вал

See also: вял and Appendix:Variations of "val"

Bulgarian

Etymology

Blend of:

• Inherited from Proto-Slavic *valъ (“surge, wave”).
• Resultant noun of валя́ (valjá, “to tumble, to plummet”), iterative verb from *valъ.
• Instrumental noun of ва́лям (váljam, “to roll”), causative/inchoative verb from *valъ.
• Technical meaning borrowed from Russian вал (val), ultimately from the same origin as the native lemma.

Pronunciation

• IPA^(key): [vaɫ]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɫ

Noun

вал • (val) m

1. (obsolete) high wave, surge
2. (dialectal) bonfire (large fire)
3. mound, heap, rickle (accumulated mass)
4. roller, cylinder

   вал на трактор ― val na traktor ― tractor's roller

5. (technical) shaft

   коля́нов вал ― koljánov val ― crankshaft

Declension

Declension of вал

	singular	plural
indefinite	вал val	ва́лове válove
definite (subject form)	ва́лът válǎt	ва́ловете válovete
definite (object form)	ва́ла vála
count form	—	ва́ла vála

Derived terms

nouns

• нава́л (navál) (dialectal)
• прева́л (prevál)
• прова́л (provál)
• разва́ла f (razvála) (dialectal)
• свал (sval) (obsolete)
• ува́ла f (uvála) (dialectal)

 

• -вал (-val) (in compounds)
  • ветрова́л (vetrovál, “wind surge”)
  • самосва́л (samosvál, “tip-lorry”)

adjectives

• ва́лов (válov)
• ва́лък (válǎk) (dialectal)

 

Related terms

• вале́ж (valéž, “rainfall, snowfall”)
• ва́лог (válog, “depression between highlands”) (dialectal)
• валмо́ (valmó), ва́лка (válka, “ball, clump”) (dialectal)
• ва́ляк (váljak, “roller (machine)”)

References

• “вал”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
• “вал”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Chitanka, 2010
• Nayden Gerov (1895) “валъ”, in Рѣчникъ на Блъгарскꙑй язꙑкъ. Съ тлъкувание рѣчи-тꙑ на Блъгарскꙑ и на Русскꙑ. [Dictionary of the Bulgarian language]‎^[1] (in Bulgarian), volume 1, Plovdiv: Дружествена печꙗтница "Съгласие.", page 104
• Georgiev, Vladimir I., editor (1971), “вал¹, вал²”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 1 (А – З), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Pubg. House, →ISBN, page 113

Erzya

Etymology

From Proto-Mordvinic *valə, inherited from Proto-Uralic *wala. Cognates include Finnish vala (“oath”), Lule Sami vuolle (“song”), Nganasan бәлы (bəlɨ).

Noun

вал • (val)

1. word

   чуросто вастневиця вал ― čurosto vaśťńevića val ― a rare word

   • 1865, Ferdinand Johann Wiedemann, Das Evangelium des Matthäus ersamordwinisch, page 15:

     No uleze tynk valonk “isťa, isťa”, “araś, araś”; i meze uli tede uskula, se šaitansto.

     All you need to say is simply ‘Yes’ or ‘No’; anything beyond this comes from the evil one.

     (literally, “Let your words be [...]”)

2. promise

   Synonyms: мель-вал (meľ-val), алтамо (altamo)

   максомс вал ― maksoms val ― to promise

Declension

This entry needs an inflection-table template.

Derived terms

• nouns: валкс (valks), валнэ (valne)

References

• B. A. Serebrennikov, R. N. Buzakova, M. V. Mosin (1993) “вал”, in Эрзянь-рузонь валкс [Erzya-Russian dictionary], Moscow: Русский язык, →ISBN
• Entry #1684 in Uralonet, online Uralic etymological database of the Hungarian Research Centre for Linguistics.

