Перайсьці да зьместу

Амазонка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
(Перанакіравана з «Амазонка (рака)»)
Рака
Амазонка

Rio de las Amazonas, Río Amazonas
Вусьце Амазонкі з космасу
Вусьце Амазонкі з космасу
Агульныя зьвесткі
Выток Мараньнён і Укаялі
Вусьце Атлянтычны акіян
Краіны басэйну Пэру, Калюмбія, Бразылія, Балівія, Вэнэсуэла, Эквадор, Гаяна
Даўжыня 7025 км
Плошча басэйну 7 050 000 км²
Месцазнаходжаньне
Амазонка на мапе

Амазо́нка (Rio de las Amazonas, Río Amazonas) — адна з найдаўжэйшых рэк у сьвеце, знаходзіцца ў Паўднёвай Амэрыцы, мае найбуйнейшы рачны басэйн (паверхня басэйна 7 млн км²) і найбольшыя водныя рэсурсы.

Уздоўж ракі растуць трапічныя лясы. Назва хутчэй за ўсё мае паходжаньне ад няправільнага пераклада назвы amacunu — «мядзьведзь водных хмур», якую распаўсюдзіў у Эўропе пасьля 1540 году Гіспан Арэлан, які першы праплыў з Андаў да вусьця.

Даўжыня ракі заўсёды была спрэчнай. Вымярэньне ўскладнялася ня толькі вызначэньнем ракі (сярод больш за 1000 прытокаў), але і дасягненьне да ўкрытых у недасяжных тэрыторыях вытокаў. У 2001 годзе была пацьверджана інфармацыя, паводле якой рака мае даўжыню 7025 км, паводле бразыльскіх зьвестак, раней прызнаваных дакладнымі, рака мае даўжыню 6515 км, а раней даўжынёй прызнавалі 6400 км.

Амазонка цячэ па тэрыторыі Пэру, Бразыліі і часткова, як памежная рака праз Калюмбію. Вытокі Амазонкі знаходзяцца ў Андах, потым рака цячэ на ўсход праз Амазонскую нізіну. Амазонка мае некалькі вытокавых рэк, у залежнасьці ад прыняцьця адной зь іх за галоўную мяняецца і даўжыня. Часьцей за галоўную раку прымаюць Укаялі, радзей Мараньнён.

У сярэднім цячэньні, ад упадзеньня Явары да ўпадзеньня Рыё Нэгра, Амазонка мае назву Solimões. Шырыня ракі ў сярэднім цячэньні даходзіць да 20 км, у ніжнім цячэньні да 100 км. Вусьце Амазонкі мае выгляд вялікай дэльты зь ілістымі, аддзеленымі адзін ад аднаго рукавамі. Найвялікшы рукаў мае пачатак за 350 км ад акіяна. У вусьці рака мае шырыню каля 80 км.

Максымальны расход вады ў вусьці даходзіць да 300 тыс. м³/с (сярэднегадавы каля 120 тыс м³/с). Так вялікая маса прэснай вады выклікае апрасьненьне акіянічнай вады на адлегласьці да 400 км ад вусьця.

Амазонка суднаходная рака на працягу 4300 км і яна зьяўляецца асноўным шляхам, які злучае паўднёвую частку Паўднёвай Амэрыкі. Караблі з водавымяшчэньнем да 5000 тон даходзяць да Манаўсу, а да 3000 тон нават да пэруанскага Ікуітасу.

Найвялікшыя гарады Амазоніі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Амазонкасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy