rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Səhifəsinin 22:05, 10 aprel 2023 tarixinə olan son versiyası

Mündəricat

Coğrafiyası

Tarixi

Əhali

İnzibati-ərazi vahidləri

İqtisadiyyat

İstinadlar

Mənbə

Naviqasiya menyusu

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Apşeron rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Səhifəsinin 22:05, 10 aprel 2023 tarixinə olan son versiyası

Coğrafiyası

Tarixi

Əhali

İnzibati-ərazi vahidləri

İqtisadiyyat

İstinadlar

Mənbə

Naviqasiya menyusu

Axtar

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.