Κική Δημουλά
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Κική Δημουλά (Αθήνα, 6 Ιουνίου 1931 – Αθήνα, 22 Φεβρουαρίου 2020) ήταν Ελληνίδα ποιήτρια της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της ποίησης.
| Κική Δημουλά | |
|---|---|
 Η Κική Δημουλά σε εκδήλωση το 2011 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κική Δημουλά (Ελληνικά) |
| Όνομα γεννήσεως | Βασιλική Ράδου |
| Γέννηση | 6 Ιουνίου 1931[1] Αθήνα[2] |
| Θάνατος | 22 Φεβρουαρίου 2020 (88 ετών) Αθήνα[2] |
| Αιτία θανάτου | νόσος |
| Κατοικία | Κυψέλη[3] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά νέα ελληνική γλώσσα[4][5] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας ποιήτρια bank officer[6] |
| Εργοδότης | Τράπεζα της Ελλάδος (1949–1973) |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Άθως Δημουλάς (1952–1985) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2002–2020) |
| Βραβεύσεις | Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (2009)[7] Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία (2010) Μακεδονικό Βραβείο (2003) Βραβεία Ακαδημίας Αθηνών |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΤο πατρικό της όνομα ήταν Βασιλική Ράδου. Γεννήθηκε στην Αθήνα και είχε καταγωγή από την Μεσσήνη. Το 1952 παντρεύτηκε τον ποιητή και πολιτικό μηχανικό Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Δημήτρη (1955) και την Έλση (1957).
Έργο και σταδιοδρομία
ΕπεξεργασίαΕργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος από το 1949 έως και το 1973. Υπήρξε πρόεδρος του ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη (κοινωφελές Ν.Π.Ι.Δ. υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών).
Έκανε την εμφάνιση της στα γράμματα το 1952, σε ηλικία 19 χρονών, με τη ποιητική συλλογή «Ποιήματα», όμως μετά από λίγο αποκήρυξε εκείνη την πρώτη συλλογή της. Η επίσημη είσοδός της στην ποίηση έγινε το 1956, με τη συλλογή «Έρεβος».[8] Αργότερα ήρθαν οι «Ερήμην», «Επί τα ίχνη» και η συλλογή «Το λίγο του κόσμου» για την οποία τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης απέσπασε η συλλογή της «Χαίρε ποτέ», ενώ το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της απονεμήθηκε για την «Εφηβεία της λήθης», στην οποία περιλαμβάνεται το ποίημα «Σαν να διάλεξες», όπου η ποιήτρια συνδέει μια βόλτα στη λαϊκή αγορά με το μοιραίο του θανάτου: «Σπάνια να ψωνίσω. Γιατί εκεί σου λένε διάλεξε./ Είναι ευκολία αυτή ή πρόβλημα; Διαλέγεις και μετά/ πώς το σηκώνεις το βάρος το ασήκωτο/ που έχει η εκλογή σου. [...] Το πολύ ν’ αγοράσω λίγο χώμα. Όχι για λουλούδια./ Για εξοικείωση./ Εκεί δεν έχει διάλεξε. Εκεί με κλειστά τα μάτια».
Ακολούθησαν οι συλλογές «Ενός λεπτού μαζί», «Ήχος απομακρύνσεων», «Εκτός σχεδίου», «Χλόη θερμοκηπίου», «Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως», «Τα Εύρετρα », «Δημόσιος Καιρός» και «Ανω τελεία».[9]
Σε μία ομιλία της για την ποίηση η Δημουλά όρισε ως εξής το ποίημα:
«Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί να κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα».
Πρόταση για Νόμπελ Λογοτεχνίας
ΕπεξεργασίαΣτις 16 Ιανουαρίου 2020, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη πρότεινε την Κική Δημουλά, με επίσημη επιστολή της προς την Επιτροπή, για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.[10]
Θάνατος
ΕπεξεργασίαΗ Κική Δημουλά εισήλθε στις 2 Φεβρουαρίου 2020 σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας[11] λόγω της χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας από την οποία έπασχε. Τελικά απεβίωσε 20 ημέρες αργότερα στις 22 Φεβρουαρίου[12], λόγω καρδιακής ανακοπής, σε έδαφος σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας, σε ηλικία 88 ετών.[13]
Τάφηκε στις 25 Φεβρουαρίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, δημοσία δαπάνη, παρουσία συγγενών, εκπροσώπων των γραμμάτων και τεχνών και του πολιτικού κόσμου μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός.[14][15]
Διακρίσεις
Επεξεργασία- 2001, Χρυσός Σταυρός του Tάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
- 2002, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην οποία κατέλαβε την έδρα των γραμμάτων που είχε μείνει κενή μετά τον θάνατο του Νικηφόρου Βρεττάκου — η τρίτη γυναίκα στην ιστορία της Ακαδημίας (μετά τις Γαλάτεια Σαράντη και Αγγελική Λαΐου).
- 2014, Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Φοίνικος. [16]
- 20 Μαΐου 2015, αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ.[17]
- 6 Ιουνίου 2017, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.[18]
Βραβεία
Επεξεργασία- 1964(;), Εύφημος μνεία από την Ομάδα των Δώδεκα, για την ποιητική συλλογή Επί τα ίχνη.
- 1972, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Το λίγο του κόσμου.
- 1989, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Χαίρε ποτέ.
- 1997, Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για την ποιητική συλλογή Η εφηβεία της λήθης.
- 2001, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
- 2003, Μακεδονικό Βραβείο, για το σύνολο του έργου της.
- 2009, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (Prix Européen de Littérature Αρχειοθετήθηκε 2014-11-27 στο Wayback Machine.), για το σύνολο του έργου της.
- 2010, Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, για το σύνολο του έργου της.
Έργο
ΕπεξεργασίαΠοιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ισπανικά, τα Ιταλικά, τα Πολωνικά, τα Βουλγαρικά, τα Γερμανικά και τα Σουηδικά. Αποσπάσματα του έργου της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά διδακτικά βιβλία. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί περιλαμβάνει σπάνιες λέξεις (λ.χ. παραφασάδα), νεολογισμούς (λ.χ. απροσδοκία) και εκφραστικά σχήματα αρχαιότροπα (λ.χ. μετωνυμία).[19] Η ποίηση της δεν ήταν εύκολα μελοποιήσιμη, εντούτοις υπήρξαν ποιήματα όπως τα Στην Αγκαλιά της Άκρης, Ο Πληθυντικός Αριθμός, Βράδιασε, τα Ξαναλέμε κ.α που μελοποιήθηκαν μεταξύ άλλων από τον Θάνο Μικρούτσικο και τον Μάνο Ξυδού.[20]
Εργογραφία
ΕπεξεργασίαΠοιητικές συλλογές
Επεξεργασία- Ποιήματα, 1952 (αποκηρυγμένα)
- Έρεβος, 1956, εκδόσεις «Στιγμή», Αθήνα 1990
- Ερήμην, εκδ. Δίφρος, Αθήνα 1958. Εκδ. «Στιγμή», 1990.
- Επί τα ίχνη, εκδ. «Φέξης» Αθήνα 1963. Εκδ. «Στιγμή», 1989.
- Το λίγο του κόσμου, εκδ. «Νεφέλη», Αθήνα 1971, 1983. Εκδ. «Στιγμή», 1990.
- Το τελευταίο σώμα μου, εκδ, «Κείμενα», Αθήνα 1981. Εκδ. «Στιγμή», 1989.
- Χαίρε ποτέ, «Στιγμή», 1988
- Η εφηβεία της λήθης, «Στιγμή», 1994
- Ποιήματα, εκδόσεις «Ίκαρος», Αθήνα 1998 (Συγκεντρωτκή έκδοση· περιλαμβάνονται όλες οι προηγούμενες συλλογές εκτός από τα Ποιήματα.)