Komi-Zyrian

Etymology

Borrowed from Russian вал (val).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʋal/, [ˈʋäɫ]
• Hyphenation: вал

Noun

вал • (val)

1. billow, wave

Declension

Declension of вал (stem: валй-)
		singular	plural
nominative		вал (val)	валъяс (valjas)
accusative	I*	вал (val)	валъяс (valjas)
	II*	валйӧс (valjös)	валъясӧс (valjasös)
instrumental		валйӧн (valjön)	валъясӧн (valjasön)
comitative		валкӧд (valköd)	валъяскӧд (valjasköd)
caritive		валтӧг (valtög)	валъястӧг (valjastög)
consecutive		валла (valla)	валъясла (valjasla)
genitive		валлӧн (vallön)	валъяслӧн (valjaslön)
ablative		валлысь (vallyś)	валъяслысь (valjaslyś)
dative		валлы (vally)	валъяслы (valjasly)
inessive		валйын (valjyn)	валъясын (valjasyn)
elative		валйысь (valjyś)	валъясысь (valjasyś)
illative		валйӧ (valjö)	валъясӧ (valjasö)
egressive		валсянь (valśań)	валъяссянь (valjasśań)
approximative		валлань (vallań)	валъяслань (valjaslań)
terminative		валйӧдз (valjödź)	валъясӧдз (valjasödź)
prolative	I	валйӧд (valjöd)	валъясӧд (valjasöd)
	II	валті (valti)	валъясті (valjasti)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Possessive declension of вал
First person singular singular plural nominative валйӧй (valjöj) валъясӧй (valjasöj) accusative I* валйӧй (valjöj) валъясӧй (valjasöj) II* валйӧс (valjös) валъясӧс (valjasös) instrumental валнам (valnam) валъяснам (valjasnam) comitative валйӧйкӧд (valjöjköd) валъясӧйкӧд (valjasöjköd) caritive валтӧгым (valtögym) валъястӧгым (valjastögym) consecutive валйӧйла (valjöjla) валъясӧйла (valjasöjla) genitive валйӧйлӧн (valjöjlön) валъясӧйлӧн (valjasöjlön) ablative валйӧйлысь (valjöjlyś) валъясӧйлысь (valjasöjlyś) dative валйӧйлы (valjöjly) валъясӧйлы (valjasöjly) inessive валъям (valjam) валъясам (valjasam) elative валсьым (valśym) валъяссьым (valjasśym) illative валъям (valjam) валъясам (valjasam) egressive валсяньым (valśańym) валъяссяньым (valjasśańym) approximative валланьым (vallańym) валъясланьым (valjaslańym) terminative валйӧдзым (valjödźym) валъясӧдзым (valjasödźym) prolative I валйӧдым (valjödym) валъясӧдым (valjasödym) II валтіым (valtiym) валъястіым (valjastiym) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person singular singular plural nominative валйыд (valjyd) валъясыд (valjasyd) accusative I* валйыд (valjyd) валъясыд (valjasyd) II* валтӧ (valtö) валъястӧ (valjastö) instrumental валнад (valnad) валъяснад (valjasnad) comitative валйыдкӧд (valjydköd) валъясыдкӧд (valjasydköd) caritive валтӧгыд (valtögyd) валъястӧгыд (valjastögyd) consecutive валйыдла (valjydla) валъясыдла (valjasydla) genitive валйыдлӧн (valjydlön) валъясыдлӧн (valjasydlön) ablative валйыдлысь (valjydlyś) валъясыдлысь (valjasydlyś) dative валйыдлы (valjydly) валъясыдлы (valjasydly) inessive валъяд (valjad) валъясад (valjasad) elative валсьыд (valśyd) валъяссьыд (valjasśyd) illative валъяд (valjad) валъясад (valjasad) egressive валсяньыд (valśańyd) валъяссяньыд (valjasśańyd) approximative валланьыд (vallańyd) валъясланьыд (valjaslańyd) terminative валйӧдзыд (valjödźyd) валъясӧдзыд (valjasödźyd) prolative I валйӧдыд (valjödyd) валъясӧдыд (valjasödyd) II валтіыд (valtiyd) валъястіыд (valjastiyd) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person singular singular plural nominative валйыс (valjys) валъясыс (valjasys) accusative I* валйыс (valjys) валъясыс (valjasys) II* валсӧ (valsö) валъяссӧ (valjassö) instrumental валнас (valnas) валъяснас (valjasnas) comitative валйыскӧд (valjysköd) валъясыскӧд (valjasysköd) caritive валтӧгыс (valtögys) валъястӧгыс (valjastögys) consecutive валйысла (valjysla) валъясысла (valjasysla) genitive валйыслӧн (valjyslön) валъясыслӧн (valjasyslön) ablative валйыслысь (valjyslyś) валъясыслысь (valjasyslyś) dative валйыслы (valjysly) валъясыслы (valjasysly) inessive валъяс (valjas) валъясас (valjasas) elative валсьыс (valśys) валъяссьыс (valjasśys) illative валъяс (valjas) валъясас (valjasas) egressive валсяньыс (valśańys) валъяссяньыс (valjasśańys) approximative валланьыс (vallańys) валъясланьыс (valjaslańys) terminative валйӧдзыс (valjödźys) валъясӧдзыс (valjasödźys) prolative I валйӧдыс (valjödys) валъясӧдыс (valjasödys) II валтіыс (valtiys) валъястіыс (valjastiys) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
First person plural singular plural nominative валным (valnym) валъясным (valjasnym) accusative I* валным (valnym) валъясным (valjasnym) II* валнымӧ (valnymö) валъяснымӧ (valjasnymö) instrumental валнаным (valnanym) валъяснаным (valjasnanym) comitative валнымкӧд (valnymköd) валъяснымкӧд (valjasnymköd) caritive валтӧгным (valtögnym) валъястӧгным (valjastögnym) consecutive валнымла (valnymla) валъяснымла (valjasnymla) genitive валнымлӧн (valnymlön) валъяснымлӧн (valjasnymlön) ablative валнымлысь (valnymlyś) валъяснымлысь (valjasnymlyś) dative валнымлы (valnymly) валъяснымлы (valjasnymly) inessive валъяным (valjanym) валъясаным (valjasanym) elative валсьыным (valśynym) валъяссьыным (valjasśynym) illative валъяным (valjanym) валъясаным (valjasanym) egressive валсяньным (valśańnym) валъяссяньным (valjasśańnym) approximative валланьным (vallańnym) валъясланьным (valjaslańnym) terminative валйӧдзным (valjödźnym) валъясӧдзным (valjasödźnym) prolative I валйӧдным (valjödnym) валъясӧдным (valjasödnym) II валтіным (valtinym) валъястіным (valjastinym) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person plural singular plural nominative валныд (valnyd) валъясныд (valjasnyd) accusative I* валныд (valnyd) валъясныд (valjasnyd) II* валнытӧ (valnytö) валъяснытӧ (valjasnytö) instrumental валнаныд (valnanyd) валъяснаныд (valjasnanyd) comitative валныдкӧд (valnydköd) валъясныдкӧд (valjasnydköd) caritive валтӧгныд (valtögnyd) валъястӧгныд (valjastögnyd) consecutive валныдла (valnydla) валъясныдла (valjasnydla) genitive валныдлӧн (valnydlön) валъясныдлӧн (valjasnydlön) ablative валныдлысь (valnydlyś) валъясныдлысь (valjasnydlyś) dative валныдлы (valnydly) валъясныдлы (valjasnydly) inessive валъяныд (valjanyd) валъясаныд (valjasanyd) elative валсьыныд (valśynyd) валъяссьыныд (valjasśynyd) illative валъяныд (valjanyd) валъясаныд (valjasanyd) egressive валсяньныд (valśańnyd) валъяссяньныд (valjasśańnyd) approximative валланьныд (vallańnyd) валъясланьныд (valjaslańnyd) terminative валйӧдзныд (valjödźnyd) валъясӧдзныд (valjasödźnyd) prolative I валйӧдныд (valjödnyd) валъясӧдныд (valjasödnyd) II валтіныд (valtinyd) валъястіныд (valjastinyd) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person plural singular plural nominative валныс (valnys) валъясныс (valjasnys) accusative I* валныс (valnys) валъясныс (valjasnys) II* валнысӧ (valnysö) валъяснысӧ (valjasnysö) instrumental валнаныс (valnanys) валъяснаныс (valjasnanys) comitative валнымкӧс (valnymkös) валъяснымкӧс (valjasnymkös) caritive валтӧгныс (valtögnys) валъястӧгныс (valjastögnys) consecutive валнысла (valnysla) валъяснысла (valjasnysla) genitive валныслӧн (valnyslön) валъясныслӧн (valjasnyslön) ablative валныслысь (valnyslyś) валъясныслысь (valjasnyslyś) dative валныслы (valnysly) валъясныслы (valjasnysly) inessive валъяныс (valjanys) валъясаныс (valjasanys) elative валсьыныс (valśynys) валъяссьыныс (valjasśynys) illative валъаныс (valanys) валъясаныс (valjasanys) egressive валсяньныс (valśańnys) валъяссяньныс (valjasśańnys) approximative валланьныс (vallańnys) валъясланьныс (valjaslańnys) terminative валйӧдзныс (valjödźnys) валъясӧдзныс (valjasödźnys) prolative I валйӧдныс (valjödnys) валъясӧдныс (valjasödnys) II валтіныс (valtinys) валъястіныс (valjastinys) *) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

