Πριγκιπάτο της Ζέτας

Πριγκιπάτο της Ζέτα
1360–1516
Έμβλημα
Χώρα	Σερβία
Διοικητική υπαγωγή	Σερβία
Πρωτεύουσα	Σκόδρα, Ζάμπλιακ Τσρνογέβιτσα, Όμποντ και Τσέτινιε
Ίδρυση	1360
Γλώσσες	Σερβικά και παλαιά εκκλησιαστικά σλαβονικά
Γεωγραφικές συντεταγμένες	42°4′12″N 19°30′0″E
δεδομένα ()

Το Πριγκιπάτο της Ζέτας (έως τα τέλη του 10ου αιώνα επίσης γνωστό ως Ντούκλια ή Διόκλεια) είναι η ονομασία μεσαιωνικού κράτους, το οποίο αναφέρεται σε ιστορικές πηγές για πρώτη φορά τον 11ο αιώνα, και έως την κατάληψή του από τους Οθωμανούς τον 15ο αιώνα εξακολουθούσε κανονικά να υφίσταται. Έλαβε την ονομασία του από τον ποταμό Ζέτα που το διέσχιζε.

Γεωγραφία

Η περιοχή της Ζέτας αντιπροσώπευε σε μεγάλο βαθμό το σημερινό Μαυροβούνιο, ενώ ανά χρονικές περιόδους περιελάμβανε και εδαφικές περιοχές στα βόρεια της σημερινής Αλβανίας. Μια μορφή διοικητικής διαίρεσης του πριγκιπάτου ήταν ο διαχωρισμός σε Άνω Ζέτα (τις ορεινές περιοχές στα βόρεια της Ποντγκόριτσα) και Κάτω Ζέτα (τις παραθαλάσσιες περιοχές και την περιοχή γύρω από την λίμνη Σκόδρα).

Ιστορία

Η Ζέτα υφίστατο ως πριγκιπάτο κατά τον 10ο αιώνα (Ντούκλια ή Διόκλεια) υπό τη διακυβέρνηση της δυναστείας των Βογισλάβιεβιτς. Από το 1077, εξελίχθηκε σε βασίλειο υπό τον Κωνσταντίν Μποντίν, προτού, κατά τον 12ο αιώνα, επανέλθει ως πριγκιπάτο υπό την εξουσία του Οίκου των Νεμάνια. Αρχικά, υπό βουλγάρικη επιρροή, και στη συνέχεια υπό βυζαντινή, η Ζέτα κατόρθωσε να αποκτήσει υπό τον Κωνσταντίνο Μποντίν, έναν σχετικό βαθμό αυτονομίας, ωστόσο, το 1185 ενώθηκε με το κρατίδιο του Ράσιεν των Νεμάνια. Από το 1280 ως το 1314 επικεφαλής του πριγκιπάτου ήταν η Έλενα των Ανζού. Από το 1360 ως το 1421, μετά την κατάρρευση της Σερβικής Αυτοκρατορίας, η Ζέτα πέρασε υπό τον έλεγχο του τοπικού αρχοντικού οίκου των Μπαλχιδών, με τη Σκόδρα να επιλέγεται ως η νέα πρωτεύουσα του κράτους. Κατά τον 15ο αιώνα, Σέρβοι, Βενετοί και Οθωμανοί αναμετρήθηκαν για την κυριαρχία στην περιοχή της Ζέτας, με τη συμμετοχή των τοπικών δυναστειών των Μπαλχιδών και Τσερνόγιεβιτς στην αντιπαράθεση αυτή. Το 1499, οι Οθωμανοί προσάρτησαν οριστικά την περιοχή.

Μονάρχες

Οίκος Μπάλσιτς

• Τζούρατζ Α΄ Μπάλσιτς (1356–1362)
• Γεώργιος Β΄ Μπάλσας (1362–1378)
• Μπάλσας Β΄ (1378–1385)
• Γεώργιος Γ΄ Μπάλσας (1385–1403)
• Μπάλσας Δ΄ (1403–1421)

Οίκος των Λαζάρεβιτς-Μπράνκοβιτς

• Στέφανος Λαζάρεβιτς (1421–1427)
• Γεώργιος Μπράνκοβιτς (1427–1435)

Οίκος των Τσερνόγιεβιτς

• Γκοϊτσίν Τζερνόγιεβιτς (1435–1451)
• Στέφανος Α΄ Τσερνόγιεβιτς (1451–1465)
• Ιβάν Τσερνόγιεβιτς (1465–1490)
• Γεώργιος Τσερνόγιεβιτς (1490–1496)
• Στέφανος Β΄ Τσερνόγιεβιτς (1496–1498)

Βιβλιογραφία

• Peter Bartl, Zeta, in: Encyclopedia of the history of South Eastern Europe, 2004 (ISBN 3-205-77193-1)
• Sima Ćirković: Zeta. In: Encyclopedia of the Middle Ages (LexMA). Volume 9, LexMA-Verlag, Munich 1998, ISBN 3-89659-909-7, Sp 581
• Peter Truhart, Regents of Nations, Part III / 1, 1986 (ISBN 3-598-10515-0), pp. 3324f, 3239
• "ZETA. 1". In: Narodna enciklopedija IV, pp. 1261-1263.