- Ενός λεπτού μαζί, «Ίκαρος», 1998
- Ήχος απομακρύνσεων, «Ίκαρος», 2001
- Χλόη θερμοκηπίου, «Ίκαρος», 2005
- Συνάντηση, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Κική Δημουλά, «Ίκαρος», 2007 (ανθολογία με εβδομήντα τρία ζωγραφικά έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη)
- Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως, «Ίκαρος», 2007
- Τα εύρετρα, «Ίκαρος», 2010
- Δημόσιος καιρός, «Ίκαρος», 2014
- Άνω τελεία, «Ίκαρος», 2016
Πεζά
Επεξεργασία- Ο φιλοπαίγμων μύθος, εκδ. «Ίκαρος», Αθήνα 2004 (Η ομιλία που εκφώνησε η Κική Δημουλά στην Ακαδημία Αθηνών κατά την τελετή υποδοχής της.)
- Εκτός σχεδίου, «Ίκαρος», 2005 (επιλογή πεζών κειμένων)
- Έρανος σκέψεων, «Ίκαρος», 2009 (η ομιλία της Κικής Δημουλά στην Αρχαιολογική Εταιρεία στις 26 Ιανουαρίου 2009)
DVD
Επεξεργασία- Συναντήσεις με την Κική Δημουλά, εκδ. «Ίκαρος», 2010
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 ««Έφυγε» η Κική Δημουλά». (νέα ελληνική γλώσσα) Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 www
.lemonde .fr /disparitions /article /2020 /02 /23 /kiki-dimoula-l-une-de-plus-importantes-poetesses-contemporaines-en-grece-est-morte _6030511 _3382 .html. - ↑ www
.lifo .gr /print /geitonia /i-kypseli-toy-petroy-markari. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12533213j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0236404. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0236404. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ www
.prixeuropeendelitterature .eu /-laureats- .html. - ↑ «Πέθανε η Κική Δημουλά (1931 - 2020)». HuffPost Greece. 22 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Κική Δημουλά: Ποια ήταν η ποιήτρια των μικρών πραγμάτων και της ύπαρξης». LiFO. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Κική Δημουλά: Η υπουργός Πολιτισμού την είχε προτείνει για το Νόμπελ Λογοτεχνίας». ΤΑ ΝΕΑ. 23 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Team, ΤοΒΗΜΑ (16 Φεβρουαρίου 2020). «Κική Δημουλά: Νοσηλεύεται στη ΜΕΘ σε κρίσιμη κατάσταση». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ https://www.iefimerida.gr/politiki/kiki-dimoyla-mitsotakis-ellada-poiitikes-fones
- ↑ IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (22 Φεβρουαρίου 2020). «Κική Δημουλά: Το ιατρικό ανακοινωθέν για το θάνατο της ποιήτριας | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Κική Δημουλά: Θλίψη στην κηδεία της ποιήτριας - Συγγενείς και φίλοι στο τελευταίο αντίο». Έθνος. 25 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Newsroom (25 Φεβρουαρίου 2020). «Κική Δημουλά: Το «τελευταίο αντίο» στη μεγάλη Ελληνίδα ποιήτρια». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Ανέστη, Κατερίνα Ι (22 Φεβρουαρίου 2020). ««Μισή ντροπή δική μου, μισή του θανάτου» -Η ήρεμη τρυφερή ζωή και η τρικυμιώδης σαρωτική ποίηση της Κικής Δημουλά [εικόνες] | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ ««Ενας αυτοσχέδιος άνθρωπος είμαι» είπε η Κική Δημουλά κατά την αναγόρευσή της σε διδάκτορα του ΑΠΘ | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ». iefimerida.gr. 21 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών η Κική Δημουλά: Σε μία στιγμή πήρα διδακτορικό! | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ». iefimerida.gr. 7 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Κική Δημουλά 1931-2020». enfo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021.
- ↑ «Η ποίηση της Κικής Δημουλά στη δισκογραφία». LiFO. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020.
Πηγές
ΕπεξεργασίαΕξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ποιήματα της Κικής Δημουλά στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
- Ποιήματα της Κικής Δημουλά σε πολυτονικά
- Ποιήματα της Κικής Δημουλά στο translatum
- Συνέντευξη της Κικής Δημουλά[νεκρός σύνδεσμος]
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ
Επεξεργασία
Αθήνα - Κική Δημουλά (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)