Angkor

Estas
urbo, antikva urbo, ruino, arkeologia loko [+]

Angkor
Estas
urbo, antikva urbo, ruino, arkeologia loko [+]
Koordinatoj	13° 26′ 0″ N, 103° 50′ 0″ O (mapo)13.433333333333103.83333333333Koordinatoj: 13° 26′ 0″ N, 103° 50′ 0″ O (mapo)
Akvokolektejo	351 km² (35 100 ha) [+]
Areo	351 km² (35 100 ha) [+]
	Angkor (Kamboĝo)
	Angkor (Kamboĝo)
	Angkor
	Vikimedia Komunejo: Angkor [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
Monda heredaĵo
Lando	Kamboĝo
Tipo	kultura heredaĵo
Kriterioj	i, ii, iii, iv
Fonto	668
Regiono**	Azio
Geografia situo	13° 26′ 0″ N, 103° 50′ 0″ O (mapo)13.433333333333103.83333333333
	Registra historio
Registrado	1992 (16-a sesio)
Ruĝa listo	1992-2004
	* Traduko de la nomo en la listo de la monda heredaĵo.; ** Regiono laŭ Unesko.
	v • d • r

Angkor (ebla esperantigo: Ankoro) estas la nomo de regiono proksima al la urbo Siem Reap en Kamboĝo. Tiu regiono konsistigis de la 9-a ĝis 15-a jc centron de la historia kmer-reĝlando Kambuja. Laŭvorte kmere Angkor (de sanskrite Nagara) signifas urbo. Hodiaŭ signifas "Angkor" areon de la iama ĉefurbo de Kambuja-reĝlando (el la vorto Kambuja devenas la hodiaŭa nomo de la lando (Kampuchea)).

Angkor mondfamiĝis pro la videblaj produktoj de kmera konstruarto en formo de unika templaro – el kiuj plej fama estas Angkor Wat (Ankor vat), la plej granda templaro de la mondo. Oni konstruis sur tuta areo de pli ol 200 km² kelkajn najbare starantajn ĉefurbojn kaj en la centro grandan ĉeftemplon. Ĝis 2005, oni malkovris pli ol 1000 templojn kaj sanktejojn diversgrandajn. En Angkor vivis en la florada tempo de la historia reĝlando ĉ. 1 miliono da homoj.

Historio

Vidu ankaŭ: Historio de Kamboĝo

La historio de Angkor kiel centra setleja areo de la historia Kambuja estas ankaŭ la historio de Kamboĝo de la 9-a ĝis la 15-a jarcento.

Post la florada tempo, vivis tie sporade kmeroj uzis daŭre la templojn ĝis meze de la 17-a jc, sed ankaŭ pli poste la tie setliĝintaj kamparanoj. La re-malkovro, mondfamigo de la areo estas dankebla al franca esploristo Henri Mouhot.

Templaro

Jen kelkaj el la plej gravaj temploj kaj konstruaĵoj:

Vort-klarigoj

Angkor (kmere): urbo;
Banteay (kmere): citadelo,
Baray (kmere): akvorezervejo; ne fosita, sed per digoj kreita
Phnom (kmere): Monteto
Prasat (kmere): Turo (de templo);
Preah (kmere): sankta; el la sanskrita lingvo: brah
Siem Reap (kmere): egalas Malvenko de Siamoj; celas baatlon en la 18-a jc.
Srah (kmere): akvorezervejo, elfosita, pli malgranda ol Baray
Srei (kmere): virino/j
Thom (kmere): grava, elstara
Varman (kmere): brusta kiraso
Wat (kmere, taje): (budha) templo, el la sanksrita: Vatthu