Koloid
Koloidi (ili koloidne disperzije, koloidni rastvori, solovi) su smjese kod kojih disperzne čestice imaju veličinu 1 - 200 nm[1]. Koloidni rastvori prema veličini čestica se nalaze između pravih rastvora i grubo disperznih sistema. Izraz koloid je u hemiju uveo engleski naučnik Thomas Graham, od grčke riječi kόlla koja znači tutkalo. Koloidi se stabiliziraju zahvaljujući prisustvu električnog naboja na površini čestica i sloju molekula rastvarača. Zbog toga se razlikuju liofobni koloidi (koji se ne obavijaju molekulama rastvarača) i liofilni koloidi (obavijeni molekulama rastvarača). Ako je rastvarač (disperzno sredstvo) voda, nazivaju se hidrofobni i hidrofilni koloidi.
Disperzni sistem
[uredi | uredi izvor]Faza je homogeni dio sistema odijeljen od ostalih dijelova fizičkom granicom. Ako je jedna faza fino razdijeljena (dispergovana) u drugoj, takav sistem se naziva disperzni sistem. Faza koja je razdijeljena naziva se disperzna faza, a faza u kojoj se nalazi disperzna faza je disperzno sredstvo. Disperzna faza i disperzno sredstvo mogu biti u bilo kom agregatnom stanju. Npr. magla je koloidni sistem koji se sastoji od tečne disperzne faze i zraka kao disperznog sredstva.
Hidrofobni koloidi
[uredi | uredi izvor]Na koloidnim česticama hidrofobnih koloida dolazi do adsorpcije određene vrste iona iz rastvora, pri čemu nastaju koloidni ioni. Kako su čestice koloida postale naelektrisane istovrsnim nabojem, dolazi do njihovog odbijanja, što spriječava udruživanje čestica i njihovo taloženje (dolazi do stabilizacije koloida).
Hidrofilni koloidi
[uredi | uredi izvor]Ako je koncentracija koloidnog rastvora velika, može doći do stvaranja gela. Gel je za razliku od sola mrežaste strukture u čijim međuprostorima su uklopljene molekule vode. Zbog toga se takvi koloidi nazivaju hidrofilnim. Ako se u gel doda voda, dolazi do nastanka sola i proces je reverzibilan:[2] Hidrofilni rastvori imaju jak afinitet, odnosno "vole vodu".
- gel + voda ⇔ sol
Osobine koloida
[uredi | uredi izvor]Optičke osobine
[uredi | uredi izvor]Propuštanjem svjetlosti kroz koloidni sistem, dolazi do rasipanja svjetlosti u svim pravcima na koloidnim česticama. Koloidne čestice su vidljive kao svijetle tačke ako se posmatraju u pravcu okomitom na pravac prostiranja svjetlosti i cijeli koloidni sistem je zamućen. Taj efekt je poznat kao Tyndallov efekt.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Koloidi (en)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Brady, J.E., Holum, J.R.: Chemistry , John Wiley & Sons, 1993 ISBN 0-471-59979-4
- ^ Filipović, I, Lipanović, S.: Opća i anorganska hemija, 1973, Školska knjiga Zagreb
