နိုင်
Appearance
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /nàɪɴ/
- Romanization: MLCTS: nuing • ALA-LC: nuiṅʻ • BGN/PCGN: naing • Okell: naiñ
Etymology 1
[edit]Possibly Sino–Tibetan (which STEDT tentatively reconstructs as *m-nyaŋ (“can, be able”)), despite the -uing final which is more characteristic of Mon loans: compare Tibetan ནུས (nus, “be able to; capable; to withstand; capacity; strength; force; power; function; energy”), Old Chinese 能 (OC *nɯː, *nɯːs, *nɯːŋ, *nɯːŋʔ, “can, capable of”), and see the Chinese for more.
Verb
[edit]နိုင် • (nuing)
- to win, conquer, prevail
- to domineer, overpower, overcome
- to be liberally enriched or endowed with; to have an abundance of something
- to manage, carry
- to master, excel in
- to be prone to
- particle suffixed to verbs to denote capability, probability or possibility: can, may, be able to, be likely to, etc.
- ဒီနေ့ ကျွန်တော် မလာနိုင်ပါဘူး။
- dine. kywantau ma.lanuingpabhu:||
- I cannot come today.
Derived terms
[edit]- ကြိတ်မနိုင်ခဲမရဖြစ် (kritma.nuinghkai:ma.ra.hprac)
- ကြီးနိုင်ငယ်ညှဉ်း (kri:nuingngaihnyany:)
- ခံနိုင်ရည် (hkamnuing-rany)
- ခြေဆော့လက်ဆော့နိုင် (hkrehcau.lakhcau.nuing)
- ခြေနိုင်လက်နိုင် (hkrenuinglaknuing)
- ငယ်နိုင် (ngainuing)
- စကားနိုင်လု (ca.ka:nuinglu.)
- ဆိုနိုင်ခက် (hcuinuinghkak)
- တစ်နိုင် (tacnuing)
- တတ်နိုင် (tatnuing)
- နိုင်ကွက် (nuingkwak)
- နိုင်ချင်ကြက် (nuinghkyangkrak)
- နိုင်ခြေ (nuinghkre)
- နိုင်ငံ (nuingngam)
- နိုင်ငံဝင်ခွင့်လက်မှတ် (nuingngam-wanghkwang.lakhmat)
- နိုင်စွမ်း (nuingcwam:)
- နိုင်ထက်စီးနင်း (nuinghtakci:nang:)
- နိုင်နင်း (nuingnang:)
- နိုင်နိုင် (nuingnuing)
- နိုင်ပေါက် (nuingpauk)
- နိုင်ဖတ် (nuinghpat)
- နိုင်ရာစား (nuing-raca:)
- နိုင်လိုမင်းထက် (nuingluimang:htak)
- နေနိုင် (nenuing)
- ပျော်ဝင်နိုင်စွမ်း (pyauwangnuingcwam:)
- ပိုင်နိုင် (puingnuing)
- မခံမရပ်နိုင် (ma.hkamma.rapnuing)
- မထွေးနိုင်မမျိုနိုင် (ma.htwe:nuingma.myuinuing)
- မထွေးနိုင်မအန်နိုင် (ma.htwe:nuingma.annuing)
- မနိုင်မကန် (ma.nuingma.kan)
- မနိုင်ရင်ကန် (ma.nuing-rangkan)
- မရှူနိုင်မကယ်နိုင် (ma.hrunuingma.kainuing)
- လူနိုင် (lunuing)
- ဝင်ရိုးတန်းနိုင်ငံ (wang-rui:tan:nuingngam)
- သံမနိုင်ကျောက်မနိုင် (samma.nuingkyaukma.nuing)
- သမ္မတနိုင်ငံ (samma.ta.nuingngam)
- သူနိုင်ငါညှဉ်းလုပ် (sunuingngahnyany:lup)
- အနိုင်နိုင် (a.nuingnuing)
- အနောက်နိုင်ငံ (a.nauknuingngam)
- အဖျင်းနိုင် (a.hpyang:nuing)
Etymology 2
[edit]Noun
[edit]နိုင် • (nuing)
Further reading
[edit]- “နိုင်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
- “နိုင်” in Burmese/Myanmar Dictionary of Grammatical Forms (Routledge 2001, →ISBN), by John Okell and Anna Allott.