References

• Bubrikh, Dmitry V. (1949) Грамматика литературного коми языка [Grammar of the literary Komi language] (in Russian), Leningrad: Zhdanov Leningrad State University, page 31
• L. M. Beznosikova, E. A. Ajbabina, R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 75

Nivkh

Pronunciation

• IPA^(key): /val/

Noun

вал (val)

1. color

Russian

Alternative forms

• валъ (val) — Pre-reform orthography (1918)

Etymology

Inherited from Old East Slavic валъ (valŭ), from Proto-Slavic *valъ.

Pronunciation

• IPA^(key): [vaɫ]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɫ

Noun

вал • (val) m inan (genitive ва́ла, nominative plural валы́, genitive plural вало́в)

1. billow, roller
2. barrage fire
3. rampart
4. shaft, axle
5. gross output

   вы́полнить план по валу ― výpolnitʹ plan po valu ― to implement the plan by bulk output

Declension

Declension of вал (inan masc-form hard-stem accent-c) 

	singular	plural
nominative	ва́л vál	валы́ valý
genitive	ва́ла vála	вало́в valóv
dative	ва́лу válu	вала́м valám
accusative	ва́л vál	валы́ valý
instrumental	ва́лом válom	вала́ми valámi
prepositional	ва́ле vále	вала́х valáx
locative	на валу́ na valú

Related terms

• валово́й (valovój)
• ва́лом (válom)
• девя́тый вал (devjátyj val)

Descendants

• → Komi-Zyrian: вал (val)

References

• Vasmer, Max (1964–1973) “вал”, in Oleg Trubachyov, transl., Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), Moscow: Progress
• Chernykh, P. Ja. (1993) “вал”, in Историко-этимологический словарь русского языка [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), 3rd edition, volume 1 (а – пантомима), Moscow: Russian Lang., →ISBN, page 132

Further reading

• вал in Большой толковый словарь, editor-in-chief С. А. Кузнецов – hosted at gramota.ru

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *valъ, from Proto-Indo-European *welH- (“to turn, roll”).

Pronunciation

• IPA^(key): /ʋâːl/

Noun

ва̑л m (Latin spelling vȃl)

1. wave

Declension

Declension of вал

	singular	plural
nominative	вал	валови
genitive	вала	валова
dative	валу	валовима
accusative	вал	валове
vocative	вале	валови
locative	валу	валовима
instrumental	валом	валовима

Synonyms

• та̏ла̄с

Udmurt

Валъёс.

Etymology

From Proto-Permic *vɔ̇l, from Proto-Finno-Ugric *wälɜ. Cognates include Erzya ведрекш (veďŕekš, “heifer”) and Estonian veis (“bull, ox”).

Permic cognates include Komi-Zyrian вӧв (vöv), Komi-Permyak вӧв (vöv) and Komi-Yazva вӧл (völ).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈʋäl]
• Rhymes: -äl
• Hyphenation: вал

Noun

вал • (val)

1. horse

Declension

Declension of вал (hard declension)

	singular	plural
nominative	вал val	валъёс valjos
accusative	валэз valez	валъёсыз valjosyz
genitive	валлэн vallen	валъёслэн valjoslen
dative	валлы vally	валъёслы valjosly
ablative	валлэсь valleś	валъёслэсь valjosleś
instrumental	валэн valen	валъёсын valjosyn
abessive	валтэк valtek	валъёстэк valjostek
adverbial	валъя valja	валъёсъя valjosja
inessive	валын valyn	валъёсын valjosyn
illative	валэ vale	валъёсы valjosy
elative	валысь valyś	валъёсысь valjosyś
egressive	валысьен valyśjen	валъёсысьен valjosyśjen
terminative	валозь valoź	валъёсозь valjosoź
prolative	валэтӥ valeti	валъёсытӥ valjosyti
allative	валлань vallań	валъёслань valjoslań

Possessive forms of вал

1st singular possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валэ vale	валъёсы valjosy
accusative	валме valme	валъёсме valjosme
genitive	валэлэн valelen	валъёсылэн valjosylen
dative	валэлы valely	валъёсылы valjosyly
ablative	валэлэсь valeleś	валъёсылэсь valjosyleś
instrumental	валэным valenym	валъёсыным valjosynym

2nd singular possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валэд valed	валъёсыд valjosyd
accusative	валдэ valde	валъёстэ valjoste
genitive	валэдлэн valedlen	валъёсыдлэн valjosydlen
dative	валэдлы valedly	валъёсыдлы valjosydly
ablative	валэдлэсь valedleś	валъёсыдлэсь valjosydleś
instrumental	валэныд valenyd	валъёсыныд valjosynyd

3rd singular possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валэз valez	валъёсыз valjosyz
accusative	валзэ valze	валъёссэ valjosse
genitive	валэзлэн valezlen	валъёсызлэн valjosyzlen
dative	валэзлы valezly	валъёсызлы valjosyzly
ablative	валэзлэсь valezleś	валъёсызлэсь valjosyzleś
instrumental	валэныз valenyz	валъёсыныз valjosynyz

1st plural possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валмы valmy	валъёсмы valjosmy
accusative	валмэс valmes	валъёсмес valjosmes
genitive	валмылэн valmylen	валъёсмылэн valjosmylen
dative	валмылы valmyly	валъёсмылы valjosmyly
ablative	валмылэсь valmyleś	валъёсмылэсь valjosmyleś
instrumental	валэнымы valenymy	валъёсынымы valjosynymy

2nd plural possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валды valdy	валъёсты valjosty
accusative	валдэс valdes	валъёстэс valjostes
genitive	валдылэн valdylen	валъёстылэн valjostylen
dative	валдылы valdyly	валъёстылы valjostyly
ablative	валдылэсь valdyleś	валъёстылэсь valjostyleś
instrumental	валэныды valenydy	валъёсыныды valjosynydy

3rd plural possessive forms of вал

	singular	plural
nominative	валзы valzy	валъёссы valjossy
accusative	валзэс valzes	валъёссэс valjosses
genitive	валзылэн valzylen	валъёссылэн valjossylen
dative	валзылы valzyly	валъёссылы valjossyly
ablative	валзылэсь valzyleś	валъёссылэсь valjossyleś
instrumental	валэнызы valenyzy	валъёсынызы valjosynyzy

Derived terms

nouns

• валдурет (valduret)

 

References

• L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “вал”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 101
• T. V. Voronova, T. A. Poyarkova, editor (2012), Удмурт-ӟуч, ӟуч-удмурт кыллюкам [Udmurt-Russian, Russian-Udmurt dictionary] (overall work in Russian), Izhevsk: Книжное издательство «Удмуртия», →ISBN, page 14
• Yrjö Wichmann, Toivo Emil Uotila (1987) Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz [Votyak Vocabulary] (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (overall work in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 310

Ukrainian

Etymology

Inherited from Old East Slavic валъ (valŭ), from Proto-Slavic *valъ

Pronunciation

• IPA^(key): [ʋaɫ]

• Audio:

  (file)

Noun

вал • (val) m inan (genitive ва́ла, nominative plural вали́, genitive plural валі́в)

1. billow, roller
2. breaker, mound

Declension

Declension of вал (inan hard masc-form accent-c)

	singular	plural
nominative	вал val	вали́ valý
genitive	ва́ла vála	валі́в valív
dative	ва́лові, ва́лу válovi, válu	вала́м valám
accusative	вал val	вали́ valý
instrumental	ва́лом válom	вала́ми valámy
locative	ва́лі váli	вала́х valáx
vocative	ва́ле vále	вали́ valý

References

• “вал”, in Горох – Словозміна [Horokh – Inflection] (in Ukrainian)